Axit béo bão hòa có công thức chung là

Hiệp hội Tim mạch Hoa Kỳ (AHA) khuyến cáo rằng từ 20% đến 35% tổng lượng calo hàng ngày của bạn nên bao gồm chất béo. Hầu hết lượng thức ăn này nên chứa chất béo không bão hòa. Vậy hai loại chất béo này là gì? Hãy cùng Doctor Anywhere tìm hiểu trong bài viết dưới đây nhé!

Chất béo có thực sự chỉ mang lại tác hại?

Chất béo thường được xem là không tốt, tuy nhiên, chúng lại rất quan trọng đối với sức khỏe. Cơ thể thực sự cần chất béo để cung cấp năng lượng cũng như cần cho quá trình như hấp thụ một số vitamin và khoáng chất. 

Dù vậy, chất béo vẫn có một loại chất béo không có giá trị dinh dưỡng và rất có hại cho sức khỏe mà bạn nên tránh đó là chất béo chuyển hóa (trans-fat). Chất béo chuyển hoá thường được tìm thấy trong đồ chiên, nướng, thức ăn nhanh, thức ăn nhẹ chế biến sẵn hoặc đồ đóng hộp, bơ thực vật,...

Ảnh từ Freepik

Hai loại chất béo khác mà mà chúng ta hấp thụ qua các món ăn là chất béo bão hòa và chất béo không bão hòa. Đây là hai loại chất béo mang lại một số lợi ích cho cơ thể nên thay vì cố gắng cắt giảm chúng, hãy tìm hiểu thêm và bổ sung đúng cách về hai loại chất béo này để giúp cơ thể bạn khoẻ mạnh hơn.

Chất béo bão hòa là gì?

Chất béo bão hòa (Saturated Fats) là chất béo dạng rắn ở nhiệt độ phòng và thường được tìm thấy trong các nguồn thực phẩm như:

• Thịt: thịt bò, thịt gia cầm, thịt lợn
• Dầu thực vật: hạt cọ, dầu dừa
• Sản phẩm từ sữa: phô mai, bơ và sữa
• Thịt đã chế biến: thịt ba chỉ, xúc xích, thịt xông khói

Nguồn: Ảnh bởi brgfx tại Freepik

Hiện tại, các nhà nghiên cứu vẫn đang đặt nghi vấn về mối quan hệ giữa chất béo bão hòa với sự gia tăng nguy cơ mắc bệnh tim. Bởi nhiều nghiên cứu đã chứng minh cho cả hai quan điểm là có liên hệ và không có liên hệ. 

Những cần lưu ý rằng, chế độ ăn giàu chất béo bão hòa có thể làm tăng mức cholesterol lipoprotein mật độ thấp (LDL), từ đó làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim và tiểu đường loại 2.

Dù vậy, điều quan trọng cần chú ý là chất béo bão hòa chỉ là một phần trong khẩu phần ăn của bạn. Để duy trì sức khỏe và giảm nguy cơ mắc bệnh, chế độ ăn uống và lối sống đóng vai trò rất lớn.

Chất béo không bão hòa là gì?

Chất béo không bão hòa (Unsaturated Fats) là chất béo có dạng lỏng khi ở nhiệt độ phòng. Chất béo không bão hòa được chia thành chất béo bão hoà đơn và chất béo bão hoà đa.

Chất béo không bão hòa đơn

Việc tiêu thụ chất béo không bão hòa đơn có nguồn gốc thực vật có thể giúp giảm nguy cơ mắc bệnh tim mạch và tỷ lệ tử vong nói chung.

Thực phẩm chứa nhiều chất béo không bão hòa đơn nhất bao gồm:

• Dầu ô liu
• Dầu đậu phộng
• Bơ
• Phần lớn các loại hạt

Nguồn: Ảnh bởi Racool_studio tại Freepik

Chất béo không bão hòa đa

Chất béo không bão hòa đa giúp vận động cơ, đông máu và tốt cho tim mạch. Vì cơ thể bạn không thể tự tổng hợp loại chất béo này nên bạn phải nạp chúng qua chế độ ăn uống của mình.

Chất béo không bão hòa đa có thể được chia thành hai loại: axit béo omega-3 và omega-6.

Các nguồn axit béo omega-3 tốt nhất là:

• Cá béo, chẳng hạn như cá mòi, cá ngừ, cá hồi, cá hồi, cá thu và cá trích
• Hạt lanh và dầu hạt lanh
• Đậu nành
• Hàu
• Quả óc chó
• Hạt hướng dương
• Hạt chia

Axit béo omega-6 có thể được tìm thấy trong các loại dầu như: canola, dầu cây rum, dầu đậu nành, dầu hướng dương, dầu óc chó, dầu ngô

Mức độ tiêu thụ chất béo mỗi ngày được khuyến nghị là bao nhiêu?

Hiệp hội Tim mạch Hoa Kỳ (AHA) khuyến cáo mỗi người chỉ nên nạp khoảng 120 calo chất béo bão hoà tương đương khoảng 13 gam mỗi ngày đối với chế độ ăn 2.000 calo/ngày.

Ngoài ra, tổng lượng chất béo nên từ 20% đến 35%, tương đương với 44 đến 77 gam tổng chất béo hàng ngày trong chế độ ăn 2.000 calo/ngày.

Tuy nhiên, nghiên cứu cho thấy rằng một số chế độ ăn nhiều chất béo hơn, chẳng hạn như chế độ ăn Địa Trung Hải và chế độ ăn low-carb (ít tinh bột) đều tốt cho sức khỏe của bạn.

Kết

Chất béo là một phần thiết yếu của chế độ ăn uống. Bạn hãy cố gắng chọn đúng loại chất béo và tiêu thụ chúng một cách điều độ để có một chế độ ăn uống lành mạnh bạn nhé!

Nếu bạn muốn nhận tư vấn từ các bác sĩ là những chuyên gia dinh dưỡng, hãy truy cập ứng dụng Doctor Anywhere để thăm khám qua video call mọi lúc mọi nơi. Nhập mã XINCHAO tại bước thanh toán để tận hưởng phiên tư vấn miễn phí nhé!

Tham khảo từ Healthline, Verywell Health

Xem thêm:

Axit béo bão hòa không chứa liên kết đôi CC (chỉ liên kết đơn), trong khi axit béo không bão hòa chứa một hoặc nhiều liên kết đôi C = C. Chiều dài chuỗi của hầu hết các axit béo phổ biến là từ 16-18 số carbon. Chất béo trung tính được coi là loại chất béo phổ biến và đơn giản, có ba axit béo và glyceride. Theo cấu trúc hóa học của chuỗi axit béo, việc phân chia được thực hiện.

Axit béo là axit cacboxylic với chuỗi bên hydrocarbon và cũng là dạng lipit đơn giản nhất. Những lipit này được coi là dự trữ nhiên liệu chính tập trung của cơ thể. Lipid không phải là polymer, chúng là các phân tử nhỏ và là nhóm hợp chất không đồng nhất. Tính năng đa dạng hóa phổ biến nhất của lipit là tính không tan trong nước .

Để duy trì sức khỏe cả chất béo bão hòa cũng như chất béo không bão hòa là cần thiết, nhưng theo chế độ ăn uống, chất béo không bão hòa nên được tiêu thụ ở tỷ lệ cao so với chất béo bão hòa, vì axit béo không bão hòa được cho là duy trì mức cholesterol trong thân hình.

Biểu đồ so sánh

Cơ sở để so sánh	Axit chứa các chất béo bão hòa	Axit béo chưa bão hòa
Ý nghĩa	Các axit béo bão hòa chứa một chuỗi các nguyên tử carbon không có liên kết đôi.	Axit béo không bão hòa chứa chuỗi carbon với một hoặc nhiều liên kết đôi.
Loại trái phiếu	Chuỗi hydrocarbon không có liên kết đôi (chỉ liên kết đơn).	Chuỗi hydrocarbon có một hoặc nhiều liên kết đôi (C = C).
Ngoại hình	Chất rắn ở nhiệt độ phòng.	Chất lỏng ở nhiệt độ phòng.
Loại chuỗi	Chuỗi thẳng.	Uốn cong chuỗi liên kết đôi.
Độ nóng chảy	Tương đối cao hơn.	Tương đối thấp hơn.
Nguồn để có được	Mỡ động vật, dầu cọ, dầu dừa.	Dầu thực vật, bơ, dầu hướng dương, quả óc chó, hạt lanh, dầu canola và dầu cá.
Độ hòa tan trong vitamin	Hòa tan trong vitamin.	Không hòa tan trong vitamin.
Tác dụng của hydro hóa	Không có tác dụng.	Chúng được chuyển thành trạng thái bão hòa do hydro hóa.
Tác dụng ở người	Tăng cholesterol trong máu, lắng đọng trong thành trong của động mạch và có hại cho sức khỏe.	Giảm cholesterol trong máu và có liên quan đến lợi ích sức khỏe.
Thời hạn sử dụng	Chúng không bị hư hỏng nhanh chóng và lâu dài.	Họ được chiều chuộng nhanh chóng.

Chất béo bão hòa là hình thức đơn giản, không có liên kết đôi . Chúng được tạo thành từ hai phân tử nhỏ là axit béo và monoglyceride. Các axit béo bão hòa chứa các chuỗi nguyên tử carbon dài, không phân nhánh .

Những thứ này được tìm thấy rất nhiều trong mỡ động vật, dầu dừa, dầu cọ, sữa nguyên chất, bơ. Đây là chất rắn ở nhiệt độ phòng. Việc tiêu thụ quá mức các axit béo bão hòa có hại cho sức khỏe vì nó ảnh hưởng đến cholesterol trong máu bằng cách tăng mức độ của nó.

Định nghĩa axit béo không bão hòa

Các axit béo không bão hòa chứa cả liên kết đôi cũng như đơn. Nhưng loại này được biết đến bởi sự hiện diện của ít nhất một liên kết đôi trong chuỗi của họ. Chúng hầu hết được tìm thấy trong dầu thực vật, thực vật, bơ, dầu cá. Bằng các liên kết đôi (C = C), chúng được chia thành hai loại, đó là - axit béo không bão hòa đơn (MUFA) và axit béo không bão hòa đa (PUFA) .

Các axit béo như vậy chỉ chứa một liên kết đôi (C = C) trong chuỗi của chúng được gọi là axit béo không bão hòa đơn (MUFA), mặt khác, các axit béo như vậy có chứa hai hoặc nhiều liên kết đôi (C = C).

Sắp tới là những điểm quan trọng, phân biệt axit béo bão hòa với axit béo không bão hòa:

1. Các axit béo bão hòa chứa chuỗi các nguyên tử carbon không có liên kết đôi (chỉ liên kết đơn), chúng rắn ở nhiệt độ phòng, có nhiệt độ nóng chảy cao hơn . Các axit béo không bão hòa chứa các chuỗi carbon có một hoặc nhiều liên kết đôi (C = C), chúng ở dạng lỏng ở nhiệt độ phòng và có điểm nóng chảy thấp hơn .
2. Axit béo bão hòa được lấy từ mỡ động vật, dầu cọ, dầu dừa, trong khi axit béo không bão hòa được lấy từ thực vật và dầu thực vật, quả bơ, dầu hướng dương, quả óc chó, thông lượng, dầu canola và dầu cá. Các axit béo bão hòa không bị hỏng nhanh chóng và tồn tại lâu dài, nhưng các axit béo không bão hòa sẽ bị hỏng nhanh chóng .
3. Chất béo bão hòa hòa tan trong vitamin, nhưng không bão hòa thì không. Không có tác dụng của hydro hóa, các axit béo không bão hòa được chuyển thành axit béo bão hòa do hydro hóa.
4. Tiêu thụ chất béo bão hòa làm tăng cholesterol trong máu, lắng đọng ở thành trong của động mạch và có hại cho sức khỏe, trong khi chất béo không bão hòa làm giảm cholesterol trong máu và có liên quan đến lợi ích sức khỏe.

• Cả hai đều là chất béo (lipid).
• Hydrogen và oxy có mặt trong chuỗi.
• Chứa axit béo và glycerol.
• Cả hai đều được làm bằng axit carboxylic.
• Đóng vai trò là nhà cung cấp năng lượng và cũng giúp lưu trữ năng lượng.
• Chúng không hòa tan trong nước.

Từ mô tả và sự khác biệt ở trên, chúng tôi kết luận rằng không phải tất cả các chất béo đều xấu và có nghĩa là gây béo phì cho chúng tôi. Mặc dù chúng ta cần một số lượng cụ thể trong chế độ ăn uống hàng ngày, nhưng chúng ta nên biết hàng hóa và những mặt xấu của chúng và ảnh hưởng của chúng đối với sức khỏe. Vì chất béo bão hòa làm tăng mức cholesterol trong máu, cũng làm tắc nghẽn các động mạch làm tăng cơ hội tấn công hoặc đột quỵ. Nhưng chất béo không bão hòa có thể bảo vệ tim, và tiêu thụ của nó có thể mang lại một cuộc sống tốt hơn và khỏe mạnh.