Để mô tả cấu trúc rẽ nhánh, Pascal dùng câu lệnh if-then. Tương ứng với hai dạng mệnh đề thiếu và đủ nói ở trên, Pascal có hai dạng câu lệnh if-then:
a. Dạng thiếu
Cú pháp: If < Điều kiện > then < Câu lệnh >;
Trong đó:
- Điều kiện: Là biểu thức quan hệ hoặc logic.
- Câu lệnh: Là một câu lệnh của Pascal.
Sơ đồ:
.png]
Hình 1. Sơ đồ cấu trúc rẽ nhánh dạng thiếu
Ý nghĩa: Điều kiện sẽ được tính và kiểm tra. Nếu điều kiện đúng thì câu lệnh được thực hiện, nếu điều kiện sai thì câu lệnh sẽ bị bỏ qua.
Ví dụ 2:
if Delta < 0 then writeln['Phuong trinh vo nghiem.'];
b. Dạng đủ
Cú pháp:
If < Điều kiện > then < Câu lệnh 1 >
else < Câu lệnh 2 >;
Trong đó:
- Điều kiện: Là biểu thức quan hệ hoặc logic.
- Câu lệnh 1, câu lệnh 2: Là một câu lệnh của Pascal.
Sơ đồ:
.png]
Hình 2. Sơ đồ cấu trúc rẽ nhánh dạng đủ
Ý nghĩa: Điều kiện sẽ được tính và kiểm tra. Nếu điều kiện đúng thì thực hiện câu lệnh 1, ngược lại thì thực hiện câu lệnh 2.
Chú ý 1: Trước từ khóa Else không có dấu chấm phẩy [;].
Ví dụ 3:
if a mod 3 = 0 then write['a chia het cho 3']
else write['a khong chia het cho 3'];
1.3. Câu lệnh ghép
Trong Pascal câu lệnh ghép có dạng:
Begin
< Các câu lệnh >;
End;
Chú ý 2: Sau END phải có dấu chấm phẩy [;]
Ví dụ 4:
if D < 0 then writeln['Phuong trinh vo nghiem.']
else
begin
x1:= [-b – sqrt[b*b – 4*a*c]]/[2*a];
x2:= -b/a-x1
end;
1.4. Một số ví dụ
Ví dụ 5. Tìm nghiệm thực của phương trình bậc hai:
ax2 + bx + c = 0 , với a \[\neq\] 0.
Xây dựng ý tưởng:
- Nhập 3 số a,b,c.
- Tính: delta:=b*b-4*a*c.
- Nếu delta