Bênh hiv ở châu phi nguyên nhân

Đưa trẻ em gái đến trường giúp ngăn ngừa các ca lây nhiễm mới HIV ở châu Phi - Ảnh minh họa, nguồn: worldpulse.com

Theo UNAIDS, trẻ em gái vị thành niên và phụ nữ trẻ ở châu Phi cận Sahara tiếp tục bị ảnh hưởng bởi đại dịch AIDS. Khoảng 4.200 trẻ em gái vị thành niên và phụ nữ trẻ ở châu Phi cận Sahara nhiễm HIV mỗi tuần. Vào năm 2020, cứ 6 thanh thiếu niên từ 15 đến 19 tuổi mới nhiễm HIV trong khu vực là trẻ em gái. Ước tính có khoảng 23.300 trẻ em gái vị thành niên và phụ nữ trẻ chết vì các bệnh liên quan đến AIDS vào năm 2020 ở châu Phi cận Sahara, đây là nguyên nhân thứ hai gây tử vong cho trẻ gái vị thành niên và phụ nữ trẻ sau tử vong mẹ ở châu Phi cận Sahara. Các con số thể hiện cuộc sống bị gián đoạn và thiệt thòi vì AIDS vẫn là một mối đe dọa sức khỏe cộng đồng đối với sự sống còn, hạnh phúc, quyền con người và các quyền tự do cơ bản.

Tại một sự kiện trước hội nghị cấp cao của Liên minh châu Phi - Liên minh châu Âu, Trẻ em gái vị thành niên ở châu Phi Hoàn thành chương trình trung học, An toàn, Mạnh mẽ, Trao quyền: Thời gian cho Giáo dục Plus, các diễn giả đã kêu gọi hành động mạnh mẽ để ứng phó với tác động của đại dịch COVID-19 đối với trẻ em gái

Sự kiện, được tổ chức như một phần của sáng kiến Education Plus, thu hút người tham gia từ Liên minh châu Phi, Liên minh châu Âu, các quốc gia vô địch châu Phi (Benin và Sierra Leone), các Chính phủ đồng hỗ trợ của Phần Lan, Pháp, Bồ Đào Nha và Tây Ban Nha, Mạng lưới Thanh niên Toàn cầu. Người Sống chung với HIV và các cơ quan đồng lãnh đạo của Liên Hợp Quốc.

Sáng kiến Education Plus, được đưa ra vào năm 2021 và do UNAIDS, Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa Liên Hợp Quốc, Quỹ Dân số Liên Hợp Quốc, Quỹ Nhi đồng Liên Hợp Quốc và UN Women đồng lãnh đạo, nhằm ứng phó với nguy cơ lây nhiễm HIV ngày càng trầm trọng, tỷ lệ mang thai ở tuổi vị thành niên, bạo lực tình dục và giới và kết hôn sớm cũng như chuyển tiếp từ trường học sang nơi làm việc, bằng cách kêu gọi hoàn thành giáo dục trung học có chất lượng cho trẻ em gái vị thành niên và phụ nữ ở Châu Phi. Thông qua sáng kiến này, các quốc gia sẽ nỗ lực để bảo đảm khả năng tiếp cận phổ cập và miễn phí đối với giáo dục trung học có chất lượng, đồng thời cung cấp gói Plus để bảo vệ quyền sức khỏe và thực hiện bình đẳng giới và trao quyền cho trẻ em gái và phụ nữ trẻ ở châu Phi.

Với vai trò là một động lực vận động chính trị cấp cao, sáng kiến Education Plus tập hợp để đẩy mạnh hành động và đầu tư để ngăn chặn HIV, tập trung vào việc trao quyền cho trẻ em gái vị thành niên và phụ nữ trẻ và đạt được bình đẳng giới ở châu Phi cận Sahara, với giáo dục trung học là điểm vào chiến lược.

Sự kiện trước hội nghị phản ánh những thách thức cũ và mới nổi đối với quyền giáo dục và sức khỏe của trẻ em gái vị thành niên và phụ nữ trẻ cũng như cơ hội cho các quốc gia ở cả hai châu lục hợp tác và tạo ra những thay đổi mang tính chuyển đổi.

Bà Chiara Adamo, Quyền Giám đốc Phát triển con người, di cư, quản trị và hòa bình của Cơ quan Hợp tác và Phát triển quốc tế, Ủy ban châu Âu cho rằng: "Giáo dục là một trong những trọng tâm của mối quan hệ châu Phi - châu Âu. Liên minh châu Âu sẽ đặc biệt chú ý đến việc liên quan đến trẻ em gái và phụ nữ, trong đó mong muốn giảm chênh lệch giới tính trong tuyển sinh, tiến bộ và duy trì trong giáo dục và học tập suốt đời đối với sự nghiệp giáo dục ở châu Phi".

Ông Kouaro Yves Chabi, Bộ trưởng Bộ Giáo dục trung học, kỹ thuật và Dạy nghề của Benin nhấn mạnh: "Tại Benin, chúng tôi cam kết đầu tư vào việc tiếp cận giáo dục đầy đủ và bình đẳng cho cả trẻ em gái và trẻ em trai. Đây là một khoản đầu tư lớn, nhưng đó là một khoản đầu tư thông minh. Cổ động trẻ em gái đến trường góp phần ngăn ngừa các ca lây nhiễm mới HIV, tảo hôn và mang thai ngoài ý muốn. Sáng kiến Education Plus có tiềm năng thay đổi cuộc sống của thanh thiếu niên và phụ nữ trẻ, củng cố xã hội và quốc gia".

Giang Oanh

Từ ngày 29/11 đến 5/12, Hội nghị quốc tế về AIDS và các bệnh lây truyền qua đường tình dục ở châu Phi (ICASA) lần thứ 18 diễn ra tại thủ đô Harare, Zimbabwe.

Đây là Hội nghị quốc tế lớn về AIDS và các bệnh lây truyền qua đường tình dục (STI) ở châu Phi, được tổ chức luân phiên 2 hai năm một lần tại các quốc gia châu Phi, do các Quỹ xã hội mở, Quỹ Robert Carr, Chương trình phòng chống và tuyên truyền về ma túy của Cộng đồng châu Âu (ECDPIP) đồng tài trợ.

Hàng nghìn đại biểu đại diện chính phủ nhiều nước, các nhà khoa học hàng đầu thế giới về HIV/AIDS, các nhà hoạch định chính sách, hoạt động xã hội... tham dự Hội nghị ICASA 2015, với việc tập trung thảo luận về nhiều vấn đề có liên quan đến căn bệnh thế kỷ này, nhất là những nghiên cứu mới nhất về công tác phòng chống, biện pháp điều trị dịch bệnh nguy hiểm này.

Hội nghị ICASA lần đầu tiên được tổ chức tại thành phố Marrakech của Maroc.

Hội nghị ICASA 2015 nhấn mạnh đến sự phối hợp đồng bộ giữa các chính phủ ở châu lục này và các tổ chức quốc tế như Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), UNAIDS, Quỹ Nhi đồng Liên hợp quốc (UNICEF) ... để "chung tay" giải quyết tận gốc vấn đề HIV/AIDS hiện nay và trong tương lai.

Theo số liệu thống kê của Chương trình Phối hợp về HIV/AIDS của Liên hợp quốc (UNAIDS), năm 2014, trong tổng số hơn 3 triệu người đang sống chung với HIV/AIDS trên toàn thế giới, có hơn 80% tổng số người nhiễn HIV/AIDS tập trung ở vùng cận sa mạc Sahara của châu Phi, trong đó, 50% người nhiễm HIV/AIDS dưới 24 tuổi, 20% ở lứa tuổi trên 15 tuổi và 10% dưới 15 tuổi đang được chữa trị tại các cơ sở y tế địa phương.

Đặc biệt, ở một số quốc gia châu Phi do không có "thói quen" sử dụng bao cao su, nên tỷ lệ lây nhiễm HIV trong cộng đồng, nhất là trong độ tuổi thanh thiếu niên là rất cao. Nhiều trường hợp mắc căn bệnh này đã bị gia đình, cộng đồng dân cư chối bỏ, nên đã và đang tạo gánh nặng cho xã hội tại khu vực này.

Mỗi năm, HIV/AIDS đã cướp đi sinh mạng của gần 3 triệu người trên toàn thế giới, trong đó, gần 2/3 sống ở vùng Nam sa mạc Sahara châu Phi, nơi tỷ lệ bệnh nhân nữ đang tăng với tốc độ cao.

WHO dự báo đến năm 2025, hơn 90 triệu người ở lục địa này sẽ bị nhiễm HIV/AIDS, chiếm 10% tổng dân số tại đây.

Theo các báo cáo nghiên cứu được trình bày và công bố tại Hội nghị ICASA lần thứ 18, mặc dù tỷ lệ lây nhiễm HIV trên phạm vi toàn cầu, nhất là khu vực châu Phi, đã giảm sút, nhưng ở mức báo động trong giới trẻ thời gian gần đây, do vậy, Hội nghị ICASA lần này đã đề nghị chính phủ nhiều nước trên thế giới, đặc biệt là châu Phi, cần tăng cường hợp tác với các tổ chức quốc tế về y tế, nhân đạo, xã hội...nhằm tìm ra những biện pháp cấp bách, cần thiết để phòng chống, ngăn chặn dịch bệnh thế kỷ này trong thời gian tới.

Hội nghị ICASA tại Zimbabwe lần này gắn liền với thực hiện Mục tiêu Phát triển Thiên niên kỷ (MDG) của Liên hợp quốc, dự kiến xây dựng chiến lược mới trong việc phòng chống và ngăn chặn có hiệu quả các bệnh HIV/AIDS và các bệnh lây truyền qua đường tình dục ở châu Phi trong tương lai.

Theo các nhà nghiên cứu, hiện châu Phi vẫn là tâm điểm của dịch bệnh nguy hiểm này nên các nỗ lực, quyết tâm chính trị và hỗ trợ của quốc tế trong việc kiểm soát HIV/AIDS tại khu vực nhảy cảm này là một trong những ưu tiên sẽ được thảo luận và tháo gỡ tại Hội nghị quốc tế về ADIS và STI lần này.

Tuy nhiên, các quốc gia châu Phi cũng cần đầu tư tài chính hơn nữa để hỗ trợ cho ngành y tế tại đây hiện đang thiếu và yếu. Ngoài ra, cần tăng cường sự tương tác giữa ngành y tế công đồng, khoa học công nghệ và phương pháp tiếp cận quyền con người trong kiểm soát và loại bỏ dịch bệnh HIV/AIDS và các bệnh lây truyền qua đường tình dục tại châu Phi; nâng cao nhận thức, kiến ​​thức, kỹ năng, thực hành trong ​​việc điều tri, ứng phó với AIDS và các dịch bệnh rất nguy hiểm mới như Ebola tại châu Phi.

Trước đó, theo Ngân hàng Thế giới (WB), tăng trưởng Tổng sản phẩm quốc nội (GDP) ở châu Phi dự đoán giảm từ 1,5%-2% mỗi năm do đại dịch HIV/AIDS, khiến nhiều quốc gia ở lục địa này, nhất là khu vực Nam sa mạc Sahara và miền Nam châu Phi này, sẽ rất khó khăn trong phát triển kinh tế, xã hội./.