Các nhà văn nhà thơ ở hải phòng năm 1975 năm 2024

Tôi có rất nhiều bài thơ về Hà Nội, nên nhiều người nhầm tôi sinh ra ở Hà Nội. Nhưng tôi có nhiều miền quê: Quê cha ở Huế, quê mẹ ở Bắc Ninh. Tôi được sinh ra vào mùa thu 1963 ở Hải Phòng. Vì nơi ấy có bà ngọai của tôi. Sinh tôi tròn 1 tháng, mẹ lại đưa tôi về Hà Nội, mãi tới 2 tuổi là năm 1965, khi bom Mỹ bắn phá ác liệt ở Hà Nội, tôi mới được mẹ cho về sơ tán nhà ngọai ở Hải Phòng. Dù không thể nhớ nhiều trong trí óc trẻ lên hai, nhưng tôi nhớ rất rõ những dãy hầm cá nhân dọc con phố nhà bà ngọai, trên trán tôi còn một vết sẹo tới bây giờ, do ngã khi nhảy xuống hầm tránh bom trong một lần thành phố báo động. Tôi còn giữ một tấm ảnh chụp kỉ niệm thời gian đó ở vườn hoa. Nhưng mà tôi quên mất là vườn hoa đó ở đâu, tôi gửi tấm ảnh theo đây, nếu bạn đọc nào thấy có gì quen quen ở trong tấm ảnh thì nhắn với tôi, để khi nào có dịp tôi ra thăm nơi ngày xưa mình đã chụp ảnh, bây giờ ra sao. Năm 1975, trứơc khi theo cha về phương Nam, tôi lại may mắn được về Hải Phòng khi đã hơi lớn một chút, tôi lại được trở lại nhà bà ngọai. Lần này được ở tới 3 tháng. Tôi nhớ không quên, ngôi nhà ngọai ở số 7 phố Lương Khánh Thiện, hồi ấy hay gọi là Phố Ga, bà tôi có một bàn nước nhỏ bán chè xanh, kẹo lạc, kẹo vừng, thuốc lá... cho khách đi tàu trên những chuyến từ Hà Nội về hay từ Hải Phòng đi. Tôi đã từng xách ấm nước bán dạo giúp bà trong những ngày tháng ấy.

Hải Phòng vì thế mà vừa lạ lẫm, vừa thân quen với tôi, là nơi lưu lại chút kỉ niệm tuổi thơ của tôi, cho tôi sau này làm cái cớ để quay trở lại, để rồi có thêm nhiều kỉ niệm với đất và người Hải Phòng.

Thế nhưng anh phải đợi tới hơn 20 năm sau mới trở lại. Có gì lạ, có gì quen trong anh?

Cũng có nhiều lý do để tôi nấn ná việc trở lại thăm thành phố "chôn nhau cắt rốn" của mình. 24 năm sau, tính từ cái ngày cuối năm 1975, khi chụp tấm ảnh ở vườn hoa, năm 1999 tôi mới có dịp trở lại thành phố "tuổi thơ" của tôi. Mọi thứ đối với tôi đều thật lạ, tất cả hình như không còn dấu vết gì của mấy mươi năm trứơc. Mà cũng khó nói, vì khi tôi xa Hải Phòng, còn quá nhỏ, mà trẻ nhỏ chỉ nhớ những trò chơi trẻ con, làm sao nhớ được gì khác, mọi thứ chỉ lờ mờ trong kí ức.

Tôi nhớ khi ấy, nhà thơ Mai Văn Phấn đã nhiệt tình đưa tôi đi dọc các con phố xưa của Hải Phòng, như khơi lại kí ức tuổi thơ của tôi ngày xưa. Hải Phòng khi ấy đã thay đổi rất nhiều, nhiều phố lạ, nhiều phố mới, nhà cửa cũng cao hơn, to hơn... Nhưng không khí, hơi thở của thành phố hình như không có gì khác lạ. Mùi gió biển hòa mùi nước sông, trong hơi mặn có vị ngọt... là không mấy thay đổi, tôi như tìm lại được chút gì của ngày xưa. Nó làm cho tôi cảm thấy có một tình cảm gắn bó với nơi này thật lạ.

Anh có kỉ niệm gì với các bạn văn thơ Hải Phòng?

Nhiều lắm, bạn văn thơ ở Hải Phòng, tuy xa mặt, xa khỏang cách địa lý, nhưng là tình tri âm tri kỉ. Đến Hải Phòng, tôi được nhà thơ Mai Văn Phấn tiếp đãi nồng hậu, như người em xa nhà lâu ngày trở về, thân tình, chu đáo, chúng tôi vẫn luôn dõi theo từng bước thành công trong sự nghiệp văn thơ của nhau, động viên nhau trong cuộc sống. Tôi cũng có nhiều kỉ niệm với nhà thơ Hoài Khánh, biết anh từ lần tham dự Hội nghị những người viết văn trẻ loàn quốc lần thứ 6 ở Hà Nội năm 2001, tưởng bẵng đi vì thành phố Hồ Chí Minh - thành phố Hải Phòng xa nhau quá, ai dè, anh vẫn luôn liên lạc, chia sẻ với nhau những bài thơ mới làm. Và khi anh lập trang weblog văn chương, thì anh luôn dành cho tôalti những trang viết của mọi người về tôi rất trân trọng trên blog của anh. Lần gặp vừa rồi trong Đại hội Nhà văn lần 8 ở Hà Nội - 2010, chúng tôi đã có nhiều lần ngồi bên nhau trò chuyện như bạn thân lâu ngày gặp lại, rất chân tình, thân ái.

Nhưng ngừơi mang tới tôi nhiều kỉ niệm nhất là nhà thơ Thanh Tùng - Thời hoa đỏ, vì anh vào thành phố Hồ Chí Minh sinh sống. Tôi và anh đã có với nhau không biết bao nhiêu giờ bên nhau nói chuyện thơ, chuyện đời và nhất là chuyện về đất - người Hải Phòng. Qua anh, tôi như được hiểu thêm về tính cách con người Hải Phòng, vừa mạnh mẽ, quyết liệt, làm việc gì cũng ào ào như sóng như gió biển, nhưng cũng ẩn chứa những tình cảm ấm nồng như cát...Cũng qua anh, mà đôi khi tôi như được trở lại tuổi thơ, về ngôi nhà của bà ngọai ở Hải Phòng, để như thấp thóang bóng dáng người bà thương yêu bên Phố Ga...Và có cả những phút lâng lâng say, mơ màng về một mối tình như ảo như thật với người con gái Hải Phòng vừa hiện hữu qua những địa danh, vừa sương khói vô hình không thật một ai....

Thời gian gắn bó với Hải Phòng của tôi dù không nhiều nhưng tôi luôn biết ơn Thành phố ấy và cảm thấy còn nợ với Hải Phòng rất nhiều mà thơ tôi chưa thể viết hết. Nhân đây, tôi gửi tặng thành phố Cảng bài thơ tôi viết trong dịp trở về Hải Phòng ngày ấy.

Nhất định sẽ có một ngày tôi trở lại Hải Phòng, như một cuộc hành trình tìm về tuổi thơ của mình với thành phố tuổi thơ của tôi.