Cách chọn lan xổ số

Qua quá trình giao tiếp, học hỏi tự tìm hiểu nghiên cứu tài liệu mình thấy mấy từ ace chơi lan thường sử dụng nên tự tổng hợp đúc kết giải thích theo kiểu địa phương muốn chia sẻ với ae mới chơi hoặc sắp chơi lan. Ai đã chơi lâu có kinh nghiệm thấy buồn cười … mong các vị tiền bối bổ sung chỉnh thêm để bài viết thêm sinh động nhé

1. Ấm chậu: bản thân mình khi mới chơi lan cũng khá mơ hồ về từ “ấm chậu”nói một cách đơn giản: Khi lan đã được trồng trong chậu ổn định và ra rễ bám vào giá thể thì gọi là ấm chậu.

2. Giá thể: giá thể là thứ dùng để trồng lan như; vỏ thông, rêu, than, dớn, vỏ cây thậm chí đá đất hoặc lũa….

3. Đua ngọn: dùng để chỉ ngọn lan đang phát triển tốt lá, búp vươn lên…

4. Nối ngọn: Thường thì hoa lan phát triển vào mùa xuân đến mùa cuối thu T2-t10,11 và xuống lá “rụng lá cây nghỉ đông” và khi trút hết lá sẽ bung hoa hoặc trốn hoa đợi mùa xuân lại ra kie rồi thân già héo dần thay cho kie mần mới lên vòng đời 1 năm. Nhưng có những loài lan không xuống lá trên ngọn mà chỉ xuống trên thân thậm chí nở hoa ở thân, ngọn vẫn ổn định năm sau tiếp tục phát triển từ phần ngọn đó đến khi đủ chiều dài xác định mới dừng vòng đời từ 2 năm trở lên tiêu biểu như Lan Lộc Bắc ở Lâm Đồng

5. Kie/ keiki: là tên gọi của thân mần non thường mọc ra ở thân lan khi đã xuống lá hoặc kích kie, kie cũng có thể mọc ra ở gốc gọi là kie mầm gốc.

6. Kích kie: dùng biện pháp nhân tạo con người tác động trực tiếp hay gián tiếp qua sử dụng hoá chất gây ức chế và nảy mầm không theo tự nhiên hoặc thúc đẩy quá trình tự nhiên sớm hơn quy luật

7. Trốn hoa: từ chỉ cây lan thường khi xuống lá trút lá sẽ ra hoa. Nhưng nhiều cây không ra hoa mà ra kie, nhiều thân thì khô dần và chết

8. Xuống lá: cuối vụ cuối thu dụng lá như các loài thực vật khác

9. Var : gọi chung cho các loài lan những cây lan đột biến như 5 cánh trắng phú thọ, 5ct hoà bình, hồng yên thủy, 5ct Hà tĩnh …. Gọi theo vùng miền cũng có thể gọi theo tên người đầu tiên chủ sở hữu cây lan đột biến đặt như: 5ct Bảo duy, 5ct Hiển Oanh HO… Bông var thường thì mũi trắng cựa trắng, mắt gọn Thuỳ sạch thậm chí trắng toàn bộ hoa.

10. Giề, giò: ý chỉ cả khóm, cả búi…

11. Thân nù lá nhựa: Những cây phi điệp có đốt siêu ngắn, thân siêu to, lá tròn xoe, nhìn rất đẹp [có thể nói là đẹp như cây nhựa thể hiện cây thân phi điệp to tròn các đốt ngắn thân thường không dài khi thắt ngọn thân giữa phình to, chúng ta hay gọi là tù tù, lá nhựa lá dày, bóng cứng như nhựa.

12. Cây xanh sạch: là cây lan không có chấm đỏ, tím, hồng, đen ở thân lá đặc biệt ở các đốt khuy lan phía sau. Thường những cây này có tỉ lệ cao xổ ra hàng ám, khói var hàng đột biến…

13. Xổ số : là gọi chung cho các loại lan mà người chủ sở hữu chưa xác định chính xác lan gì qua thân lá. Cây lan không có mặt hoa chưa khẳng định được mặt hoa. Kể cả lan đó đã ra hoa mà chủ cũ không chụp lại hoặc không cho biết hoa. Hoặc lan rừng lấy về thuần chưa biết loại lan gì khi các bạn mua về xổ ra hoa gì thì hưởng hoa đó. Nếu may xổ ra hàng var đột biến thì như trúng xổ số..

14. Bệt: thường dòng bệt thì mắt, môi, thùy, mũi họng đều đỏ, tím, hặc hồng. Mắt bông, thùy và lưỡi bông hợp thành một màu thống nhất như tím hoặc hồng hoặc đỏ hay thậm chí cả cánh gọi chung chung là bệt. Cách nhận biết bông bệt chi tiết tham khảo Tại đây.

15. Bông ám: là bông phi điệp có sắc tố hồng trên bông khuôn hoa trắng thường thì phân phân thuỳ cánh trắng bay. Về cách phân biệt bông ám ta cũng xem thêm Tại Đây

16. Thân thủ: chỉ thân lan to đẹp, bản lá rộng hoặc dày thân dài…

17. Giả hạc, phi điệp: Miền Bắc gọi là phi điệp, miền trung, nam gọi giả hạc. Nhiều người cho rằng ở miền Bắc có 2 loại phi điệp tím và vàng để phân biệt. Người bắc gọi phi điệp tím và phi điệp vàng còn miền nam chỉ có phi điệp tím gọi là giả hạc. Điều này mình cho rằng điều đó không đúng mà chỉ là cách gọi theo vùng miền… Nhiều bạn gọi ghi “GIÃ HẠC” là hoàn toàn sai.

Còn với người mới chơi, tốt nhất không nên mua hoa trên mạng mà phải xem cây thật, hoa thật mới chuyển tiền.

Trong giới chơi lan đột biến ở Hoà Bình, nhiều người biết anh Lê Văn Quyền ở thị trấn Lương Sơn không chỉ nhờ nuôi lợn giỏi, mà còn có vườn lan lên đến cả ngàn chậu, với vài chục loại khác nhau. Trong đó, có những chậu lan đột biến quý giá, trị giá hàng trăm triệu đồng như lan đột biến hồng trần, hồng Yên Thuỷ, 5 cánh trắng Bạch Tuyết, 5 cánh trắng Phú Thọ...

Anh Quyền cho biết, anh tham gia hội chơi lan đột biến đã lâu, còn gọi là lan 5ct [tức 5 cánh trắng] nhưng khoảng 2 năm gần đây thị trường lan đột biến bỗng nhiên "sốt giá đùng đùng", với những giao dịch lên tới tiền tỷ 1 kie lan [1 kie bằng 1cm]. Người chơi chỉ cần lấy thước đo chiều dài của cây lan mà tính tiền.

Những giò lan rừng đột biến gen, có mặt hoa, hình dáng độc, lạ đang trở thành đối tượng săn lùng của người chơi hoa lan khắp toàn quốc.

Trả lời câu hỏi của PV Dân Việt vì sao lan đột biến có giá cao khó tin như vậy, anh Lê Văn Quyền cười nói vui vẻ: Đơn giản vì nó rất đẹp. Vẻ đẹp hiếm có và khó chăm sóc hơn các loài lan khác. Điều đặc biệt nó đắt đỏ bởi đấy là vẻ đẹp tự nhiên, không thể được tạo ra bằng bàn tay con người.

Điểm khác biệt nữa của cây lan đột biến sẽ di truyền tính trạng đột biến đó. Nó không như nhiều loài cây khác không di truyền đột biến. Do đó, từ một giò lan, người ta có thể nhân lên thành nhiều giò lan khác nhau.

Mỗi key [đốt] lan sẽ cho ra một cây lan đột biến mới. Từ đó, có thể nhân lên thành nhiều cây lan đột biến khác nhau, tạo ra nhiều cây lan đột biến, từ đó chủ vườn lan có thể kinh doanh buôn bán, tạo thành những cây lan tiền tỷ. Đó chính là đặc điểm làm nên giá trị tiền tỷ của những giò lan này.

Người chơi lan chấp nhận chi vài triệu đồng cho một centime nhánh lan phi điệp 5c - năm cánh trắng Phú Thọ, hay phi điệp Lâm Hải; đai châu, tam bảo sắc đột biến... Một giò lan đột biến nhiều khi có giá hàng trăm triệu đồng để cả tỷ đồng vẫn có người tìm kiếm sở hữu bằng được.

Cũng theo anh Quyền, hoa lan nói chung rất dễ chăm, nhưng lan đột biến thì không. Khả năng sẽ gặp rủi ro rất cao nếu không có kiến thức, kinh nghiệm chăm sóc lan mà lại có ý định đầu tư kiếm lời từ giao dịch mua bán hoa lan.

"Khi đầu tư thì phải chấp nhận rủi ro, và phải quan sát kĩ xem cây có đủ khoẻ mạnh để nên mua hay không. Mua về mà chăm bị chết là chuyện bình thường. Không ít trường hợp bạn bè tôi khi mua lan về đã bị sên, chuột ăn mất, thiệt hại cả tỷ bạc. Do đó, đối với những cây có giao dịch tiền tỷ chỉ đếm được trên đầu ngón tay mà thôi" - anh Quyền cho biết.

Về nghiên cứu lan đột biến, - TS. Khuất Thị Hải Ninh [Giảng viên Viện Công nghệ Sinh học Lâm nghiệp - Trường Đại học Lâm Nghiệp] khẳng định: "Dù hiện nay các phòng thí nghiệm có thể cấy mô để tạo ra những dòng lan đột biến, tuy nhiên việc sử dụng công nghệ nuôi cấy mô để nhân giống lan đột biến rồi cung cấp cho người trồng ở Việt Nam là chưa có. 

Bên cạnh đó, cách này tỉ lệ thành công cũng rất thấp, phải mất vài trăm tới vài nghìn mẫu chưa chắc đã tạo ra được mặt hoa lan đột biến y như mong muốn, hoặc chỉ có thể tạo được mặt hoa y chang cây mẹ với điều kiện nuôi cấy mô từ kie lan mẹ". 

Ông Nguyễn Huy Tấn - Trung tâm Nghiên cứu Bảo tồn và Phát triển Hoa lan Việt Nam, Hội Khoa học Phát triển Nông thôn Việt Nam [PHANO] cũng cho biết, lan đột biến có nhiều loài như chi lan giáng hương, hoàng thảo, ngọc điệp, phi điệp… song phổ biến nhất vẫn là lan phi điệp.

Bất cứ chi lan nào cũng có gen đột biến, do vậy số loài lan đột biến cũng rất phong phú và cách đột biến cũng khác nhau. Dòng lan đột biến phi điệp được người chơi lựa chọn nhiều hơn vì chúng dễ nhân giống, dễ trồng hơn và số lượng đột biến trong tự nhiên nhiều hơn.

Để phân biệt lan đột biến so với lan thông thường, anh Lê Văn Quyền cho biết thêm, cần căn cứ vào các đặc điểm trên bông hoa. Đầu tiên là về khuôn cánh [đài hoa] có vai ngang hoặc vai bay là đẹp, loại vai rủ hoặc vai xuôi thì là bình thường. Môi hoa [lưỡi hoa] hình tròn hoặc hình trái tim, hình táo là đẹp nhất. Sau đó là đến yếu tố màu sắc của hoa.

Những màu đắt đỏ nhất là 5 ct năm cánh trắng với mắt hồng, đỏ, tím...; hoặc màu hồng cả bông, tím cả bông... Độ tương phản giữa màu hoa và mắt hoa càng lớn thì càng có giá trị. Ngoài ra thân, lá hoa cũng có đặc điểm riêng mà chỉ người có kinh nghiệm trồng lan, chơi lan nhiều năm mới đúc rút ra được.

Ngoài ra, thân và lá hoa cũng có những đặc điểm riêng. Thân chủ trò, lá hình lá mít, sắp xếp kiểu chân rết hoặc lá hình cái thìa… là đẹp nhất. Những yếu tố này cộng lại sẽ cho cây lan một cái đẹp hài hòa mang lại giá trị cao.

"Gần đây liên tục xuất hiện các giao dịch mua bán hoa lan trị giá vài tỷ đồng cho tới vài chục tỷ đồng. Khiến thị trường hoa lan đột biến bỗng dưng lên cơn sốt, nhiều kẻ lợi dụng điều đó lừa người chơi lan. Thú thật tôi đang mong thị trường hoa lan trên mạng đổ sập. Vì khi đó thị trường sẽ đi xuống, giá bán lan đột biến chắc chắn sẽ giảm và những người chơi lan, yêu lan thực sự sẽ có cơ hội được mua lan giá rẻ"- anh Quyền nói.

"Bên cạnh đó, tôi cũng mong muốn thị trường hoa lan trở nên lành mạnh. Đối với những giao dịch bất thường, rất mong cơ quan công an vào cuộc điều tra, lật tẩy kẻ đứng đằng sau thổi giá hoa lan thu lợi bất chính, để những người yêu hoa lan không bị thiệt hại một cách oan ức. Chúng tôi mê lan nhưng lấy đâu ra tiền mà bỏ ra 10 tỷ đồng mua kie lan chỉ bằng 1 đốt ngón tay" - anh Quyền cho biết thêm.

Theo tìm hiểu của Dân Việt, khi cơn sốt lan đột biến lên cao, đã xuất hiện vô số chiêu trò lừa đảo tinh vi đẩy nhiều người rơi vào cảnh trắng tay. Cuối tháng 7/2020, ông Đoàn Văn Nam ở huyện Phù Ninh, Phú Thọ đã làm đơn trình báo tới cơ quan công an về việc mình bị một số đối tượng lừa bán lan phi điệp đột biến 5 cánh trắng Phú Thọ thông qua mạng xã hội Facebook với tổng số tiền hơn 2 tỷ đồng.

Tiếp đó, từ tháng 7 đến nay, công an các tỉnh Tuyên Quang, Nghệ An cũng đã ra văn bản cảnh báo về rủi ro từ phong trào chơi lan, nhất là lan đột biến gen và lưu ý người tham gia thị trường lan có nguy cơ phát sinh tranh chấp sau giao dịch hoặc bị lừa đảo, đa cấp trái pháp luật...

[Theo Dân Việt]