Chichen itza là di sản văn hóa thế giới năm 2024

hiện là một địa điểm di sản thế giới mới và là nơi thu hút nhiều du khách trong số các địa điểm khảo cổ Maya.

Đền thờ các chiến binh tại Chichen Itza.

Yếu tố tôn giáo thâm nhập sâu vào đời sống của người Maya. Họ thờ nhiều thần và các thần này thường được biểu tượng bằng những hình ảnh hỗn hợp giữa người và một số loài vật: rắn, chim, cá sấu, báo… Bàn tay khéo léo của những nhà điêu khắc đã sáng tạo ra những hình ảnh kỳ bí của các thần linh, những hình ảnh đôi lúc lại là những tín hiệu thay cho chữ viết, chữ số. Chichen Itza, nằm ở phần phía bắc của bán đảo Yocatan, được xem là thủ đô của người Maya với các công trình kiến trúc như: đền chiến sĩ, sân chơi cầu, đền thờ báo, đền Caracol và vượt lên trên tập hợp những kiến trúc này là tháp Castillo xây bằng đá xám được xây vào khoảng thế kỷ IX. Castillo là một tháp đỉnh bằng, trên đỉnh có thờ thần Kukulcan, được biểu tượng bằng một con vật hỗn hợp giữa chim và rắn. Từ mỗi mặt của tháp, người ta có thể đi lên bằng 91 bậc thang, 91 bậc nhân với 4 là 364, cộng với nền của đền thờ là 365, tượng trưng cho số ngày trong năm theo lịch của người Maya.

Ở Chichen Itza còn có Đền thờ các chiến binh. Khu phức hợp này gồm một kim tự tháp với các bậc lớn phía trước và các hàng cột điêu khắc bên biểu hiện các chiến binh. Khu vực này tương tự như đền B tại thủ đô Toltec của Tula, và cho thấy một số hình thức tiếp xúc văn hóa giữa hai vùng, tuy nhiên, đền tại Chichen Itza được xây dựng với tỉ lệ lớn hơn. Trên đỉnh cầu than ở đỉnh kim tự tháp (và dẫn tới lối vào đền của kim tự tháp) là một Chac Mool. Đền kiểu Kim tự tháp bậc thang này là một phiên bản cỡ nhỏ của El Castillo; có tên như vậy bởi nhà khảo cổ E. H. Thompson đã khám phá một ngôi mộ một người thuộc tầng lớp cao tại đây. Bên ngoài Đền thờ các chiến binh còn có 1.000 cột nổi tiếng chạm khắc tinh xảo nhiều chiến binh người Toltec...

Một trong những kiến trúc đáng chú ý nhất tại Chichen Itza là một tổ hợp những công trình cuối cổ điển được xây dựng theo phong cách kiến trúc Puuc. Tên Tây Ban Nha của tổ hợp này là Las Monjas nhưng thực tế đây là một cung điện chính phủ. Ngay phía đông là một ngôi đền (được đặt tên hiệu La Iglesia, Nhà thờ) được trang trí với những mặt nạ vị thần mưa Chaac. Phía bắc Las Monjas là một vòng tròn được xây dựng trên một nền đất vuông lớn có tên gọi El Caracol hay “con ốc sên” với cầu thang đá xoắn bên trong. Công trình này là một đài quan sát thiên văn với các cửa được hướng thẳng để quan sát xuân phân, những điểm lệch lớn nhất của Mặt trăng ở phía bắc và phía nam, và các sự kiện thiên văn học khác được gán cho Kukulcan, vị thần rắn có lông của gió và học hành. Quanh góc của El Caracol là những chiếc chén đá lớn được đổ đầy nước để quan sát ánh phản chiếu của các ngôi sao giúp xác định tổ hợp của chúng, nhưng là hệ thống lịch rất chính xác.

Chichen Itza cũng có rất nhiều các công trình kiến trúc thuộc nhiều loại khác nhau tập trung dày đặc ở trung tâm nghi lễ rộng khoảng 5 km (2 dặm) và nhiều công trình khác ở các khu vực phụ trợ xung quanh, trong đó nổi bật là những hang động Balankanche. Đây là một hệ thống các hang động linh thiêng nằm cách trung tâm Chichen một đoạn ngắn. Trong các hang là một bộ sưu tập lớn những đồ gốm cổ và các thần tượng vẫn còn ở nguyên vị từ những thời tiền Colombo.

Chichen Itza từng là một trung tâm kinh tế lớn của các vùng đất thấp phía bắc Maya ở thời cực thịnh của nó. Tham dự vào con đường thương mại trên biển quanh bán đảo thông qua cảng tại Isla Cerritos, Chichen Itza có thể tiếp cận các nguồn tài nguyên không có trong khu vực từ những nơi xa xôi như trung Mexico (đá vỏ chai (obsidian) và nam Trung Mỹ (vàng). Sự hiện diện của các phong cách Mexico từng được cho là biểu hiện của sự di cư trực tiếp hay thậm chí là sự chinh phục của vùng trung Mexico. Nhưng những quan điểm gần đây nhất cho rằng sự hiện diện của những phong cách phi Maya đó có lẽ chính xác hơn là một sự khuếch tán văn hóa.

Theo Hiệp hội Nhân loại học châu Mỹ, những tàn tích Chichen Itza hiện là tài sản liên bang, và quyền quản lý địa điểm này thuộc Instituto Nacional de Antropología e Historia (INAH) Mexico. Tuy nhiên, vùng đất bên dưới các công trình thuộc sở hữu tư nhân bởi đa phần các vùng đất này đều là các tài sản thừa kế tại

Thứ Ba, 08:30, 06/10/2015

VOV.VN - Chichen Itza hiện là một Địa điểm Di sản Thế giới và là một nơi thu hút nhiều du khách, nó là nơi được nhiều người thăm quan nhất trong số các địa điểm khảo cổ Maya. Ảnh: nationalgeographic.