Cuộc sống và vạn vật quanh chúng ta, từng giờ từng phút luôn luôn biến đổi theo không gian và thời gian, không có gì tồn tại vĩnh viễn. Đó chính là “Vô thường”, nghĩa là không có gì thường xuyên trường tồn mãi mãi.
Thân vô thường: Sinh, lão, bệnh, tử, bệnh tật, tai nạn bất thường luôn xảy ra.
Tâm vô thường: Lòng tin dễ lung lay, lý tưởng cũng dễ thay đổi.
Thời gian vô thường: Đời người thật ngắn ngủi để rồi thoáng chốc hiểu ra một điều được sống thanh thản hưởng chọn niềm yêu thương là điều quý giá.
Tiền vô thường: Khi chúng ta ra đời thì cũng đã chẳng có một đồng, khi chết rồi cũng chẳng mang đi được một xu..
Nếu đời là vô thường, sự sống có giới hạn thì phải chăng con người ta khi sống nên có một chút ý nghĩa. Bạn ước mong gì? Bạn muốn làm điều gì? Bạn cần phải làm điều gì? Bạn yêu thích điều gì? Bạn không nên làm điều gì? Bạn có biết mình đang muốn gì hay không? Nếu cuộc đời cứ thế trôi qua vô nghĩa, liệu điều gì sẽ khiến chúng ta ân hận về sau?
Có một số người tâm sự với tôi, họ không biết điều gì có thể khiến họ thực sự hạnh phúc! Họ không cảm thấy thế giới này có ý nghĩa, và họ không biết ước mơ của bản thân. Họ cũng không biết cuộc sống của họ có ý nghĩa không nữa!
Tôi bần thần suy nghĩ, giá mà tôi có thể cho họ một lời khuyên nào đó. Giá như tôi có thể giúp cho họ đánh bật những suy nghĩ tiêu cực. Tôi muốn làm điều ấy vì tôi rất quý họ. Tôi chỉ có thể nói với họ rằng, cuộc sống của họ rất có ý nghĩa, ít ra công việc họ đang làm nó có ý nghĩa và hữu ích với rất nhiều người dù những công việc đó chưa thật sự giúp bản thân họ hạnh phúc. Dù cho cuộc đời này có vô thường đến thế nào [làm việc kiếm nhiều tiền cũng chẳng đem được xuống mồ khi chúng ta nhắm mắt, hay tức giận đau buồn cũng chẳng khiến mọi việc trở nên tươi sáng hơn], dù không có gì tồn tại mãi mãi và cuộc đời cứ diễn ra theo cách mà nó muốn, nhưng như thế không phải để chúng ta buông xuôi. Không thể cứ sống kiểu nào cũng được dù trước sau gì cũng trở về cát bụi. Không thể cứ sống kiểu chỉ sống cho bản thân và hôm nay, rồi ngày mai có ra sao thì ra. Nếu sống như vậy phải chăng thật là phí hoài một đời người?! Cuộc sống có nghĩa lý gì nếu chúng ta không để lại cho đời một ký ức!.
Cuộc đời vô thường – Cuộc đời vẫn phải đẹp
Quyền sống sao cho có ích là quyền mà ai cũng có. Không chỉ sống có ích, chúng ta phải còn cần phải sống vui vẻ và hạnh phúc. Lựa chọn sống như thế nào đều là do chúng ta. Chúng ta nên hạn chế việc đổ thừa cho hoàn cảnh, cho số phận, cho cái này cái kia nếu bỗng một ngày, mọi việc xảy ra không như ý muốn. Người nghèo có nỗi khổ của người nghèo. Người giàu có nỗi khổ của người giàu. Nghèo khổ vì không đủ no ấm. Giàu khổ vì áp lực mất tiền vào tay kẻ khác. Tất nhiên là còn hàng trăm ngàn lý do khác!
Quan trọng hơn sự Vô thường khiến mọi thứ luôn không ngừng biến đổi. Nghèo rồi sẽ giàu. Giàu rồi cũng có thể nghèo. Không có điều gì nói trước được cả. Cũng giống như hôm nay bạn vui, mai bạn buồn. Cuộc sống không vì thế mà dừng lại. Cuộc sống vẫn tiếp diễn từng ngày. Không có gì tồn tại vĩnh viễn. Suy nghĩ và kiến thức của chúng ta cũng chẳng bao giờ dậm chân tại chỗ. Nó vẫn tiến bước không ngừng nghỉ. Phải chăng chúng ta cần hướng cuộc đời này theo cách chúng ta cảm thấy hạnh phúc và vui vẻ nhất?
Cuộc đời này ngắn ngủi lắm. Sống vui vẻ, sống hạnh phúc, sống có ý nghĩa là trách nhiệm và quyền lợi của chúng ta trong thế giới vô thường này, đúng không?
—
Xem thêm
Vì sao bạn lại sống một cuộc sống buồn tẻ?
10 điều cần “cai” giúp bạn thay đổi cuộc sống tích cực
7 thói quen xấu khiến cuộc sống mất đi niềm vui
Chắc chắn rằng trong chúng ta, ai cũng đã từng ít nhất một lần nghe tới câu nói “đời là vô thường”. Vậy vô thường là gì? tại sao nhà Phật lại nói rằng trên thế gian này không có gì tồn tại mãi mãi hay vĩnh cửu vì cuộc đời là vô thường? Vô thường có ý nghĩa thế nào? Hãy cùng tìm hiểu chi tiết về điều này qua bài viết dưới đây.
Bạn đang xem: Cuộc sống vô thường là gì
Vô thường là gì?
Vô thường là gì? Trong Đạo Phật thì đây là một trong những học thuyết nền tảng, là thành phần có vai trò vô cùng quan trọng đối với Tam pháp Ấn. Cụ thể chính là vô thường, khổ và vô ngã.
Từ vô trong vô thường có nghĩa là không. Hoặc cũng có thể hiểu theo nghĩa là không thật. Từ thường được hiểu với ý nghĩa bền vững hoặc thường còn. Như vậy, hiểu một cách đơn giản thì vô thường chính là không bền vững. Cuộc đời của chúng ta một chuỗi sự thay đổi, biến động không ngừng. Chính vì vậy, nhà Phật luôn nói đời là vô thường.
Theo kinh điển thì thuyết này khẳng định toàn bộ sự sống không hề có sự ngoại lệ. Tất cả mọi thứ đều cần có điều kiện. Hơn nữa, mọi thứ đều không bền vững, không tồn tại mãi mãi mà chỉ là thoáng qua. Tất cả mọi thứ, từ vật chất cho tới tinh thần đều chịu sự chi phối, ảnh hưởng của thời gian. Điều kiện thay đổi sẽ khiến co các đối tượng có thể bị tan biến, hủy diệt.
Vô thường là gì? Nó chính là đặc tính của Tánh không. Tất cả mọi thứ đều tồn tại dựa trên sự tương tác, trao đổi, phụ thuộc và chuyển từ dạng này sang dạng khác. Không có bất cứ điều gì tồn tại được một cách độc lập, mọi thứ đều trống rỗng.
Vô thường tác động như thế nào tới cuộc sống của chúng ta? Nó tạo sự ảnh hưởng thông qua quá trình sinh lão bệnh tử, vòng luân hồi. Sẽ không có thứ gì tồn tại mãi, tất cả đều phân rã. Tuy nhiên, chúng ta hoàn toàn có thể thoát khỏi những điều này. Và con đường duy nhất chính là Niết Bàn.
Thế giới mà con người đang sống chỉ là thế giới hiện tượng. Nó không tồn tại mãi mà có thể thay đổi, với sự hỗn tạp. Và những người mắc kẹt trong thế giới này chính là những người đang sống trong đau khổ. Nỗi khổ nảy sinh do chúng ta lệ thuộc vào những mong muốn tầm thường. Sự lệ thuộc sinh ra cấp trước, từ đó sinh ra sự chán ghét hay bị thu hút.
Bên cạnh đó, vô thường cũng có mối quan hệ với học thuyết vô ngã. Đức Phật đã dạy, tất cả các đối tượng vật chất, tinh thần đều không tồn tại vĩnh viễn. Nguyên nhân gây ra sự khổ đau chính là do tham ái, chấp trước.
Ý nghĩa vô thường trong nhà Phật
Phật Giáo đã nói rằng, con người chúng ta có 4 tiến trình mà bản thân không thể kiểm soát hay thay đổi. Đó chính là Thành – Trụ – Hoại – Không và cuối cùng là sinh, lão, bệnh, tử. Quan niệm của Đức Phật và Ấn Độ giáo hoàn toàn khác nhau. Các phật tử không tin vào những thứ tồn tại vĩnh viễn, cố hữu. Điều có thể kiểm chứng được sự tồn tại chính là những thay đổi.
Chính vì vậy, Phật giáo sơ khai quan niệm, trên thế gian tất cả mọi thứ đều có thể thay đổi. Đức Phật và các phật tử nói rằng, trong tất cả mọi thứ đề tồn tại sự suy tàn. Điều chúng ta có thể làm chính là việc chấp nhận.
Cuộc sống như dòng sông, tất cả các khoảnh khắc sẽ liên kết để tạo ra dòng chảy không ngừng. Nó đi từ điểm này tới điểm khác, trạng thái tồn tại với điều khác, tạo ra điểm ấn tượng là sự thống nhất. Tuy nhiên, thực chất thì không phải vậy. Dòng sông hôm qua và hôm nay không hề giống nhau. Ngay cả ở các thời điểm cũng có sự khác biệt. Do đó, cuộc sống cũng vậy, nó thay đổi liên tục mỗi phút, mỗi giây.
Vô thường là gì? Nó là một sự thật không ai có thể thay đổi. Điều thực sự chính là những khoảnh khắc ở thời điểm hiện tại. Trong khi đó, hiện tại chính là kết quả của quá khứ, của hành động trước đó. Vô thường đã trở thành trung tâm, nội dung quan trọng của giáo lý Phật giáo. Nhận thức, quan sát, hiểu nó và cuối cùng là tìm ra liệu pháp thích hợp. Có như vậy thì chúng ta mới thực sự được giải phóng khỏi tiến trình này.
Xem thêm: Lãi Suất Cơ Sở Là Gì ? Ảnh Hưởng, Tác Động Của Lãi Suất Cơ Sở
Trong chúng ta, bất cứ ai cũng sẽ nằm trong các tiến trình của vô thường. Chúng ta chỉ thoát khỏi khi đi trên con đường Bát Chánh Đạo và đạt tới Niết bàn. Còn tồn tại thì không thể thoát khỏi vô thường. Tuy nhiên, chúng ta có thể hiểu, và tâm bình thản trước các thay đổi.
Hiểu vô thường để giảm bớt những đau khổ
Trong thế giới của vô thường, Đức Phật đã nói rằng đau khổ không phải là đặc tính. Nó chỉ phát sinh khi chúng ta bám víu lấy nó. Nếu buông bỏ, không bám víu vào nó nữa thì chúng ta tự khắc thoát khỏi được đau khổ. Không bám víu sẽ giải thoát được sự đau khổ. Thế nhưng hãy nhớ, đây không phải là cách để chúng ta thoát khỏi thế giới.
Để giảm sự bám víu và lệ thuộc, hãy nhìn thẳng vào bản chất tạm thời của những thứ đó. Điều này sẽ giúp chúng ta thấy được sự vô vọng của việc tìm kiếm hạnh phúc trong vô thường. Ngoài ra, nó cũng tạo động lực để hiểu tại sao chúng ta lại bám víu.
Chúng ta có thể hiểu thêm vô thường là gì qua 3 cách. Đầu tiên là sự hiểu biết rõ về vô thường. Tiếp theo là sự hiểu biết với cái nhìn sâu sắc hơn, thấy được bản chất. Và cuối cùng là thấy được vô thường. Làm được cách cuối cùng chúng ta có thể được giải phóng.
Có người nghĩ rằng vô thường khiến chúng ta trở nên bi quan và mất đi những điều mà chúng ta yêu quý. Nếu đã như vậy, mục đích, động lực sống của chúng ta là gì? Thế nhưng ở khía cạnh khác, hãy nhìn một cách sâu sắc. Chúng ta sẽ thấy được vô thường là sự cứu rỗi.
Hôm nay bạn có thể thấy chán nản. Thế nhưng với sự vô thường, ngày mai có thể bạn sẽ thấy mọi thứ tuyệt vời hơn. Là tốt hay xấu còn phụ thuộc vào cách mỗi người hiểu nó. Kinh nghiệm của con người không có sự tương ứng cùng bản chất thật của vũ trụ. Thực tế sẽ có rất nhiều điểm khác với ý tưởng của chúng ta về nó.
Ngoài sự hiểu biết bình thường, chúng ta có thể thiền định để cảm nhận được sự vô thường. Cùng chánh niệm quan sát sâu sắc, bản thân chúng ta sẽ thấy mọi thứ trong luồng chuyển động.
Lợi ích của thực tập quán vô thường
Một khi thực hành quán vô thường, chúng ta sẽ thấy rõ được vô thường. Và khi đã thấy rõ thì chúng ta sẽ ý thức được ở thời điểm hiện tại, những điều chúng ta đang có đều vô cùng quý giá. Vì vậy chúng ta cần trân trọng, gìn giữ và nuôi dưỡng nó.
Bên cạnh đó, thực tập quán vô thường cũng giúp ta tránh được trạng thái tuyệt vọng, chán nản khi thấy những điều ở hiện tại không diễn ra theo ý muốn. Mọi thứ là vô cùng, khi biết chuyển hóa thì ngày mai sẽ có sự thay đổi.
Khi thấy vạn vật vô thường, ta sẽ giữ vững được cái tâm trước sự thay đổi của những tình huống bất ngờ, loại bỏ hoàn toàn tham ái. Tâm tịnh sẽ không đi tìm những thứ tầm thường, dục lạc tạm bợ mà thay vào đó là hạnh phúc chân thực.
Cuối cùng, quán chiếu về vô thường cũng giúp diệt trừ sự si mê. Chúng ta sẽ không cảm thấy chán ghét mọi vật. Thay vào đó là cảm nhận, tiếp xúc bằng tuệ giác, không phụ thuộc, không tham đắm.
Hy vọng bài viết đã giúp bạn hiểu rõ vô thường là gì? Hãy sống tích cực, loại bỏ tham sân si và những cảm xúc tiêu cực trong lòng. Trân trọng hiện tại để có được tương lai tốt đẹp.