Đau bụng sau khi ăn sáng là bệnh gì năm 2024

Một bữa sáng đầy đủ dinh dưỡng là điều kiện cần thiết giúp bạn có đủ năng lượng để bắt đầu ngày mới. Tuy nhiên, sau khi ăn sáng, một số người có thể gặp phải tình trạng đau bụng. Vậy nguyên nhân của vấn đề này là gì? Làm thế nào để khắc phục nó? Mời bạn cùng 1 Phút 30 Giây khám phá đáp án thông qua bài viết dưới đây nhé!

1. Nguyên nhân gây đau bụng sau khi ăn sáng

Theo chuyên gia dinh dưỡng thuộc tập đoàn Total Health (Hoa Kỳ) cho biết: Bữa sáng nên được ăn trong khoảng 2 giờ sau khi thức dậy, vì đây là khoảng thời gian cơ thể thực hiện chức năng trao đổi chất mạnh nhất. Trong khoảng thời gian này, nhu động ruột thực hiện chức năng co bóp để tiêu hóa thức ăn. Chức năng bài tiết cũng được thực hiện ngay sau đó. Chính vì vậy, nhiều người cảm thấy bị đau bụng nhẹ sau khi ăn sáng. Đây là tình trạng sinh lý bình thường, nên bạn không cần lo lắng khi gặp phải.

Có rất nhiều nguyên nhân gây đau bụng sau khi ăn sáng như rối loạn tiêu hóa, ăn thực phẩm cay nóng khó tiêu... Ảnh Internet

Bên cạnh đó, cũng có một vài nguyên nhân gây ra tình trạng đau bụng sau khi ăn như sau:

• Rối loạn tiêu hóa: Sử dụng sữa hoặc các sản phẩm chứa lactose có thể gây ra tình trạng khó tiêu. Ngoài ra, thức ăn chứa caffeine, đồ lạnh hoặc chứa chất ngọt nhân tạo cũng có thể khiến bạn rối loạn tiêu hóa và đau bụng.
• Thực phẩm khó tiêu: Một số loại thực phẩm như hành tây, đậu, cải, ngũ cốc có thể gây ra tình trạng đầy hơi hoặc tiêu chảy.
• Thực phẩm chưa chín: Sử dụng thức ăn tái hoặc chưa chín như tiết canh, gỏi cá… Đây là nguyên nhân chính khiến vi khuẩn xâm nhập vào cơ thể và gây ra tình trạng đau bụng.
• Thực phẩm cay và có tính axit: gây kích thích dạ dày và đau bụng sau khi ăn.
• Dị ứng thức ăn: Nếu bị dị ứng với các loại thực phẩm như sữa, đậu nành, hạt… bạn có thể bị đau bụng sau khi ăn.
• Căng thẳng: Stress có thể gây ra các triệu chứng đau bụng và khó chịu.

Bên cạnh đó, thời tiết thay đổi đột ngột, không khí quá nóng hoăc quá lạnh… cũng có những tác động không tốt đến thần kinh ruột. Từ đó, khiến bạn bị đau bụng và muốn đi ngoài sau bữa ăn sáng.

2 Cách khắc phục tình trạng đau bụng sau bữa ăn sáng

Để khắc phục tình trạng đau bụng sau bữa ăn sáng, bạn có thể áp dụng một số mẹo đơn giản như sau:

• Chườm nóng: Sử dụng túi giữ nhiệt hoặc chai nước nóng để chườm ấm vùng bụng có thể giúp giảm cơn đau.
• Uống trà gừng hoặc hoa cúc: Trà gừng và hoa cúc có tính chất giảm đau và làm dịu dạ dày.
• Dùng nước gạo rang và cà rốt: Nước gạo rang và cà rốt có thể giúp cải thiện tình trạng tiêu chảy.
• Dùng lá vối: Lá vối có tác dụng kháng viêm và giảm đau, có thể giúp làm dịu cơn đau bụng.
• Thiết lập chế độ ăn uống lành mạnh: Tránh thức ăn khó tiêu và thực phẩm cay. Cũng như, chọn thực phẩm giàu tinh bột và tránh sử dụng sữa khi chưa ăn sáng.
• Hạn chế stress: Thực hiện các phương pháp giảm stress như thiền, yoga để giảm bớt căng thẳng.
• Kiểm tra y tế: Nếu đau bụng kéo dài và có các triệu chứng bất thường khác, cần tham khảo ý kiến của bác sĩ để loại trừ các vấn đề về sức khỏe khác.

Trà gừng và hoa cúc có tính chất giảm đau và làm dịu dạ dày. Ảnh Internet

Trên đây là một số chia sẻ về vấn đề “Bị đau bụng sau khi ăn sáng: Nguyên nhân và cách khắc phục”. Hy vọng, nội dung bài viết sẽ giúp bạn có thêm thông tin hữu ích. Nếu bạn cũng đang gặp tình trạng đau bụng sau bữa sáng, hãy áp dụng các cách khắc phục trên. Nhớ rằng việc chọn lựa thực phẩm và duy trì một lối sống lành mạnh là chìa khóa để tránh tình trạng đau bụng sau khi ăn sáng. Đừng quên theo dõi website của 1 Phút 30 Giây để biết thêm những thông tin hay về mẹo, sức khỏe nhé!

Đôi khi việc trải qua cơn đau sau bữa ăn (postprandial pain) là điều không đáng lo ngại nhưng nếu đau bụng sau ăn thường xuyên xảy ra, có thể cơ thể đang cố gắng báo hiệu cho bạn thấy đã đến lúc cần gặp bác sĩ.

Postprandial Pain là thuật ngữ chỉ cơn đau sau ăn. Có nhiều nguyên nhân gây ra tình trạng này, chẳng hạn như khó tiêu, ăn quá nhiều, không dung nạp thức ăn, sỏi mật,... Cơn đau sau ăn, khó chịu vùng bụng có thể ở nhiều vị trí khác nhau như bụng giữa, dưới xương ức hay vùng xương sườn. Cảm giác đau được mô tả đôi khi là đau âm ỉ, đôi khi lại như bị thít chặt lại,...

1. Nguyên nhân gây đau bụng sau khi ăn

Dưới đây là nguyên nhân gây đau bụng sau ăn phân loại theo nguyên nhân phổ biến và ít phổ biến. Tuy nhiên việc tự xác định nguyên nhân đôi khi có thể khó khăn, đặc biệt nếu có nhiều hơn một yếu tố tác động và triệu chứng liên quan.

1.1. Nguyên nhân phổ biến

- Ăn quá nhiều hoặc quá nhanh

Dạ dày một người có kích thước giới hạn nên việc ăn quá nhiều khiến dạ dày phải "cố gắng" giãn ra để chứa thức ăn mà bạn tiêu thụ và gây đau đớn hoặc khó chịu. Tương tự, việc ăn quá nhanh có thể khiến bạn nuốt thêm không khí dẫn tới đầy hơi và chướng bụng.

Để ăn chậm lại, các chuyên gia dinh dưỡng thường khuyên bạn nên ăn từng miếng một, nhai kỹ rồi mới lấy miếng tiếp theo vào bát.

Ăn quá nhiều hoặc quá nhanh có thể gây đau bụng sau ăn (Ảnh: Internet)

- Khó tiêu

Đau hoặc nóng rát ở vùng bụng trên ngay phía dưới xương sườn thường được gọi là đau thượng vị hoặc đau bụng khó tiêu.

Chứng khó tiêu có thể khiến một người cảm thấy no nhanh hơn trong bữa ăn kèm theo cảm giác buồn nôn và đầy hơi.

Có nhiều yếu tố nguy cơ thúc đẩy tình trạng khó tiêu, chẳng hạn thói quen uống quá nhiều cà phê hoặc rượu; ăn quá nhanh hoặc quá nhiều; ăn nhiều thực phẩm dầu mỡ, cay nóng hoặc chứa nhiều axit như cam và cà chua; bị trầm cảm, khói thuốc,...

Nếu chứng khó tiêu của bạn là mãn tính và không thể tìm thấy nguyên nhân cụ thể, bạn có thể mắc chứng khó tiêu chức năng (functional dyspepsia - FD) là tình trạng bệnh lý ảnh hưởng đến hoạt động hàng ngày của bệnh nhân, đặc trưng bởi một hoặc các triệu chứng như đầy bụng sau ăn, ăn nhanh no, đau thượng vị, ợ hơi và không phát hiện triệu chứng bất thường khác trên lâm sàng và các thăm dò cận lâm sàng thường quy.

Có hai thể của chứng khó tiêu chức năng có thể gây đau bụng sau ăn, tuỳ thuộc vào triệu chứng lâm sàng nổi trội:

+ Thể đầy bụng sau ăn (postpandial distress syndrome – PDS): đặc tưng bởi cảm giác no sớm trong bữa ăn.

+ Thể đau thượng vị (Epigastric pain syndrome – EPS): triệu chứng chính là đau vùng thượng vị hoặc nóng rát thượng vị.

- Không dung nạp thực phẩm và dị ứng

Nhiều người nhầm lẫn giữa dị ứng thực phẩm và không dung nạp thực phẩm. Điều này phần lớn là do một số triệu chứng của hai tình trạng sức khỏe này có thể có nhiều điểm tương đồng, như đau bụng, tiêu chảy và nôn mửa.

Nhiều người nhầm lẫn giữa dị ứng thực phẩm và không dung nạp thực phẩm (Ảnh: Internet)

Chứng không dung nạp thức ăn là do cơ thể không thể tiêu hóa được một thành phần nào đó trong thức ăn. Ví dụ, việc thiếu enzyme lactase gây ra tình trạng không dung nạp lactose hoặc các vấn đề về sữa. Trong trường hợp này, tiêu thụ khẩu phần nhỏ hơn hoặc sản phẩm không chứa lactose có thể giúp ngăn ngừa đau bụng.

Những người bị dị ứng thực phẩm phải tránh hoàn toàn một số loại thực phẩm hoặc thành phần nhất định vì chúng có thể gây ra phản ứng miễn dịch bất thường mà trong một số trường hợp có thể đe dọa đến tính mạng. Dị ứng với trứng, sữa, đậu phộng, động vật có vỏ và lúa mì là phổ biến nhất.

Nếu nghi ngờ, bạn nên thăm khám bác sĩ để được xác định chính xác nguyên nhân. Chẩn đoán sớm không chỉ giúp bạn lên kế hoạch cho bữa ăn tốt hơn mà còn giúp bạn sớm có biện pháp dự phòng với epinephrine - phương pháp điều trị khẩn cấp mà bạn có thể sử dụng trong trường hợp phản ứng dị ứng nặng.

- Bệnh trào ngược dạ dày thực quản

Bệnh trào ngược dạ dày thực quản là một tình trạng tiêu hóa mà axit chảy ngược từ dạ dày lên thực quản - ống dẫn thức ăn tới miệng của bạn. Triệu chứng của bệnh trào ngược dạ dày thực quản thường bao gồm ợ nóng, đau khi nuốt và họng/miệng có vị axit hoặc các mảnh vụn thức ăn chưa tiêu hóa hết và đau vùng bụng - dạ dày sau khi ăn.

Để giảm thiểu triệu chứng, bạn có thể thử các biện pháp sau:

+ Không nằm xuống ngay sau khi ăn, ít nhất là chờ 2-3 giờ.

+ Tránh các thực phẩm gây kích ứng như đồ cay nóng, axit, hoặc chất béo.

+ Giảm cân nếu bạn đang gặp vấn đề về cân nặng.

+ Không mặc quần áo chật chội quanh vùng bụng.

+ Chia nhỏ bữa ăn trong ngày.

+ Nâng cao đầu giường khoảng 15-20 cm để ngăn axit trào ngược.

Nếu các biện pháp trên không hiệu quả, bạn nên tham khảo ý kiến của bác sĩ để có phác đồ điều trị phù hợp, có thể bao gồm cả việc sử dụng thuốc.

- Hội chứng ruột kích thích

Hội chứng ruột kích thích (IBS) là một tình trạng sức khỏe khiến người bệnh bị đau bụng dai dẳng. Trên thực tế, ba loại IBS phổ biến nhất liên quan đến cảm giác khó chịu ở bụng, cùng với một triệu chứng khác là tiêu chảy hoặc táo bón hoặc xen kẽ hai tình trạng này.

Tùy thuộc vào từng người bị IBS mà sự khó chịu ở bụng được mô tả cũng khác nhau, có thể là đầy hơi, nóng rát, co thắt, chướng bụng hoặc đau nhói. Vị trí đau thường gặp ở phần trên, giữa và bụng dưới hoặc lan đến phần thân trên.

Hội chứng ruột kích thích (IBS) là một tình trạng sức khỏe khiến người bệnh bị đau bụng dai dẳng (Ảnh: Internet)

- Sỏi mật

Sỏi mật phát sinh khi có sự mất cân đối giữa các thành phần hóa học trong mật, dẫn đến việc kết tủa và tạo sỏi. Có người không có triệu chứng gì nhưng người khác có thể trải qua đau bụng cấp tính, vàng da hoặc nhiễm trùng.

Sỏi mật đôi khi gây đau sau khi ăn, đặc biệt là sau bữa ăn nhiều chất béo hoặc ăn quá no hay khi bụng đói khiến giấc ngủ bị gián đoạn. Cơn đau như thế này đôi khi được gọi là đau bụng do sạn mật.

- Viêm tụy

Viêm tụy cũng có thể gây đau bụng sau ăn, cơn đau thường bắt đầu ở vùng bụng trên và lan sa phía sau. Bạn cũng có thể bị buồn nôn và nôn mửa - hai triệu chứng giúp phân biệt với các nguyên nhân gây đau bụng khác sau khi ăn.

Theo Very Well Health, người bị viêm tụy thường có vẻ ngoài ốm yếu, tiều tụy. Ngoài nôn và buồn nôn thì các triệu chứng như tim đập nhanh, đau bụng dữ dội, thở hụt hơi và vàng da cho thấy cần thăm khám bác sĩ sớm bởi lúc này tụy, túi mật hoặc ống tụy có thể đang bị nhiễm trùng hoặc tắc nghẽn.

- Loét dạ dày tá tràng

Những vết loét trên niêm mạc dạ dày hoặc tá tràng có thể gây đau bất kì vị trí nào ở giữa xương ức và rốn kể cả sau khi ăn hoặc khi dạ dày rỗng.

1.2. Nguyên nhân ít phổ biến hơn

Ngoài những nguyên nhân phổ biến có thể gây đau bụng sau khi ăn kể trên thì các nguyên nhân hiếm gặp hơn bao gồm:

- Chứng Aerophagy (nuốt không khí): nuốt không khí quá mức lặp đi lặp lại gây khó chịu ở bụng, đầy hơi và ợ hơi nặng để tống khí ra ngoài.

- Táo bón: táo bón có thể gây đau bụng sau khi ăn do thức ăn mới thêm vào khiến cho áp lực trong ruột tăng lên, đặc biệt là khi ruột già chứa nhiều phân cứng và khô. Điều này có thể gây cảm giác đau rát hoặc đau quặn ở bụng dưới.

Táo bón có thể gây đau bụng sau khi ăn do thức ăn mới thêm vào khiến cho áp lực trong ruột tăng lên (Ảnh: Internet)

- Ngộ độc thực phẩm: một trong những triệu chứng chính của ngộ độc thực phẩm là đau bụng. Các triệu chứng có thể xuất hiện vài giờ sau ăn.

- Thức ăn: một số loại thực phẩm bao gồm đồ ăn và đồ uống có thể kích thích tiêu hóa dẫn tới đau bụng hoặc đau dạ dày sau ăn, chẳng hạn:

+ Thức ăn cay: ớt chứa thành phần capsaicin có thể gây ra cảm giác nóng rát dẫn tới kích ứng dạ dày và đau bụng sau ăn.

+ Cà phê: có thể gây kích ứng dạ dày, co thắt và gây khó chịu với một số người.

+ Rượu: rượu và các đồ uống có cồn có thể gây đầy hơi, buồn nôn và khó tiêu cũng như khiến chứng ợ nóng trở nên tồi tệ hơn.

- Bệnh cường giáp: khi tuyến giáp hoạt động quá mức có thể gây ra các vấn đề ảnh hưởng tới xương, cơ và tim. Các triệu chứng có thể có của bệnh cường giáp có thể bao gồm đau dạ dày và tiêu chảy.

- Căng thẳng: căng thẳng có thẻ khiến cơ bắp căng thẳng kéo theo đau hoặc khó chịu ở dạ dày sau khi ăn.

- Tác dụng phụ của thuốc điều trị huyết áp.

2. Khi nào đau sau khi ăn cần thăm khám bác sĩ?

Cơn đau trong cơ thể có nghĩa là có điều gì đó không ổn. Nếu thỉnh thoảng bạn cảm thấy đau sau khi ăn và điều này không ảnh hưởng gì tới việc sinh hoạt bình thường thì bạn không cần quá lo lắng. Tuy nhiên nếu tình trạng đau sau khi ăn thường xuyên diễn ra hoặc cơn đau có mức độ dữ dội ảnh hưởng tới hoạt động bình thường thì bạn cần thăm khám bác sĩ càng sớm càng tốt.

Tại sao ko ăn sáng lại đau bụng?

Cảm giác đau dạ dày khi không ăn sáng có thể xuất phát từ sự trống rỗng của dạ dày, khiến axit dạ dày tác động vào niêm mạc dạ dày và gây kích thích. Điều này không chỉ gây ra sự không thoải mái mà còn có thể làm tổn thương niêm mạc dạ dày theo thời gian.

Đau bụng nên ăn sáng gì?

3. Các bữa sáng cho người đau dạ dày. Súp, canh, cháo, trứng, bánh mì, sữa tươi, sữa chua là những món ăn hàng đầu được ưu tiên xếp vào thực đơn bữa sáng cho người đau dạ dày. Súp: Súp là món ăn có hương vị thơm ngon, hấp dẫn, vừa dễ tiêu hóa vừa đảm bảo cung cấp đủ dưỡng chất quan trọng.

Tại sao khi đói ăn vào lại đau bụng?

Khi dạ dày rỗng, hormone ghrelin (hormone đói) được sản xuất ra tạo cảm giác đói. Dạ dày sẽ tiết ra acid dịch vị để hoạt động tiêu hóa thức ăn. Lúc này, nếu bạn bỏ bữa để bụng rỗng, acid dịch vị có thể gây tác động tới niêm mạc dạ dày, từ đó làm xuất hiện hiện tượng đau bụng khi đói.

Tại sao sau khi ăn lại bị đau bụng?

Đau bụng sau ăn có thể do ăn quá nhanh, không dung nạp thực phẩm, cũng có thể là dấu hiệu của bệnh trào ngược dạ dày, sỏi mật, viêm tụy. Đau sau ăn thường là đau dạ dày hoặc bụng trên. Tình trạng này diễn ra thường xuyên có thể là triệu chứng của một số bệnh rối loạn tiêu hóa.