Tết Nguyên Đán - ngày Tết cổ truyền của dân tộc Việt Nam bắt đầu từ ngày mồng một, được tính là ngày đầu tiên của năm Âm lịch [lịch mặt trăng]. Đây là dịp các gia đình, họ hàng quây quần nghỉ ngơi bên nhau, cùng nhau làm Lễ cúng gia tiên, Thổ công, Thổ địa mong muốn một năm thuận lợi, may mắn. Mọi người sẽ ăn diện thật đẹp và đi chúc Tết họ hàng, thầy cô, bạn bè…, trao nhau những câu chúc bình an và may mắn hoặc đi thăm các danh lam thắng cảnh, vãn cảnh chùa, lễ Phật. Các thế hệ con cháu sẽ được nhận mừng tuổi từ ông bà, cha mẹ hoặc ngược lại.
Trước đó, từ trước tết khoảng 10 ngày, các gia đình tập trung mua sắm đồ lễ tết, chuẩn bị cúng ông Công ông Táo vào ngày 23 tháng Chạp và ngày đón giao thừa vào đêm 30 Tết.
Tết Nguyên Đán theo lịch sẽ kết thúc vào mùng 7 Âm lịch - thời điểm hạ nêu nhưng trên thực tế, sự kiện này chỉ kéo dài đến mùng 3 Âm lịch.
Hiện chỉ còn một số quốc gia, vùng lãnh thổ ở châu Á như Nhật Bản, Hàn Quốc, Trung Quốc, bán đảo Triều Tiên… và một số cộng đồng Việt kiều, Hoa Kiều ở một số quốc gia trên thế giới duy trì hoạt động đón Tết Nguyên đán.
2. Ngày Vía Thần Tài [10/01]
Ngày Vía Thần Tài là một ngày lễ trọng đại của nhiều gia đình Việt Nam, nhất là những người làm ăn, kinh doanh, buôn bán. Ngày này được diễn ra vào mùng 10 tháng Giêng hàng năm tính theo Âm lịch.
Trong ngày Vía Thần Tài, những ai làm ăn buôn bán sẽ đi mua vàng để cầu may. Nhiều người tin rằng, hành động này sẽ mang đến may mắn, tài lộc trong năm và giúp họ buôn bán thuận lợi, làm việc gì cũng hanh thông. Còn theo dân gian, ngày này là ngày cúng tạ ơn ông Thần Tài đã mang đến tài lộc, may mắn trong một năm vừa qua và cầu mong sẽ có nhiều tài lộc trong năm mới.
Để đáp ứng nhu cầu mua vàng của người dân, nhiều công ty vàng bạc đã sản xuất, chế tác nhiều sản phẩm từ vàng như các loại nhẫn, vòng tay, hoa tai…cùng nhiều dịch vụ khuyến mại phong phú.
3. Tết Nguyên Tiêu [15/01]
Tết Nguyên Tiêu còn được biết đến là ngày Rằm Tháng Giêng, diễn ra vào mùng 15 tháng Giêng hàng năm. Đây là một lễ hội cổ truyền tại Trung Quốc và là ngày Tết Thượng Nguyên của Việt Nam.
Tết Nguyên Tiêu là đêm rằm đầu tiên trong năm nên có ý nghĩa đặc biệt quan trọng. Tại Việt Nam, thường có quan niệm “Cúng cả năm không bằng Rằm Tháng Giêng”. Theo dân gian, đây là ngày để con cháu bày tỏ lòng biết ơn đối với tổ tiên, ông bà của mình. Vào ngày này, mọi người sẽ thực hiện các nghi thức cúng mâm cơm, dâng lễ tại nhà hoặc ở chùa để thể hiện lòng thành kính, đồng thời mong muốn năm mới gặp nhiều thuận lợi, may mắn để thành công hơn.
Ngoài các hoạt động kể trên, mọi người cũng sẽ tổ chức treo đèn lồng, thả hoa đăng, múa lân, thắp đèn lông vào ban đêm để thể hiện lòng thành kính của mình với ông bà, tổ tiên và những người đã khuất.
Tết Nguyên Tiêu ở nhiều nơi tại Việt Nam đã được nâng lên thành lễ hội, gắn liền với các hoạt động thu hút khách du lịch. Đơn cử như tại tại khu chợ Lớn quận 5, TP. Hồ Chí Minh, từ chiều 14 tháng Giêng nhiều người dân và du khách đến đây để thăm viếng, mua sắm. Một số bà con người Hoa đến lễ chùa và xin vay mượn tiền của các vị thần thánh trong chùa như Ông Bổn, Quan Công để làm ăn buôn bán. Đặc biệt, đối với các chùa Việt hay Hoa ở Sài Gòn, trọng tâm của lễ hội rằm tháng Giêng là lễ cầu quốc thái dân an, cầu nguyện an lành, khỏe mạnh, no đủ cho mọi người.
Còn ở Hội An [Quảng Nam], cứ sau ngày Khai hạ [mồng 7 tháng Giêng], người dân lại nô nức chuẩn bị Tết Nguyên tiêu. Lễ tết này ở Hội An mang những giá trị văn hóa tiêu biểu và có những nét đặc trưng riêng so với nhiều nơi ở Việt Nam và châu Á do được hình thành trên cơ sở truyền thống văn hóa bản địa của Việt Nam và có sự giao lưu tiếp biến văn hóa với các nước Trung Hoa, Nhật Bản trong suốt thời kỳ hoàng kim của thương cảng quốc tế Hội An.
Ngày 2/2/2023, Bộ VH-TT-DL đã công nhận Tết Nguyên tiêu ở Hội An là Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia.
Hay ở tại ngôi chùa cổ nhất miền Trung, chùa Hoằng Phúc [Quảng Bình], vào ngày Rằm tháng Giêng hàng năm, hàng nghìn phật tử, khách thập phương đã về dự hội cầu nguyện Quốc thái dân an và đêm hoa đăng.
Ngày 10 tháng 1 là ngày thứ 10 trong lịch Gregory. Còn 355 ngày trong năm [356 ngày trong năm nhuận].
>CN T2 T3 T4 T5 T6 T71 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31
Sự kiện[sửa | sửa mã nguồn]
- 49 TCN – Julius Caesar vượt qua Sông Rubicon, dấu hiệu khởi đầu Nội chiến Caesar.
- 9 – Ngoại thích triều Hán là Vương Mãng lên ngôi hoàng đế, đặt quốc hiệu là "Tân", kết thúc triều Tây Hán, tức ngày Mậu Thìn [25] tháng 11 năm Mậu Thìn.
- 236 – Giáo hoàng Fabianô kế vị Giáo hoàng Antêrô.
- 947 – Tướng Khiết Đan Da Luật Giải Lý và những người khác đến đông đô Biện Lương của Hậu Tấn, tức ngày Nhâm Thân [16] tháng 12 năm Bính Ngọ.
- 1226 – Vua Trần Thái Tông lên ngôi, trở thành vua đầu tiên của triều Trần.
- 1475 – Quốc vương Ștefan III của Moldavia đánh bại Đế quốc Ottoman trong trận Vaslui.
- 1510 – Sau khi quân của Lê Oanh chiếm được kinh thành, Hoàng đế Lê Uy Mục của triều Lê buộc phải uống thuốc độc tự sát, tức ngày 1 tháng 12 năm Kỷ Tỵ.
- 1776 – Thomas Paine phát hành cuốn sách nhỏ Lẽ Thông Thường, truyền thêm cảm hứng cho Mười ba thuộc địa đấu tranh giành độc lập từ Đế quốc Anh.
- 1806 – Những người định cư Hà Lan tại Cape Town đầu hàng Anh Quốc.
- 1861 – Nội chiến Hoa Kỳ: Florida thoát ly khỏi Hợp chúng quốc.
- 1863 – London Underground, đường sắt ngầm cổ nhất thế giới, khai thông đoạn giữa gia London Paddington và ga Farringdon.
- 1920 – Hiệp ước Versailles có hiệu lực, chính thức kết thúc Thế chiến thứ I.
- 1923 – Litva xâm chiếm và sáp nhập Klaipėda.
- 1929 – Truyện tranh Những cuộc phiêu lưu của Tintin do họa sĩ người Bỉ Georges Remi sáng tác xuất hiện lần đầu tiên trên báo Le Petit Vingtième
- 1937 – Đại biểu các xí nghiệp in ở Hà Nội tranh thủ khả nǎng hoạt động công khai, hợp pháp đã tổ chức cuộc họp tại nhà số 181 phố Lò Đúc, Hà Nội để thành lập "Bắc Kỳ ấn công ái hữu hội" và nêu thỉnh nguyện 15 điểm với chính phủ Pháp. Phong trào đấu tranh của công nhân in ở Hà Nội được công nhân in ở Huế, Đà Nẵng, Sài Gòn hưởng ứng và dần dần lan rộng ra cả nước.
- 1946 – Đại hội đồng Liên Hợp Quốc họp lần đầu tại Luân Đôn với đại diện của 51 quốc gia.
- 1966 – Thành lập Hiệp hội Vật lý Việt Nam.
- 1962 – Chương trình Apollo: NASA công bố các kế hoạch kiến thiết tên lửa đẩy C-5, sau được gọi với tên gọi là tên lửa Mặt trăng Saturn V.
- 1984 – Hoa Kỳ và Tòa Thánh [Thành Vatican] tái lập quan hệ ngoại giao đầy đủ sau gần 117 năm.
- 1990 – Tập đoàn truyền thông giải trí Hoa Kỳ Time Warner được hình thành từ việc hợp nhất Time Inc. và Warner Communications.
- 2003 – Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Triều Tiên rút khỏi Hiệp ước không phổ biến vũ khí hạt nhân.
- 2005 – Hội nghị thường niên lần thứ 13 Diễn đàn nghị viện Châu Á - Thái Bình Dương [APPF-13] do Quốc hội Việt Nam đăng cai tổ chức khai mạc tại Thành phố Hạ Long, tỉnh Quảng Ninh.
Sinh[sửa | sửa mã nguồn]
- 1209 – Mông Kha, đại hãn của Đế quốc Mông Cổ, tức 3 tháng 12 năm Mậu Thìn [m. 1259]
- 1769 – Michel Ney, tướng lĩnh người Pháp [m. 1815]
- 1813 – Wolf Louis Anton Ferdinand von Stülpnagel, tướng lĩnh người Phổ [m. 1885]
- 1835 – Fukuzawa Yukichi, nhà tư tưởng người Nhật Bản, tức 12 tháng 12 năm Giáp Ngọ [m. 1905]
- 1883 – Aleksey Tolstoy, tác gia người Nga, tức 29 tháng 12 năm 1882 [m. 1945]
- 1908 – Bernard Lee, diễn viên người Anh [m. 1981]
- 1913 – Gustáv Husák, chính trị gia người Slovak, chủ tịch nước Tiệp Khắc [m. 1991]
- 1916 – Sune Bergström, nhà hóa sinh người Thụy Điển, đoạt giải Nobel [m. 2004]
- 1922 – Michel Henry, triết gia, tiểu thuyết gia người Pháp [m. 2002]
- 1936 – Robert Woodrow Wilson, nhà vật lý học, nhà thiên văn học người Mỹ
- 1938 – Donald Knuth, nhà khoa học máy tính và tác gia người Mỹ
- 1939 – Chu Tuấn Nhạ, chính trị gia người Việt Nam
- 1945 – Rod Stewart, ca sĩ người Anh Quốc
- 1955 – Michael Schenker, nhạc công guitar người Đức
- 1957 – Lê Văn Thi, chính trị gia người Việt Nam
- 1959 – Nguyễn Trung Hiếu, chính trị gia người Việt Nam
- 1960 – Brian Cowen, chính trị gia người Ireland, thủ tướng của Ireland
- 1974 – Hrithik Roshan, diễn viên người Ấn Độ
- 1981 – David Aganzo, cầu thủ bóng đá người Tây Ban Nha
- 1984 – Marouane Chamakh, cầu thủ bóng đá người Maroc
- 1986 – Trần Kim, vận động viên cầu lông người Trung Quốc
- 1986 – Saleisha Stowers, người mẫu người Mỹ
- 1989 – Heo Solji [EXID], ca sĩ người Hàn Quốc
- 1992 – Emmanuel Frimpong, cầu thủ bóng đá người Ghana
Mất[sửa | sửa mã nguồn]
- 314 – Giáo hoàng Miltiadê [Latinh: Miltiades hay Malchiadus]
- 681 – Giáo hoàng Agathô [Tiếng Latinh: Agatho]
- 1276 – Giáo hoàng Grêgôriô X [Latinh: Gregorius X] [s. 1210]
- 1510 – Lê Uy Mục, hoàng đế triều Lê [s. 1488]
- 1778 – Carl von Linné, nhà thực vật học người Thụy Điển [s. 1707]
- 1833 – Adrien-Marie Legendre, nhà toán học người Pháp [s. 1752]
- 1862 – Samuel Colt, doanh nhân người Mỹ [s. 1814]
- 1918 – Đội Cấn, thủ lĩnh nổi dậy người Việt [s. 1881]
- 1922 – Ōkuma Shigenobu, chính trị gia người Nhật, thủ tướng Nhật Bản [s. 1838]
- 1926 – Eino Leino, nhà thơ Phần Lan [s. 1878].
- 1949 – Khâu Thanh Tuyền, tướng lĩnh Trung Quốc [s. 1902]
- 1951 – Sinclair Lewis, nhà văn Hoa Kỳ [s. 1885]
- 1957 – Gabriela Mistral, thi sĩ và nhà giáo dục người Chile, đoạt giải Nobel [s. 1889]
- 1971 – Coco Chanel, nhà thiết kế thời trang người Pháp, thành lập Chanel [s. 1883]
- 1984 – Souvanna Phouma, chính trị gia người Lào, thủ tướng Lào [s. 1901]
- 1986 – Jaroslav Seifert, nhà báo và nhà thơ người Tiệp Khắc [s. 1901]
- 1997 – Alexander R. Todd, Nam tước Todd, nhà hóa học người Anh, đoạt giải Nobel [s. 1907]
- 2012 – Gevork Vartanian, điệp viên Liên Xô [s. 1924]
- 2014 – Vugar Gashimov, kỳ thủ cờ vua Azerbaijan [s. 1986]
Ngày lễ và kỷ niệm[sửa | sửa mã nguồn]
- Ngày truyền thống của công nhân ngành in Việt Nam.
- Ngày lên sóng của bản tin 360 độ thể thao.
Wikimedia Commons có thêm hình ảnh và phương tiện truyền tải về 10 tháng 1.
Tham khảo[sửa | sửa mã nguồn]
- Nguyễn Sơn [11 tháng 1 năm 2003]. “CHDCND Triều Tiên chính thức rút khỏi Hiệp ước không phổ biến vũ khí hạt nhân”. Báo Người lao động. Lưu trữ bản gốc ngày 26 tháng 3 năm 2024. Truy cập ngày 26 tháng 3 năm 2024.
- “Eino Leino -kronologia 1852-2021” [Eino Leino -niên biểu 1852-2021] [bằng tiếng Phần Lan]. Kainuun Eino Leino -seura ry. Lưu trữ bản gốc ngày 29 tháng 3 năm 2023. Truy cập ngày 22 tháng 7 năm 2023.