Xem thêm các sách tham khảo liên quan:
Giải Sách Bài Tập Vật Lí 6 – Bài 24-25: Sự nóng chảy và sự đông đặc giúp HS giải bài tập, nâng cao khả năng tư duy trừu tượng, khái quát, cũng như định lượng trong việc hình thành các khái niệm và định luật vật lí:
A. Bỏ cục nước đá vào một cốc nước
B. Đốt một ngọn nến
C. Đốt một ngọn đèn dầu
D. Đúc một cái chuông đồng
Lời giải:
Chọn C
Sự nóng chảy là sự chuyển từ thể rắn sang thể lỏng, đốt một ngọn đèn dầu không xảy ra sự chuyển thể trên nên nó không phải là sự nóng chảy.
A. Nhiệt độ nóng chảy cao hơn nhiệt độ đông đặc
B. Nhiệt độ nóng chảy thấp hơn nhiệt độ đông đặc
C. Nhiệt độ nóng chảy có thể cao hơn, có thể thấp hơn nhiệt độ đông đặc
D. Nhiệt độ nóng chảy bằng nhiệt độ đông đặc
Lời giải:
Chọn D
Nhiệt độ nóng chảy, và đông đặc của nước là giống nhau, cùng ở 0oC,chỉ khác nhau ở chiều thay đổi trạng thái từ rắn sang lỏng hay từ lỏng sang rắn. Nước đá sẽ chuyển từ thể rắn sang thể lỏng ở 0oC, và nước cũng sẽ chuyển từ thể lỏng sang thể rắn [nước đá] ở 0oC.
Lời giải:
Vì :
+ Nước dãn nở vì nhiệt một cách rất đặc biệt. Khi tăng nhiệt độ từ 0oC đến 4oC thì nước co lại chứ không nở ra. Chỉ khi nhiệt độ tăng từ 4oC trở lên nước mới nở ra. Chính sự dãn nở không đều đó nên người ta không chế tạo nhiệt kế nước.
+ Nhiệt độ đông đặc của rượu rất thấp và nhiệt độ của khí quyến thường không xuống thấp hơn nhiệt độ này.
| Thời gian [phút] | 0 | 2 | 4 | 6 | 8 | 10 | 12 | 14 | 16 | 18 | 20 |
| Nhiệt độ[oC] | -6 | -3 | -1 | 0 | 0 | 0 | 2 | 9 | 14 | 18 | 20 |
1. Vẽ đường biểu diễn sự thay đổi nhiệt độ theo thời gian
2. Có hiện tượng gì xảy ra đối với nước đá từ phút thứ 6 đến phút thứ 10
Lời giải:
1. Vẽ đồ thị
2. Hiện tượng xảy ra từ phút thứ 6 đến phút thứ 10 là: nước đá nóng chảy, trong quá trình này nhiệt độ không thay đổi.
Lời giải:
Kết quả tùy thuộc điều kiện làm thí nghiệm tuy nhiên có một đặc điểm chung là ở 1 giai đoạn nóng chảy nhiệt độ luôn bằng không.
1. Ở nhiệt độ nào chất rắn bắt đầu nóng chảy
2. Chất rắn này là chất gì?
3. Để đưa chất rắn từ 60oC tới nhiệt độ nóng chảy cần bao nhiêu thời gian?
4. Thời gian nóng chảy của chất rắn là bao nhiêu phút?
5. Sự đông đặc bắt đầu vào phút thứ mấy?
6. Thời gian đông đặc kéo dài bao nhiêu phút?
Lời giải:
1.Ở nhiệt độ 80oC chất rắn này bắt đầu nóng chảy.
2. Chất rắn này là Băng phiến
3.Để đưa chất rắn từ 60oC tới nhiệt độ nóng chảy cần thời gian ≈ 4 phút
4. Thời gian nóng chảy của chất rắn là 2 phút
5. Sự đông đặc bắt đầu vào phút thứ 13
6. Thời gian đông đặc kéo dài 5 phút
Lời giải:
Vì nhiệt độ ở phần lớn bề mặt Trái Đất lớn hơn nhiệt độ đông đặc của nước. Mặt khác, khi nhiệt độ hạ thấp xuống dưới nhiệt độ đông đặc thì cũng chỉ có lớp nước ở trên đông đặc còn ở dưới nước vẫn ở thể lỏng [xem thêm giải thích trong SGK vật lí 6, bài sự nở vì nhiệt của chất lỏng]
A. Sương đọng trên lá cây
B. Khăn ướt sẽ khô khi được phơi ra nắng
C. Đun nước đổ đầy ấm, nước có thể tràn ra ngoài
D. Cục nước đá bỏ từ tủ đá ra ngoài, sau một thời gian, tan thành nước
Lời giải:
Chọn D
Vì cục nước đá bỏ từ tủ ra ngoài, sau một thời gian nó sẽ chuyển từ thể rắn sang thể lỏng nên nó liên quan tới sự nóng chảy.
A. Không ngừng tăng
B. Không ngừng giảm
C. Mới đầu tăng, sau giảm
D. Không đổi
Lời giải:
Chọn D
Trong thời gian đông đặc thì nhiệt độ của vật không thay đổi.
A. Chỉ có thể ở thể lỏng
B. Chỉ có thể ở thể rắn
C. Chỉ có thể ở thể hơi
D. Có thể ở cả thể rắn và thể lỏng
Lời giải:
Chọn D
Khi tăng tới 80oC thì nhiệt độ của băng phiến dừng lại không tăng, mặc dù vẫn tiếp tục đun. Vậy khi đó băng phiến đang nóng chảy nên tồn tại có thể cả thế rắn và thể lỏng. Vậy chọn câu D.
A. Đông đặc và nóng chảy là hai quá trình ngược nhau
B. Một chất nóng chảy ở nhiệt độ nào thì cũng đông đặc ở nhiệt độ ấy
C. Trong khi đang nóng chảy hoặc đông đặc, thì nhiệt độ của nhiều chất không thay đổi
D. Cả ba câu trên đều sai
Lời giải:
Chọn D
Các phát biểu A,B,C đều đúng nên phát biết D. cả ba câu trên đều sai là đáp án sai.
A. Bất cứ chất nào cũng đông đặc ở một nhiệt độ xác định là nhiệt độ nóng chảy của chất đó
B. Một chất đã đông đặc ở nhiệt độ xác định, thì phải nóng chảy ở một nhiệt độ khác cao hơn
C. Một chất đã đông đặc ở nhiệt độ xác định, thì phải nóng chảy ở một nhiệt độ khác thấp hơn
D. Nhiệt độ nóng chảy của một chất luôn bằng nhiệt độ đông đặc của chất đó
Lời giải:
Chọn D
Vì tính chất của nhiệt độ nóng chảy và nhiệt độ đông đặc là: Nhiệt độ nóng chảy của một chất luôn bằng nhiệt độ đông đặc của chất đó.
Lời giải:
Vì khi nước đá đang tan nhiệt độ của nó không đổi là ở 0oC khi áp suất khí quyển chuẩn là [1atm]
Lời giải:
Vì ở những nước này, nhiệt độ ngoài trời có thể thấp hơn nhiệt độ đông đặc của thủy ngân. Khi nhiệt độ ngoài trời thấp rượu vẫn chưa bị đông đặc nên vẫn đo được, còn thủy ngân với nhiệt độ đó đã bị đông đặc.
Câu hỏi: So sánh nhiệt độ nóng chảy và nhiệt độ đông đặc của nước?
Trả lời:
Nhiệt độ nóng chảy,và đông đặccủa nước là giống nhau, cùng ở 0 độ C,chỉ khác nhau ở chiều thay đổi trạng thái từ rắn sang lỏng hay từ lỏng sang rắn.
Nước đá sẽ chuyển từ thể rắn sang thể lỏng ở 0 độ C,vànước cũng sẽ chuyển từ thể lỏng sang thể rắn [nước đá] ở 0 độ C.
Cùng Top lời giải tìm hiểu chi tiết hơn về nóng chảy và đông đặc nhé!
I. Sự nóng chảy
1. Sự nóng chảy là gì?
Sự nóng chảy là sự chuyển từ thể rắn sang thể lỏng.
Ví dụ:
Ban đầu khi chưa thắp sáng, cây nến ở thể rắn. Khi thắp nến, phần ở đầu nến tiếp xúc với ngọn lửa nóng chuyển sang thể lỏng.
Viên nước đá [ở thể rắn] khi đưa từ nơi trữ lạnh ra ngoài không khí bị tan ra [thành thể lỏng]
2. Đặc điểm của sự nóng chảy
- Phần lớn các chất nóng chảy ở một nhiệt độ xác định. Nhiệt độ này gọi là nhiệt độ nóng chảy.
- Trong suốt thời gian nóng chảy nhiệt độ của vật không thay đổi.
- Các chất khác nhau thì có nhiệt độ nóng chảy khác nhau.
3. Lưu ý
Cũng có một số chất trong thời gian nóng chảy nhiệt độ của vật vẫn thay đổi.
II. Sự đông đặc
1.Sự đông đặc là gì?
Sự đông đặc là sự chuyển từ thể lỏng sang thể rắn.
Ví dụ:
2. Đặc điểm của sự đông đặc
- Phần lớn các chất nóng chảy hay đông đặc ở một nhiệt độ xác định. Nhiệt độ này gọi là nhiệt độ nóng chảy.
- Trong suốt thời gian đông đặc nhiệt độ của vật không thay đổi.
- Các chất khác nhau thì có nhiệt độ nóng chảy khác nhau.
III. Mối liên hệ giữa quá trình đông đặc và quá trình nóng chảy
*Sự nóng chảy và sự đông đặc là hai quá trình ngược nhau.
*Lưu ý:
- Cũng có một số chất trong thời gian nóng chảy hay đông đặc nhiệt độ của vật vẫn thay đổi.
- Đối với cùng một vật, nóng chảy ở nhiệt độ nào thì cũng đông đặc ở nhiệt độ ấy, gọi chung là nhiệt độ nóng chảy.
- Phần lớn các chất rắn khi nóng chảy thì thể tích tăng, hay khi đông đặc thì thể tích giảm. Nhưng có một số trường hợp đặc biệt như: đồng, gang hay nước thì khi đông đặc thể tích của chúng lại tăng.
- Các chất khi nóng chảy hay đông đặc mà gặp vật cản cũng gây ra một lực rất lớn.
IV. Bài tập
1. Trắc nghiệm về sự nóng chảy
Câu 1:Nhiệt độ nóng chảy của băng phiến là
A.-80oC
B.0oC
C.800oC
D.80oC
Câu 2:Trong các hiện tượng sau đây, hiện tượng nào không liên quan đến sự nóng chảy?
A.Bỏ một cục nước đá vào một cốc nước
B.Đốt một ngọn nến
C.Đốt một ngọn đèn dầu
D.Đúc một cái chuông đồngđồng
Câu 3:Ở nhiệt độ trong lớp học, chất nào sau đây không tồn tại ở thể lỏng?
A.Thủy ngân
B.Nhôm.
C.Rượu
D.Nước
Câu 4:Câu nào sau đây nói về sự nóng chảy là không đúng?
A.Trong khi đang nóng chảy nhiệt độ tiếp tục tăng
B.Mỗi chất nóng chảy ở một nhiệt độ xác định
C.Phần lớn các chất nóng chảy ở một nhiệt độ xác định
D.Trong suốt thời gian nóng chảy nhiệt độ của vật không thay đổi
Câu 5:Trong các hiện tượng sau đây, hiện tượng nào liên quan đến sự nóng chảy?
A.Sương đọng trên lá cây
B.Khăn ướt sẽ khô khi được phơi ra nắng
C.Đun nước đổ đầy ấm, nước có thể tràn ra ngoài
D.Cục nước đá bỏ từ tủ đá ra ngoài, sau một thời gian, tan thành nước
Câu 6:Khi đun nóng kẽm, chúng mềm ra và nóng chảy dần, phát biểu nào sau đây là đúng?
A.Trong thời gian nóng chảy, nhiệt độ của kẽm giảm dần.
B.Trong thời gian nóng chảy, nhiệt độ của kẽm lúc tăng lúc giảm.
C.Trong thời gian nóng chảy, nhiệt độ của kẽm không đổi.
D.Trong thời gian nóng chảy, nhiệt độ của kẽm tiếp tục tăng.
Câu 7:Hiện tượng nào không liên quan đến hiện tượng nóng chảy trong các hiện tượng ta hay gặp trong đời sống sau đây?
A.Đốt một ngọn nến
B.Đun nấu mỡ vào mùa đông
C.Pha nước chanh đá
D.Cho nước vào tủ lạnh để làm đá
Câu 8:Kết luận nào sau đây là đúng khi nói về nhiệt độ nóng chảy?
A.Nhiệt độ nóng chảy của các chất khác nhau là khác nhau.
B.Nhiệt độ nóng chảy của các chất khác nhau là giống nhau.
C.Trong thời gian nóng chảy nhiệt độ luôn tăng.
D.Trong thời gian nóng chảy nhiệt độ luôn giảm.
Câu 9:Hiện tượng nóng chảy của một vật xảy ra khi nào?
A. Đun nóng vật rắn bất kì.
B. Đun nóng vật đến nhiệt độ nóng chảy của chất cấu thành vật thể đó.
C. Đun nóng vật trong nồi áp suất.
D.Đun nóng vật đến 100oC.
Câu 10:Nhiệt độ nóng chảy của bạc là bao nhiêu?
A.-960oC
B.96oC
C.60oC
D.960oC
Câu |
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
7 |
8 |
9 |
10 |
Đáp án |
D |
C |
B |
A |
D |
C |
D |
A |
B |
D |
2. Trắc nghiệm về sự đông đặc
Câu 1:Trong thời gian sắt đông đặc, nhiệt độ của nó...
A.Không thay đổi
B.Mới đầu tăng, sau giảm
C.Không ngừng tăng
D.Không ngừng giảm
Câu 2:Khi đun nóng băng phiến, người ta thấy nhiệt độ của băng phiến tăng dần, khi tới 80oC nhiệt độ của băng phiến ngừng lại không tăng, mặc dù vẫn tiếp tục đun. Hỏi lúc đó băng phiến tồn tại ở thể nào?
A.Chỉ có ở thể hơi
B.Chỉ có ở thể rắn
C.Chỉ có ở thể lỏng
D.Chỉ có ở thể rắn và lỏng
Câu 3:Trong các câu so sánh nhiệt độ nóng chảy và nhiệt độ đông đặc của nước dưới đây, câu nào đúng?
A.Nhiệt độ nóng chảy cao hơn nhiệt độ đông đặc
B.Nhiệt độ nóng chảy có thể cao hơn, cũng có thể thấp hơn nhiệt độ đông đặc
C.Nhiệt độ nóng chảy thấp hơn nhiệt độ đông đặc
D.Nhiệt độ nóng chảy bằng nhiệt độ đông đặc
Câu 4:Câu phát biểu nào sau đây là sai?
A.Quá trình nóng chảy và quá trình đông đặc là hai quá trình ngược nhau
B.Một chất nóng chảy ở nhiệt độ nào thì cũng đông đặc ở nhiệt độ đó
C.Trong thời gian nóng chảy [hay đông đặc], nhiệt độ của nhiều chất không thay đổi.
D.Cả ba câu trên đều sai
Câu 5:Nhiệt độ đông đặc của rượu là -117oC, của thủy ngân là -38,83oC. Ở những nước lạnh người ta dùng nhiệt kế rượu hay nhiệt kế thủy ngân? Vì sao?
A.Dùng nhiệt kế thủy ngân, vì nhiệt kế thủy ngân rất chính xác
B.Dùng nhiệt kế thủy ngân, vì nhiệt độ đông đặc của thủy ngân cao hơn nhiệt độ đông đặc của rượu
C.Dùng nhiệt kế thủy ngân, vì ở âm vài chục độ C rượu bay hơi hết
D.Dùng nhiệt kế rượu, vì nhiệt kế rượu có thể đo nhiệt độ môi trường -50oC
Câu 6:Hiện tượng vào mùa đông ở các nước vùng băng tuyết thường xảy ra sự cố vỡ đường ống nước là do
A. Tuyết rơi nhiều đè nặng thành ống.
B.Thể tích nước khi đông đặc tăng lên gây ra áp lực lớn lên thành ống.
C. Trời lạnh làm đường ống bị cứng giòn và rạn nứt.
D.Các phương án đưa ra đều sai.
Câu 7:Phát biểu nào sau đây là sai khi nói về sự nóng chảy và sự đông đặc?
A.Các chất khác nhau sẽ nóng chảy [hay đông đặc] ở nhiệt độ khác nhau.
B.Đối với một chất nhất định, nếu nóng chảy ở nhiệt độ nào thì sẽ đông đặc ở nhiệt độ ấy.
C.Nhiệt độ của vật sẽ tăng dần trong quá trình nóng chảy và giảm dần trong quá trình đông đặc.
D.Phần lớn các chất nóng chảy [hay đông đặc] ở một nhiệt độ nhất định.
Câu 8:Trong các hiện tượng sau đây, hiện tượng nào không liên quan đến sự đông đặc?
A.Tuyết rơi
B.Đúc tượng đồng
C.Làm đá trong tủ lạnh
D.Rèn thép trong lò rèn
Câu 9:Trường hợp nào sau đây xuất hiện hiện tượng đông đặc?
A.Thổi tắt ngọn nến
B.Ăn kem
C.Rán mỡ
D.Ngọn đèn dầu đang cháy
Câu 10:Chất nào trong các chất sau đây khi đông đặc thể tích không tăng?
A.Nước
B.Chì
C.Đồng
D.Gang
Câu |
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
7 |
8 |
9 |
10 |
Đáp án |
A |
D |
D |
D |
D |
B |
C |
D |
A |
B |