TPO - Sử dụng thuốc nhỏ mắt đúng cách tuy đơn giản nhưng không phải ai cũng biết. Áp dụng đúng một số lưu ý khi dùng thuốc nhỏ mắt sẽ giúp tăng hiệu quả điều trị và hạn chế tối đa những tai biến do sử dụng thuốc nhỏ mắt sai cách.
Sử dụng thuốc nhỏ mắt quá hạn dùng
Tuy thuốc nhỏ mắt thường có thời hạn sử dụng khá dài nhưng điều đặc biệt là sau khi đã mở nắp thì hầu hết thuốc nhỏ mắt chỉ sử dụng được trong thời gian ngắn [thường là 15 ngày sau khi mở nắp].Do đó, để tránh nguy hiểm khi dùng thuốc quá hạn thì người bệnh không nên cố sử dụng tiếp, dễ gây ảnh hưởng đến sức khỏe của mắt. Theo khuyến cáo, sau khi mở lọ thuốc nên ghi chú lên lọ ngày mở nắp và tuyệt đối không sử dụng thuốc đã mở lọ quá 15 ngày.
Sử dụng thuốc nhỏ mắt chung với nhiều người
Nên sử dụng riêng lẻ, không sử dụng chung thuốc nhỏ mắt giữa nhiều người. Vì khi dùng chung thuốc nhỏ mắt sẽ làm tăng lây lan các mầm bệnh [vi khuẩn, vi sinh vật hoặc bụi bẩn] từ người này sang người khác, đặc biệt các bệnh liên quan đến mắt.
Dùng thuốc không theo chỉ định
Khi gặp các dấu hiệu bất thường ở mắt như đỏ, ngứa, cộm mắt… hẳn rất nhiều người tự ý mua thuốc nhỏ mắt mà không có chỉ định của bác sĩ. Đây là một sai lầm tai hại khi dùng thuốc nhỏ mắt. Việc dùng thuốc nhỏ mắt không đúng chỉ định vừa khiến tình trạng của mắt không được điều trị kịp thời, gây ảnh hưởng đến sức khỏe của mắt, vừa mang lại những nguy hiểm do tác dụng phụ của thuốc nhỏ mắt có thể gây ra.
Mỗi loại thuốc nhỏ mắt chứa những thành phần khác nhau, có những loại có thành phần chính là nước muối sinh lý, có loại được bổ sung thêm các vitamin, các chất bổ cho mắt… Một số loại thuốc khác có chứa các thành phần gây co mạch như: thuốc kháng viêm corticoid, nếu không dùng đúng mục đích có thể gây hiện tượng tăng nhãn áp cho mắt, đục thủy tinh thể, ảnh hưởng đến thị lực.
Do đó, nếu bạn gặp các vấn đề về mắt gây khó chịu, cần đến bệnh viện kiểm tra để bác sĩ chỉ định các loại thuốc nhỏ mắt phù hợp nhất cho đôi mắt của bạn.
Nhỏ quá 2 giọt cùng một lần dùng
Thói quen sai lầm của nhiều người cho rằng nhỏ nhiều giọt thuốc nhỏ mắt cùng lúc thì hiệu quả sẽ tăng lên. Tuy nhiên, thực tế thì mắt của chúng ta chỉ có thể chứa tối đa 2 giọt thuốc cùng một thời điểm, việc nhỏ thêm chỉ khiến thuốc nhỏ mắt chảy ra ngoài mà không mang lại hiệu quả nào. Mặc dù việc này không gây hại gì cho mắt nhưng lại gây lãng phí thuốc.
Không vệ sinh tay sạch sẽ trước khi nhỏ mắt
Nếu không được vệ sinh thì những loại vi khuẩn từ tay có thể lây lan vào mắt hoặc lưu trú trên nắp lọ thuốc trong quá trình nhỏ mắt. Do đó, một lưu ý khi dùng thuốc nhỏ mắt là hãy rửa tay bằng xà bông diệt khuẩn trước khi nhỏ mắt để đảm bảo an toàn.
Lạm dụng thuốc
Rất nhiều người có thói quen nhỏ thuốc nhỏ mắt khi bị nhức mỏi mắt hoặc có các dấu hiệu mắc bệnh vì nghĩ rằng thuốc nhỏ mắt có thể làm giảm các triệu chứng này và tạo cảm giác dễ chịu tức thì. Nếu thói quen này kéo dài vô tình người dùng sẽ mắc phải chứng “nghiện” thuốc nhỏ mắt.
Việc lạm dụng thuốc nhỏ mắt hoặc sử dụng thuốc nhỏ mắt không đúng cách sẽ dễ gây ra những tác dụng phụ không đáng có cho đôi mắt. Các thành phần có trong thuốc như chất chống viêm, kháng sinh, chất bảo quản nếu dùng lâu dài sẽ gây các tác dụng phụ cho mắt như: viêm, cườm nước, thủng mắt, thậm chí gây mù lòa.
Đeo kính áp tròng khi đang nhỏ mắt
Đây là một trong những sai lầm cơ bản của rất nhiều người. Việc sử dụng kính áp tròng khi nhỏ mắt sẽ làm cản trở quá trình hấp thụ thuốc của mắt, từ đó làm giảm hiệu quả của thuốc. Bởi vậy, dù bất tiện nhưng tuyệt đối không thể quên tháo bỏ kính áp tròng ra trước khi nhỏ thuốc vào mắt.
Thời gian nhỏ thuốc không đúng
Thuốc nhỏ mắt không phải sử dụng thời gian nào cũng được. Hay khi bạn cảm thấy ngứa mắt, mỏi mắt thì nhỏ. Điều này hoàn toàn không đúng. Tùy thuộc vào loại thuốc nhỏ mắt mà sẽ có khoảng thời gian giữa hai lần nhỏ là bao lâu. Vì vậy bạn nên tuân thủ theo đúng chỉ định này.
Nhỏ nhiều loại thuốc cùng lúc
Các loại thuốc khác nhau sẽ có thể tương tác với nhau gây đau rát, chảy nước mắt hoặc làm giảm hiệu quả thuốc. Vì vậy giữa những lần nhỏ thuốc khác nhau bạn nên cách xa chúng tối thiểu 30 phút. Hoặc có thể tham khảo ý kiến bác sĩ khi sử dụng thuốc nhỏ mắt đặc trị.
Nhỏ thuốc sai cách
Nhỏ thuốc thẳng vào lòng đen tưởng rằng đúng nhưng điều này rất hại cho giác mạc. Vì khi nhỏ trực tiếp sẽ gây kích thích giác mạc, khiến mắt chớp nhiều hơn, dung dịch thuốc nhỏ bị chảy ra ngoài làm giảm hiệu quả.
Bên cạnh đó việc thường xuyên chạm tay vào miệng lọ sẽ khiến vi khuẩn xâm nhập. Và khi nhỏ cũng tránh chạm miệng lọ vào mắt.
Cách sử dụng đúng
Nhỏ mắt đúng là một trong những cách chăm sóc cho đôi mắt mà bạn không thể bỏ qua. Kỹ thuật nhỏ mắt đúng cách là nhỏ thuốc tại vị trí góc mắt ở gần mũi, sau đó nhắm đôi mắt, ngửa đầu lên. Dùng ngón tay sạch day nhẹ vào vị trí mắt được nhỏ để thuốc có thể từ từ lan ra.
Sau khi thuốc đã vào mắt, bạn không nên chớp mắt quá nhiều hoặc quá nhanh. Nhiều người nghĩ rằng việc chớp mắt và đảo mắt qua hai bên sẽ làm thuốc hấp thụ tốt hơn, nhưng điều này hoàn toàn sai. Chớp mắt liên tục sẽ làm cho thuốc thoát khỏi mắt. Bạn chỉ nên chớp mắt ở mức độ vừa phải. Nếu bạn cảm thấy khó chịu, hãy nhắm mắt trong 1 đến 2 phút.
Kính áp tròng có thể làm cản trở quá trình hấp thụ thuốc và nước mắt nhân tạo. Hãy nhớ tháo kính áp tròng trước khi nhỏ thuốc. Đọc kỹ hướng dẫn sử dụng thuốc, phần chống chỉ định và hỏi lại ý kiến bác sĩ nếu bạn có bất kỳ thắc mắc nào.
Cách chữa khô mắt
Khô mắt là tình trạng khá khó để điều trị hoàn toàn vì vậy khi điều trị chủ yếu sẽ tìm ra nguyên nhân gây bệnh. Giúp mắt khỏe mạnh, dễ chịu hơn và duy trì thị lực. Có một số cách điều trị khô mắt như sau:
-Cấp nước nhân tạo bằng nhỏ thuốc mắt. Nên chọn loại thuốc phù hợp, an toàn và của nhãn hàng uy tín
-Uống đủ nước hằng ngày từ 8 – 10 cốc nước
-Chớp mắt thường xuyên khi đọc sách, xem ti vi, nhìn nhiều vào màn hình vi tính
-Tránh tác động gây kích thích mắt, cọ xát hay dụi mắt quá nhiều
-Cần tuân thủ nguyên tắc làm việc tiếp xúc nhiều với máy tính như sau: mắt phải cao hơn trung tâm màn hình máy tính từ 10-20cm. Giữ khoảng cách tối thiểu giữa mắt và máy tính là 50 cm. Thường xuyên thư giãn, chớp mắt, xoay vòng mắt.
-Ngủ đủ giấc từ 7 – 8h mỗi ngày. Không nên thức khuya để mắt nghỉ ngơi
-Có chế độ dinh dưỡng khoa học. Nên bổ sung nhiều thực phẩm chứa omega 3 như: cá ngừ, cá hồi,… Tăng cường chất chống oxy hóa giúp tăng cường sức khỏe mắt. Tăng cường vitamin từ cà rốt, gà tây, đu đủ, nho,…
-Đeo kính để bảo vệ mắt khỏi khói, bụi.
Thuốc nhỏ mắt thường hết hạn khoảng một đến hai năm sau ngày sản xuất. Tuy nhiên, một khi thuốc nhỏ mắt được mở, bạn nên vứt đi sau ba tháng sử dụng, vì có nguy cơ nhiễm bẩn cao.
Thuốc nhỏ mắt là giải pháp dựa trên nước muối có thêm thuốc trong đó. Một số loại thuốc nhỏ mắt có thể làm giảm đỏ mắt hoặc bôi trơn mắt để giảm thiểu khô, trong khi những loại khác giảm ngứa do dị ứng.
Không có thời gian hết hạn phổ quát cho thuốc nhỏ mắt. Thông thường, ngày hết hạn được liệt kê khoảng một đến hai năm sau ngày sản xuất, nhưng Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ [FDA] cho biết con số này có thể tùy ý.
Mỗi loại thuốc nhỏ mắt sẽ có ngày hết hạn và các thành phần sẽ ảnh hưởng đến thời điểm đó.
Ví dụ, trong thuốc nhỏ mắt có các thành phần hóa học glycerin [chất bôi trơn] và naphazoline hydrochloride [thuốc giảm đỏ], theo thời gian chúng sẽ kém hiệu quả và an toàn.
Các hóa chất này có thể suy giảm và biến đổi thành các hợp chất có khả năng gây hại, Jaclyn Haugsdal - chuyên gia về thị lực và chăm sóc mắt tại Bệnh viện Đại học Iowa cho biết.
Ngoài ra, nhiều loại thuốc nhỏ mắt có chứa chất bảo quản giúp tồn tại lâu hơn. Hầu hết các loại thuốc nhỏ mắt có chất bảo quản sẽ có ngày hết hạn ít nhất một năm sau khi sản xuất, theo Viện Hàn lâm Nhãn khoa Hoa Kỳ [AAO].
Nói chung an toàn và hiệu quả khi sử dụng những loại thuốc nhỏ mắt này cho đến ngày hết hạn. Tuy nhiên, AAO nói rằng nếu bạn đã mở thuốc nhỏ mắt, chúng có thể có thời hạn sử dụng ngắn hơn nhiều và bạn nên vứt chúng đi ba tháng sau khi mở - ngay cả khi trước khi hết hạn.
Đó là bởi vì sau khi mở thuốc nhỏ mắt, việc tiếp xúc với oxy có thể đẩy nhanh quá trình xuống cấp của các thành phần hóa học và khiến dung dịch bị yếu đi.
Thuốc nhỏ mắt không có chất bảo quản [thường có trong lọ sử dụng một lần] nên vứt 24 giờ sau khi mở. Chúng thường có nghĩa là cho một lần sử dụng.
Sử dụng thuốc nhỏ mắt hết hạn có an toàn?
Ngày hết hạn cho biết khi thuốc nhỏ mắt không còn được đảm bảo là có hiệu quả hoặc vô trùng, Vivian Shibayama - một chuyên gia chăm sóc mắt và thị lực tại UCLA Health cho biết.
"Tôi sẽ không sử dụng các loại thuốc hết hạn đã mở hoặc chưa mở", Shibayama nói.
Bởi vì chất bảo quản giữ cho thuốc nhỏ mắt vô trùng đã yếu đi theo thời gian, vi trùng có thể làm nhiễm bẩn chai sau khi mở và gây nhiễm trùng mắt, cô nói.
Sự phân hủy hóa học của các vật liệu khác cũng có thể gây kích ứng mắt của bạn. Đó là những lý do khác khi sử dụng thuốc nhỏ mắt đã hết hạn bao gồm đỏ và mờ mắt do kích ứng từ hóa chất bị phân hủy.
Tránh để thuốc nhỏ mắt trong xe hơi, túi hoặc dưới ánh sáng mặt trời trực tiếp, vì nhiệt độ cao và ánh sáng có thể làm giảm các hợp chất hóa học trong thuốc. Một cách để biết thuốc nhỏ mắt không còn dùng được nữa là chúng có màu đục hoặc thay đổi màu sắc.
Nhìn chung, khuyến nghị chung cho thuốc nhỏ mắt như sau, theo AAO:
- Vứt bỏ thuốc nhỏ mắt ba tháng sau khi mở, vì chúng có thể bị ô nhiễm
- Nếu chưa mở, sử dụng thuốc cho đến ngày hết hạn và vứt bỏ sau khi đến ngày hết hạn.
AloBacsi lược dịch từ Insider