Tiêm phòng vắc-xin HPV là biện pháp hữu hiệu nhất để bảo vệ phụ nữ khỏi căn bệnh ung thư cổ tử cung. Vậy vắc xin HPV có hiệu lực trong bao lâu? Tầm quan trọng của việc tầm soát ung thư cổ tử cung là gì?
1. Vắc-xin HPV là gì?
Vắc-xin phòng HPV là vắc-xin giúp phòng bệnh Ung thư cổ tử cung và u nhú bộ phận sinh dục, Sùi mào gà do Human Papillomavirus [HPV] gây ra. Hiện nay Ung thư cổ tử cung là nguyên nhân hàng đầu gây tử vong do ung thư ở phụ nữ và là bệnh ung thư phổ biến thứ hai ở phụ nữ trên toàn thế giới.
Virus HPV chủ yếu lây truyền qua đường tình dục: tiếp xúc da với da, niêm mạc miệng, hầu họng hoặc tiếp xúc với dương vật, tử cung, âm đạo, hậu môn của những người bị nhiễm bệnh. Hôn hoặc chạm vào bộ phận sinh dục của đối tác bằng miệng cũng có thể lây truyền virus HPV.
Ngoài ra, virus này còn có thể lây truyền không qua đường Tình dục như dụng cụ cắt móng tay, kim bấm sinh thiết, đồ lót... HPV cũng có thể lây truyền từ mẹ sang con trong lúc sinh và gây ra đa bướu gai đường Hô hấp cho trẻ sơ sinh.
Hiện nay chưa có thuốc đặc trị virus HPV gây ung thư cổ tử cung, tiêm vắc-xin là biện pháp hiệu quả nhất để chị em phụ nữ chủ động phòng ngừa căn bệnh nguy hiểm này.
Vắc-xin phòng HPV giúp phòng bệnh ung thư cổ tử cung
Ung thư cổ tử cung là căn bệnh xuất hiện ở phần nối giữa tử cung và âm đạo của phụ nữ, tại đây hình thành một khối u lớn, phát triển một cách nhanh chóng và khó kiểm soát. Qua nhiều nghiên cứu chỉ ra rằng, hơn 99% các trường hợp ung thư cổ tử cung đều có sự hiện diện của nhóm HPV nguy cơ cao.
Phát hiện bệnh càng muộn thì khả năng chữa khỏi càng thấp. Khi bệnh chuyển sang giai đoạn IV, tế bào ung thư đã di căn ra ngoài vùng chậu, đến các bộ phận gần đó như bàng quang, trực tràng, hoặc có thể xâm lấn các cơ quan xa như phổi, gan, xương... Lúc này, việc điều trị trở nên phức tạp, chi phí tốn kém, thời gian sống giảm đi, khả năng khỏi bệnh rất thấp, có thể đe dọa tính mạng người bệnh. Theo thống kê, mỗi ngày tại Việt Nam có thêm 14 ca bệnh mới và có 7 trường hợp tử vong do ung thư cổ tử cung.
Ung thư cổ tử cung thường xảy ra với phụ nữ trong độ tuổi 40-60, nhưng virus HPV có thể đã tồn tại âm thầm trong cơ thể từ hàng chục năm trước đó. Chính vì thế, nữ giới từ 9 - 26 tuổi cần chủ động phòng bệnh bằng cách tiêm vắc-xin ngừa HPV ngay từ sớm. Việc chích ngừa ung thư cổ tử cung giúp cơ thể tạo kháng thể chống lại việc nhiễm một số chủng loại HPV phổ biến có thể dẫn tới ung thư cổ tử cung, cụ thể là 2 chủng HPV 16 và 18. Vì HPV chủ yếu lây truyền qua đường tình dục, do vậy các chị em nên tiêm ngừa trước khi quan hệ Tình dục lần đầu tiên sẽ đạt hiệu quả tối đa.
Tại Việt Nam, vắc-xin phòng HPV theo khuyến cao của nhà sản xuất vắc-xin được chỉ được tiêm cho nữ giới trong độ tuổi từ 9 - 26 tuổi, bất luận là đã từng có quan hệ tình dục hay chưa. Tuy nhiên, việc tiêm phòng HPV ở người càng trẻ, không có quan hệ tình dục thì đáp ứng miễn dịch càng cao.
Các chuyên gia khuyến cáo, các chị em nên đi tiêm vắc-xin phòng ung thư cổ tử cung càng sớm càng tốt. Theo phác đồ tiêm phòng ung thư cổ tử cung, Tổ chức Y tế Thế Giới khuyến cáo tiêm 2 - 3 mũi trong một đợt tiêm phòng. Vắc-xin có hiệu quả kéo dài lên đến 30 năm.
Người càng trẻ, chưa có quan hệ tình dục thì đáp ứng miễn dịch với vắc-xin HPV càng cao
HPV dễ tái nhiễm, tức là sau khi cơ thể loại thải vẫn có thể nhiễm bệnh trở lại. Miễn dịch tự nhiên của cơ thể không phòng được tái nhiễm nhưng vắc-xin thì ngừa được vấn đề này. Song song với việc tiêm ngừa, phụ nữ vẫn cần tham gia tầm soát ung thư cổ tử cung định kỳ.
Bộ Y tế Việt Nam khuyến cáo tiêm ngừa HPV cho độ tuổi từ 9 - 26 tuổi [không khuyến cáo tiêm ngừa cho phụ nữ trên 26 tuổi]. Tuy nhiên một vài nước trên thế giới vẫn áp dụng tiêm ngừa cho lứa tuổi trên 26. Cho dù tiêm ngừa hay không, việc khám Phụ khoa định kỳ và xét nghiệm tầm soát ung thư cổ tử cung là cần thiết. Tất cả phụ nữ đã quan hệ tình dục ở độ tuổi 30 - 49 tuổi nên làm Xét nghiệm sàng lọc sớm ung thư cổ tử cung. Tuy nhiên với những ai quan hệ tình dục sớm, sinh con trước 17 tuổi, có nhiều bạn tình, sử dụng thuốc tránh thai trên 5 năm, hút thuốc lá hoặc thấy biểu hiện bất thường bạn có thể sàng lọc sớm hơn.
Gói tầm soát và phát hiện sớm ung thư phụ khoa, bao gồm ung thư cổ tử cung - Ung thư tử cung - Ung thư buồng trứng ngay cả khi chưa có triệu chứng.
Kính chào các bác sĩ, mong được các bác sĩ tư vấn. Cháu 23 tuổi, đang có dự định tiêm phòng HPV trước khi kết hôn. Xin bác sĩ cho biết là tiêm vắc xin HPV sau bao lâu thì được quan hệ? Cháu có phải kiêng gì sau khi tiêm không? Cảm ơn bác sĩ ạ.
Linh Giang, Hà Nội
Trả lời:
Chào bạn Linh Giang. Cảm ơn bạn đã gửi câu hỏi tới hòm thư của Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Thu Cúc. Với câu hỏi “Tiêm phòng vắc xin HPV sau bao lâu thì được quan hệ”, chúng tôi xin trả lời bạn như sau:
1. Tác dụng của việc tiêm phòng HPV
Nhiễm virus HPV là tình trạng rất phổ biến ở những người đã có quan hệ tình dục. Khi nhiễm bệnh, chúng ta thường không có bất kỳ triệu chứng nào. Và hầu hết trong các trường hợp, virus sẽ tự biến mất mà không gây ra vấn đề gì. Tuy nhiên, một số người nhiễm HPV có thể bị mụn cóc sinh dục, hoặc nhiễm HPV chủng nguy cơ cao, trong thời gian dài có thể dẫn tới ung thư cổ tử cung. Tiêm phòng virus HPV là việc làm hết sức cần thiết, được khuyến cáo cho nữ giới, từ 9-26 tuổi, chưa có quan hệ tình dục. Việc tiêm phòng không chỉ có tác dụng phòng ngừa ung thư cổ tử cung, mà còn giúp phòng ngừa mụn cóc sinh dục, sùi mào gà, v.v.
Tiêm phòng ung thư cổ tử cung gồm mấy mũi, tiêm phòng HPV sau bao lâu thì được quan hệ, mang thai, v.v. là những câu hỏi mà chúng tôi thường xuyên nhận được từ các chị em phụ nữ.
Tại Việt Nam hiện nay có 2 loại vacxin phòng ngừa HPV là:– Cervarix [ngừa 2 chủng virus HPV 16 và 18].– Gardasil [ngừa 4 chủng HPV 6, 11, 16, 18].
Số mũi tiêm ngừa HPV là 3, theo lộ trình là 0-2-6 [mũi thứ 2 cách mũi đầu tiên 2 tháng, mũi thứ 3 cách mũi thứ hai khoảng 6 tháng]. Hiện nay, độ tuổi cho phép tiêm ngừa vacxin HPV tại Việt Nam là từ 9-26 tuổi.
Tiêm vắc xin HPV là việc làm hết sức cần thiết đối với chị em phụ nữ
2. Tiêm phòng HPV sau bao lâu thì được quan hệ?
Không có khuyến cáo cụ thể về việc kiêng quan hệ sau khi tiêm phòng. Tuy nhiên, tốt nhất bạn nên có biện pháp bảo vệ nếu quan hệ tình dục bởi khi đó vaccine có thể chưa tạo ra kháng thể giúp chống lại virus HPV, bạn vẫn có thể lây nhiễm HPV khi quan hệ tình dục không an toàn. Đối với việc mang thai, bạn nên kiêng 3 tháng [sau mũi cuối cùng] để đảm bảo an toàn tốt nhất cho mẹ và bé.
Tiêm vắc xin HPV là điều chị em nên làm trước khi kết hôn
Để biết thêm thông tin về tiêm vắc xin HPV, bạn nên đến các trung tâm y tế dự phòng để tìm hiểu và đăng ký tiêm.
Nhiều thắc mắc được đặt ra xoay quanh vấn đề tiêm phòng ung thư cổ tử cung HPV và quan hệ tình dục. Một trong số những thắc mắc đó là tiêm HPV có được quan hệ không? Nếu bạn đang có kế hoạch mang thai thì sao?
Ung thư cổ tử cung được xếp loại ung thư ở phái nữ phổ biến thứ 4 trên toàn cầu. Tại Việt Nam, ước tính mỗi ngày có đến 7 phụ nữ tử vong do ung thư cổ tử cung. Giải pháp toàn cầu cho căn bệnh này là phòng ngừa và kiểm soát. Trong đó, tiêm phòng HPV là giải pháp hiệu quả nhất hiện nay. Vậy tiêm phòng ung thư cổ tử cung HPV là gì? Tiêm HPV có phải kiêng quan hệ không? Các chị em cần làm gì để cân bằng giữa đời sống tình dục và sức khỏe sinh sản? Mời bạn cùng tham khảo những thông tin tổng hợp được trong bài viết dưới đây của Hello Bacsi để cập nhật kiến thức về tiêm phòng HPV và quan hệ tình dục an toàn.
Xem thêm: Lợi ích và rủi ro khi tiêm vaccine HPV
Tìm hiểu về vắc xin phòng HPV và ung thư cổ tử cung
Ung thư cổ tử cung hầu hết đều có liên quan đến virus gây u nhú ở người là HPV [Human papillomavirus]. Đây một loại nhiễm trùng lây truyền qua đường tình dục [STIs] phổ biến.
Hiện nay, chưa có thuốc đặc trị cho loại virus này. Do đó, biện pháp hữu hiệu nhất trong chiến lược loại bỏ ung thư cổ tử cung trên toàn cầu là tiêm phòng HPV và tầm soát ung thư. Vậy, khi nào các bé gái hay phụ nữ có thể tiêm phòng HPV?
Theo khuyến cáo từ giới chuyên môn, nên tiêm ngừa ung thư cổ tử cung cho các bé gái và phụ nữ độ tuổi từ 9-26 tuổi. Và để được hưởng lợi tối ưu từ vắc xin thì tốt nhất nên tiêm phòng cho các bé gái trong độ tuổi từ 11-12 tuổi. Bởi đây là thời điểm mà hầu hết các bé gái đều chưa quan hệ tình dục, hạn chế nguy cơ phơi nhiễm virus trước khi tiêm phòng.
Vậy liệu phụ nữ quan hệ rồi có tiêm HPV được không? Người tiêm HPV xong có được quan hệ không?
Tiêm HPV có được quan hệ không và các vấn đề liên quan
1. Tiêm HPV có được quan hệ không?
Nhiều chị em thắc mắc tiêm HPV có được quan hệ được không? Giới chuyên gia không có khuyến cáo cụ thể về việc sau khi tiêm HPV có được quan hệ không. Mặc dù vậy, để tránh nguy cơ lây nhiễm các chủng HPV mới khi cơ thể đang sản sinh kháng thể sau tiêm, các chị em nên hạn chế sinh hoạt tình dục hoặc nhất định dùng bao cao su khi giao hợp.
Xem thêm: Chích ngừa ung thư cổ tử cung và những điều bạn cần biết
2. Trong thời gian tiêm HPV có được quan hệ không?
Tiềm HPV có cần kiêng quan hệ không? Các loại vắc xin phòng HPV thường gồm 3 mũi, thường được tiêm trong vòng 6 tháng. Điều này khiến nhiều người băn khoăn về đời sống tình dục trong khoảng thời gian này. Hay tiêm phòng HPV mũi thứ nhất, mũi thứ hai sau bao lâu thì được quan hệ tình dục?
Hiện tại, chưa có khuyến cáo nào về việc không được quan hệ tình dục trong khoảng thời gian tiêm vắc xin phòng HPV. Do đó, nếu tình trạng sức khỏe cho phép bạn vẫn có thể sinh hoạt tình dục như bình thường. Tuy nhiên, để đảm bảo an toàn và yên tâm, bạn nên có biện pháp bảo vệ nếu quan hệ tình dục, bởi khi đó vắc xin có thể chưa tạo ra kháng thể giúp chống lại virus HPV, bạn vẫn có thể lây nhiễm HPV khi quan hệ tình dục không an toàn.
2. Phụ nữ đã quan hệ tình dục có thể tiêm vắc xin ngừa ung thư cổ tử cung được không?
Như đã nói, theo các khuyến cáo hiện nay, việc chích ngừa ung thư cổ tử cung nên được hoàn thành ở các trẻ em gái và cả trẻ em trai đến trước tuổi có thể sinh hoạt tình dục, thông thường là từ 11-12 tuổi. Khuyến cáo này dựa trên lý thuyết về hiệu lực bảo vệ của vắc xin đạt mức tối ưu ở thời điểm trước khi có cơ hội phơi nhiễm virus HPV qua quan hệ tình dục.
Tuy nhiên, điều này không đồng nghĩa với việc phụ nữ đã quan hệ tình dục thì không thể tiêm vắc xin ngừa ung thư cổ tử cung.Bởi vì, phụ nữ đã quan hệ tình dục chưa hẳn sẽ bị phơi nhiễm HPV ngay, đặc biệt là mắc phải các chủng nguy cơ cao có thể gây ung thư cổ tử cung. Chính vì vậy, các chuyên gia khuyến cáo, phụ nữ dù đã quan hệ tình dục vẫn nên tiêm vắc xin HPV để phòng ngừa ung thư cổ tử cung và các căn bệnh do các chủng virus HPV gây ra.
3. Tiêm phòng HPV sau bao lâu thì được quan hệ tình dục? Điều này ảnh hưởng thế nào đến kế hoạch sinh sản của bạn?
Đối với việc mang thai, theo khuyến cáo bạn nên hoãn kế hoạch thụ thai lại ít nhất 3 tháng sau khi tiêm phòng mũi cuối cùng để tốt cho cả mẹ và bé. Do các biện pháp tránh thai đều không tuyệt đối, vậy nếu sau khi bạn đã được tiêm phòng HPV đủ số mũi thì cần kiêng quan hệ tình dục trong bao lâu? Điều này hiện nay cũng chưa có lời khuyên nào cụ thể. Tuy nhiên bạn có thể sử dụng các biện pháp tránh thai và quan hệ tình dục an toàn trong khoảng thời gian này.
Mặt khác, cũng có một vài người băn khoăn khi họ đã tiêm phòng HPV mũi đầu tiên mới phát hiện có thai thì cần làm gì? Đừng quá lo lắng nếu bạn gặp phải tình huống này. Theo khuyến cáo từ Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa dịch bệnh Hoa Kỳ [CDC Hoa Kỳ], bạn có thể hoãn lại việc tiêm phòng cho đến sau khi sinh em bé và thông báo với trung tâm tiêm ngừa của bạn biết về thông tin này.
4. Vắc xin phòng HPV có hiệu quả trong bao lâu?
Hiện nay, theo một số nghiên cứu, vắc xin phòng HPV sẽ bảo vệ bạn khỏi nguy cơ nhiễm virus HPV lên đến hơn 10 năm sau khi hoàn thành lịch trình tiêm ngừa. Do đó, các chị em phụ nữ hoàn toàn yên tâm có thể nhận được sự bảo vệ của vắc xin dài lâu trước nguy cơ mắc ung thư cổ tử cung.
Lưu ý, dù đã được tiêm phòng HPV và vắc xin có hiệu lực dài đến bao lâu thì sau đó, các chị em phụ nữ cũng nên tầm soát ung thư cổ tử cung định kỳ và có quan hệ tình dục lành mạnh. Tầm soát và phát hiện sớm ung thư cổ tử cung cũng là một phần của chiến lược đẩy lùi căn bệnh này trên toàn cầu.
Hy vọng những thông tin cung cấp trên đây có thể giúp bạn và “đối tác” biết tiêm HPV có được quan hệ không. Từ đóm bạn có thể đưa ra quyết định được cần chờ đợi bao lâu sau khi tiêm phòng HPV nhé!
Các bài viết của Hello Bacsi chỉ có tính chất tham khảo, không thay thế cho việc chẩn đoán hoặc điều trị y khoa.