Khoảng từ 5 - 6 tuần tuổi, thường trẻ sơ sinh hay vặn mình khi ngủ, khi ăn và khi thay bỉm. Đây là một hiện tượng sinh lý rất bình thường khi gặp ở trẻ mới sinh và hết sau 3 - 4 tháng tuổi. Tuy nhiên nếu trẻ vặn mình kèm theo các biểu hiện giật mình, rướn mình, gồng đỏ mặt, ngủ không sâu giấc, hay quấy khóc trong thời gian dài, thường xuyên thì cha mẹ nên lưu ý và quan tâm trẻ. Vì tình trạng trên có thể ảnh hưởng tới sự phát triển của bé.
1. Vì sao trẻ sơ sinh hay vặn mình nhiều?
Hiện tượng trẻ sơ sinh hay vặn mình được các bác sĩ chuyên khoa Nhi giải thích đây chỉ là phản xạ sinh lý bình thường của cơ thể. Khi mới sinh các tế bào thần kinh, thể vân, vỏ não chưa phát triển hoàn thiện nên phần dưới vỏ hoạt động chiếm ưu thế hơn. Vì vậy trẻ vặn mình, vận động tay chân để tìm cách thích nghi với môi trường bên ngoài tử cung của mẹ.
Ngoài ra, trẻ vặn mình cũng do ngủ trên đệm quá cứng, tư thế ngủ không hợp lý, gối đầu quá cao hoặc môi trường bé ngủ không thoải mái.
Tuy nhiên nếu có việc trẻ vặn mình còn kèm theo các biểu hiện bất thường khác như gồng mình, hay giật mình, khó ngủ, đổ mồ hôi trộm, nôn ói,… thì cha mẹ nên lưu ý đây có thể là biểu hiện của bệnh lý.
Trẻ sơ sinh hay vặn mình, quấy khóc khiến giấc ngủ không sâu
2. Biểu hiện sinh lý và bệnh lý ở trẻ sơ sinh hay vặn mình
Biểu hiện vặn mình do sinh lý
Là khi trẻ vặn mình, gồng người trong vài phút và sau 2 - 3 tháng thì kết thúc. Trẻ vẫn tăng cân bình thường thì không cần quá lo ngại nhiều. Việc trẻ vặn mình có thể do:
-
Môi trường bé ngủ không thoải mái, tiếng ồn nhiều và ánh sáng mạnh sẽ khiến trẻ sơ sinh hay vặn mình, giật mình.
-
Trẻ sơ sinh đói thường quấy khóc, cựa quậy, uốn người, vặn mình,…
-
Khi trẻ đi tiểu hoặc đi ngoài thường vặn mình và rặn kèm theo đỏ mặt.
-
Môi trường xung quanh bé không thoải mái: Do tã hoặc bỉm ướt, quấn khăn chặt,… khiến bé cũng hay vặn mình.
Biểu hiện vặn mình do sinh lý
Thường có biểu hiện kéo dài kèm theo triệu chứng khác gây ảnh hưởng tới vấn đề ăn uống, giấc ngủ, sụt cân, tổn thương da, tóc,… ảnh hưởng tới sự phát triển của bé như:
-
Trẻ sơ sinh hay vặn mình, nôn ói, nấc, đổ mồ hôi trộm, ngủ không yên giấc, giật mình, quấy khóc, lên cân chậm, lâu dần trẻ còi xương, chậm mọc răng, rụng tóc,… thì có thể do trẻ thiếu canxi, hệ tiêu hóa kém.
-
Trẻ bị tổn thương thần kinh thường hay gồng mình, vặn mình, khó ngủ, hay co giật.
-
Ngoài ra, trẻ vặn mình có thể do tổn thương da khi bị côn trùng cắn, bị ngứa, nóng,…
Viêm da ở trẻ sơ sinh
Cha mẹ nên lưu ý, khi thiếu canxi kéo dài có thể gây co thắt thanh quản sẽ gây nguy hiểm cho trẻ, vì có thể khiến trẻ ngừng thở, tím tái, hoặc tử vong nhanh.
3. Bố mẹ nên làm gì khi con vặn mình?
Đối với biểu hiện bệnh lý
Cha mẹ nên đưa trẻ đi gặp bác sĩ ngay đề khám đưa ra các chẩn đoán chính xác, được tư vấn cách chữa trị và chăm sóc tốt nhất cho bé. Không nên sử dụng các mẹo để chữa cho bé tại nhà.
Đối với biểu hiện sinh lý bình thường
Cha mẹ có thể áp dụng các biện pháp sau để giảm tình trạng vặn mình ở trẻ:
Thay tã, bỉm, quần áo rộng thoải mái cho trẻ dễ ngủ
Cha mẹ nên chọn tã, bỉm thấm hút tốt, vừa vặn với mông bé, mặc quần áo rộng rãi, đủ ấm để tạo cảm giác thoải mái giúp bé ngủ ngon hơn.
Đảm bảo môi trường bé ngủ thoải mái
-
Nhiệt độ phòng quá lạnh hoặc quá nóng cũng gây ảnh hưởng tới giấc ngủ, khiến trẻ hay giật mình, vặn mình, quấy khóc. Cho bé ngủ ở phòng thoáng mát, yên tĩnh, không ồn ào gây kích động cho bé.
-
Giặt giũ chăn, màn thường xuyên cho bé, vệ sinh phòng sạch sẽ tránh gây ngứa ngáy khó chịu.
Nhẹ nhàng xoa dịu trẻ
Khi trẻ khó ngủ, vặn mình, quấy khóc, cha mẹ hãy ôm bé vào lòng, âu yếm, vỗ về, hát ru cho bé, nói chuyện cùng bé để cho bé thoải mái và có cảm giác an toàn, bé sẽ ngủ sâu hơn.
Tắm nắng cho bé thường xuyên
Việc tắm nắng cho bé có thể giúp cơ thể bé tự tổng hợp vitamin D qua da, giúp cơ thể hấp thụ canxi và photpho tốt nhất. Cha mẹ nên cho bé tắm nắng từ 10 - 15 phút trong khoảng thời gian từ 6 - 9 giờ sáng hoặc sau 17 giờ chiều.
Tắm nắng cho trẻ sơ sinh
Bổ sung chế độ dinh dưỡng cho bé và mẹ
Cha mẹ nên bổ sung canxi cho bé bằng cách tham khảo ý kiến bác sĩ. Đối với bé đang bú mẹ thì các mẹ nên bổ sung thực phẩm giàu chất canxi như cá ngừ, cá hồi,… để cung cấp canxi cho bé qua nguồn sữa mẹ.
Cha mẹ hãy quan tâm đến cảm xúc của trẻ
Trẻ sơ sinh hay vặn mình ngoài biểu hiện sinh lý bình thường ra trẻ còn đang biểu đạt cảm xúc của mình như trẻ khó chịu, ngứa ngáy, mệt, ốm hay đang đói, tã ướt,… Vì vậy cha mẹ nên quan tâm cảm xúc của con kỹ để có thể hiểu và giúp đỡ con.
Thường xuyên kiểm tra vùng da nhạy cảm cho trẻ
Khi bé hay vặn mình, quấy khóc, khó chịu,… thì cha mẹ nên để ý kĩ các vùng da nhạy cảm cho trẻ xem trẻ có bị hăm, viêm, loét, mẩn đỏ hay không. Nếu bị nên đưa bé đến khám bác sĩ để được chẩn đoán và chữa trị kịp thời.
Và lưu ý cha mẹ không sử dụng các mẹo lạ được truyền trong dân gian để chữa trị cho bé như là tẩy lông đen, xông hơi, đắp lá, truyền nóng,… vì có thể gây ảnh hưởng tới làn da, sức khỏe của bé.
Bài viết trên đây đã cung cấp cho cha mẹ những kiến thức cần biết về tình trạng trẻ sơ sinh hay vặn mình. Hy vọng những thông tin được chia sẻ sẽ giúp ích cho các bậc phụ huynh khi chăm sóc bé, đảm bảo trẻ phát triển tốt nhất. Nếu tình trạng vặn mình ở trẻ kéo dài kèm theo các triệu chứng khác, cha mẹ nên đưa bé đi khám để có thể chẩn đoán, xác định tình trạng nhằm chữa trị kịp thời. Ngoài ra, nếu còn bất cứ vấn đề gì cần được giải đáp, các bạn có thể liên hệ tới tổng đài 1900 56 56 56 của bệnh viện Đa khoa MEDLATEC để được tư vấn kỹ hơn.
Biểu hiện trẻ sơ sinh hay vặn mình xuất hiện khá phổ biến trong những tuần tuổi đầu tiên sau khi ra đời. Vậy thì đây có phải là một biểu hiện sinh lý bình thường hay là dấu hiệu cho thấy bé đang không khỏe mạnh? Mẹ nên làm gì trong trường hợp này? Có cần phải tìm đến sự trợ giúp của các bác sĩ hay không?
1. Trẻ sơ sinh hay vặn mình có nguy hiểm không?
Trường hợp hay vặn mình xuất hiện ở các em bé mới sinh được vài tuần tuổi và thường sẽ biến mất dần sau đó mà không gây ra ảnh hưởng đến sức khỏe các con. Khi các bé nằm trong bụng mẹ [ổ tử cung] thì hầu như luôn giữ một trạng thái ngồi, không hoạt động quá nhiều và không có bất kỳ tác động nào từ môi trường xung quanh. Sau khi chào đời, cơ thể bé có thể chưa thực sự hòa hợp với môi trường sống hoàn toàn khác lạ so với bên trong bụng mẹ vì vậy các tế bào thần kinh chưa kịp làm quen dẫn tới một số triệu chứng bất thường như hay vặn mình, múa vờn tay chân,...
Trường hợp các con hay vặn mình chỉ xuất hiện trong vài phút mỗi lần và sẽ kéo dài cho tới khi bé được 3 tháng tuổi. Hiện tượng này chỉ là một trong những biểu hiện sinh lý bình thường không quá lo ngại. Tuy nhiên, nhiều trường hợp trẻ sơ sinh hay vặn mình khi ngủ, khi đi vệ sinh, kèm các triệu chứng bất thường khác và xuất hiện thường xuyên thì các bậc phụ huynh cũng nên chú ý hơn vì có thể tình trạng sức khỏe của bé đang gặp vấn đề.
Trẻ sơ sinh được vài tuần tuổi hay vặn mình là biểu hiện bình thường
2. Nguyên nhân trẻ sơ sinh hay vặn mình thường xuyên?
Nguyên nhân sinh lý:
-
Các bé hay vặn mình khi đói: Có thể các bạn cũng biết cơ thể các con khi mới sinh ra rất nhỏ bé vì vậy dung tích của dạ dày chắc hẳn cũng khá bé bỏng. Chính vì vậy, mỗi lần trẻ bú sữa sẽ chỉ đưa vào cơ thể được một lượng sữa rất ít để nuôi dưỡng cơ thể và hàu như một ngay các con có thể bú đến hơn chục lần. Theo các chuyên gia y tế thì thông thường các con mới sinh ra được vài tuần sẽ có xu hướng cách 2 - 3 tiếng lại đòi bú một lần. Hành động cựa quậy, khóc mếu hay vặn mình đều có thể là triệu chứng khi các con đang đói và đòi bú mẹ.
-
Trẻ sơ sinh hay vặn mình khi đi đại tiện hay tiểu tiện: Không chỉ trẻ sơ sinh mà ngay cả trẻ em hay người lớn đều phải rặn để có thể tống khứ chất thải ra khỏi cơ thể khi đi đại tiện, đôi khi là rùng mình khi đi tiểu tiện. Hiện tượng này rất bình thường thế nhưng ở trẻ sơ sinh thì việc đi đại tiện có vẻ khá mới lạ so với lúc trẻ đang nằm trong bụng mẹ, vì vậy các biểu hiện sẽ giống như bé đang rất cố gắng làm hết sức mình thì mới rặn được [vặn mình, gồng lên, đỏ mặt tía tai,...].
-
Ngoài ra các tác động từ môi trường xung quanh bé cũng có thể khiến các con khó chịu và vặn mình như: tã lót của bé bị ướt gây khó chịu, khăn quấn cho bé quá chật, thời tiết quá nóng hay quá lạnh, ánh sáng mặt trời quá mạnh, tiếng ồn xung quanh,...
Trường hợp các con vặn mình bởi các yếu tố kể trên thì ba mẹ chỉ cần chú ý hơn đến biểu hiện của các con là sẽ có thể giải quyết được và không ảnh hưởng gì đến tình trạng sức khỏe. Tuy nhiên, cũng không ít trường hợp trẻ sơ sinh hay vặn mình lại là dấu hiệu cho thấy tình trạng sức khỏe đang bị ảnh hưởng, có nguy cơ bị mắc một số bệnh lý nào đó.
-
Cơ thể bé bị thiếu canxi trong máu: Tình trạng bệnh lý này thường gây ra những triệu chứng ban đầu như hay vặn mình khi ngủ nên giấc ngủ bị ảnh hưởng, hay quấy khóc, giật mình tỉnh giấc khi đang ngủ,... Trường hợp bệnh tình chuyển biến nặng hơn sẽ có thể khiến trẻ thường xuyên bị đổ mồ hôi trộm, hay nôn trớ, nấc cụt, rụng tóc, chậm phát triển,... hay thậm chí bị bệnh còi xương.
Trẻ sơ sinh hay vặn mình có thể là triệu chứng thiếu canxi trong máu
-
Vùng da nào đó trên cơ thể các con bị viêm nhiễm sẽ gây ngứa ngáy khó chịu, ngủ không yên, hay vặn mình quấy khóc,...
-
Có thể có các bệnh lý như: bệnh về đường hô hấp, tiết niệu, tiêu hoá,...
Nếu bé bị vặn mình do các tác nhân về bệnh lý như trên thì việc tìm hiểu nguyên nhân cần được ba mẹ chú ý hơn, tránh trường hợp xấu xảy ra khiến sự phát triển cơ thể của bé bị ảnh hưởng lớn.
3. Ba mẹ nên làm gì khi trẻ sơ sinh hay vặn mình?
Tình trạng các con hay vặn mình khi ngủ, khi đi đại tiện, tiểu tiện nếu chỉ xuất hiện trong vài phút và không kèm theo bất kỳ triệu chứng bất thường nào khác thì các bậc phụ huynh không cần quá lo lắng. Có thể các con chỉ đang đói, chưa quen với môi trường xung quanh hay muốn được ba mẹ thay tã,... Vì vậy các mẹ chỉ cần chú ý hơn việc chăm sóc trẻ là sẽ cải thiện được tình trạng này mà không cần phải đưa trẻ đến bệnh viện để khám bệnh.
Mặt khác, nếu tình trạng các con thường xuyên vặn mình và xuất hiện kèm theo các triệu chứng bất thường như quấy khóc nhiều, cơ thể lờ đờ mệt mỏi hay đau không chịu bú mẹ thì khả năng cao bé đang gặp vấn đề về sức khỏe. Đến lúc này thì các bậc phụ huynh không được chủ quan ngó lơ mà phải tìm đến sự trợ giúp từ các y bác sĩ chuyên khoa nhi để được hỗ trợ tốt nhất, xác định nguyên nhân chính gây ra.
Bên cạnh đó, các ông bố bà mẹ cũng cần cho trẻ vui chơi hoạt động tích cực hơn, bổ sung dinh dưỡng đầy đủ cho mẹ để có chất lượng sữa tốt, thường xuyên chú ý đến việc thay tã cho trẻ và phương pháp quấn tã hợp lý, cho trẻ tắm nắng nhẹ vào buổi sáng để hỗ trợ hấp thụ canxi, mát xa cơ thể bé hàng ngày, thường xuyên vệ sinh phòng ốc để tránh các loại vi khuẩn có hại hay các con côn trùng có thể gây hại cho các con,...
Cho trẻ tắm nắng thường xuyên vào buổi sáng sẽ giúp hỗ trợ hấp thụ canxi
Quý bạn đọc cũng có thể liên hệ trực tiếp với bệnh viện đa khoa MEDLATEC bằng cách gọi tới đường dây nóng 1900 56 56 56 để được hỗ trợ tốt nhất.