Ai là nhà du hành vũ trụ đầu tiên bay vòng quanh Trái đất

Nhà du hành vũ trụ Yu-ri Ga-ga-rin (Ảnh: Internet)

(ĐCSVN) Ngày 12 tháng Tư năm nay, tròn nửa thế kỷ kể từ khi con tàu Phương Đông I do phi hành gia Yu-ri Ga-ga-rin điều khiển thực hiện thành công chuyến bay lịch sử, lần đầu tiên đưa con người bay vào vũ trụ mở ra kỷ nguyên chinh phục không gian vũ trụ.

Cách đây vừa tròn nửa thế kỷ, sáng ngày 12- 4-1961, nhà du hành vũ trụ đầu tiên Yu-ri Ga-ga-rin đã thực hiện thành công chuyến bay dài 108 phút vòng quanh quỹ đạo trái đất trên con tàu vũ trụ Phương Đông I, mở ra kỷ nguyên chinh phục vũ trụ. Ga-ga-rin, người đầu tiên có vinh hạnh được ngắm nhìn trái đất từ vũ trụ đã truyền về một thông điệp lịch sử : Từ vũ trụ, tôi không nhìn thấy ranh giới giữa các quốc gia, chỉ thấy trái đất một màu xanh. Tôi kinh ngạc trước vẻ đẹp của trái đất. Tất cả mọi người trên thế giới, hãy cùng nhau bảo vệ và tô điểm Trái đất của chúng ta. Iu-ri Ga-ga-rin sinh ngày 9/3/1934 ở Zhat-xcơ, một thành phố nhỏ cách Mát-xcơ-va 180 km - Zhat-xcơ nay đã trở thành thành phố mang tên Ga-ga-rin. Từ nhỏ, ngoài giờ học ở trường phổ thông, Ga-ga-rin rất say mê tham gia các lớp học kỹ thuật ở thành phố quê hương Zhat-xcơ. Năm 1951, sau khi tốt nghiệp trường trung học phổ thông, anh thi vào Trường Đại học Kỹ thuật Công nghiệp Xa-ra-tốp, theo học chuyên ngành Luyện kim. Sinh viên Ga-ga-rin đăng ký tham gia Câu lạc bộ phi công của trường và được thực hiện chuyến bay độc lập đầu tiên trên máy bay dân dụng năm 1955.

Năm 1957, Iu-ri Ga-ga-rin gia nhập quân đội, được tuyển vào binh chủng không quân và theo học khoá đào tạo lái máy bay chiến đấu. Năm 1959, Iu-ri Ga-ga-rin được tuyển chọn vào khoá đào tạo phi công vũ trụ đầu tiên của Liên Xô. Anh và gia đình được chuyển đến sống trong thành phố Ngôi Sao, nơi có Trung tâm huấn luyện phi công vũ trụ.

Ngày 12 tháng Tư năm 1961, được sự ủng hộ nhiệt thành của Xéc-gây Kô-rô-li-ốp Tổng công trình sư thiết kế con tàu vũ trụ Phương Đông và sau khi đã vượt qua được tất cả các vòng kiểm tra thực nghiệm, Iu-ri Ga-ga-rin đã sẵn sàng cho chuyến bay lịch sử của tàu Phương Đông I lần đầu tiên đưa con người vào vũ trụ. Đúng 9 giờ 07 phút sáng, từ sân bay Bai-cô-nua thuộc lãnh thổ Ca-dắc-xtan, 5 tên lửa đồng thời phát hoả, đưa con tàu Phương Đông I trong đó có Iu-ri Ga-ga-rin lao vút lên không trung. Lần đầu tiên, con người được thực sự thử thách với một gia tốc lớn khủng khiếp 8 km/giây lên cao bay vòng quanh quỹ đạo, cách trái đất trên 300 km.

Nhân sự kiện lịch sử quan trọng này, ngày 13-4-1961, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã gửi điện chúc mừng Liên Xô. Nội dung bức điện có đoạn viết Toàn thể nhân dân Việt Nam hết sức vui mừng và phấn khởi trước sự thành công rực rỡ của chuyến bay đầu tiên của con người xôviết đi vào vũ trụ và nhờ chuyển đến đồng chí Ga-ga-rin, tất cả các nhà khoa học, kỹ sư, kỹ thuật và công nhân Liên Xô những lời chúc mừng tốt đẹp nhất của chúng tôi.

Tiếp đó, trong bài viết của mình dưới bút danh TL đăng trên báo Nhân Dân số ra ngày 14-4, Bác viết Sáng 12-4-1961, Quốc hội ta đang họp , Thủ tướng Phạm Văn Đồng đang báo cáo về kết quả to lớn của kế hoạch 3 năm (1958 1960) và triển vọng tốt đẹp của kế hoạch 5 năm lần thứ nhất (1961 1965). Bỗng một tin mừng nữa đến với Quốc hội : Cũng sáng hôm đó, con tàu vũ trụ Phương Đông của Liên Xô, người lái tàu là một thanh niên cộng sản 27 tuổi, đồng chí Ga-ga-rin, sau khi bay vòng quanh trái đất độ một giờ rưỡi, đã bay trở về Liên Xô bình an vô sự ! Đó là một thắng lợi vô cùng rực rỡ.

Trong đoạn kết bài viết của mình, Bác nhấn mạnh : Liên Xô là nước đầu tiên phóng vệ tinh lên sao Kim, cách quả đất hàng mấy chục triệu cây số. Ngày nay, Liên Xô lại là nước đầu tiên, thành công trong việc cho con người bay lên vũ trụ, mở ra kỷ nguyên mới trong sự phát triển vĩ đại của loài người. Nhân dân Việt Nam rất phấn khởi và biết ơn Liên Xô vì thắng lợi vĩ đại của Liên Xô anh em càng khuyến khích nhân dân Việt Nam ta ra sức thi đua để giành thắng lợi trong công cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội ở miền Bắc và đấu tranh thực hiện hoà bình thống nhất nước nhà.

Nửa thế kỷ qua đi, nhưng ý nghĩa to lớn của chuyến bay vũ trụ đầu tiên đến nay vẫn còn nguyên giá trị. Sự kiện đó đã mở ra kỷ nguyên mới cho các hoạt động chinh phục vũ trụ, góp phần tạo ra khả năng cải thiện chất lượng cuộc sống trên trái đất, tăng cường sự hợp tác quốc tế trong lĩnh vực nghiên cứu khoa học vũ trụ, giúp giải đáp nhiều bí ẩn của vũ trụ thu hẹp giới hạn của không gian vì mục đích hoà bình và lợi ích của tất cả mọi người. Cũng từ đó, tên tuổi của Ga-ga-rin đã vượt ra ngoài ranh giới nước Nga, trở thành biểu tượng sáng chói về lòng dũng cảm và khát vọng hiểu biết, khám phá không gian vũ trụ của nhân loại. Iu-ri Ga-ga-rin đã được phong tặng danh hiệu Phi công vũ trụ, Anh hùng Liên Xô, Anh hùng Lao động của Việt Nam. Ngày 7-4 vừa qua, Liên hiệp quốc đã thông qua Nghị quyết số A/65 L.67 lấy ngày 12 - 4 hàng năm làm Ngày Quốc tế con người bay vào vũ trụ.