Một bài văn hay là một bài văn có sự thống nhất, logic chặt chẽ giữa ba phần: mở bài, thân bài và kết bài. Trong đó phần mở bài được đánh giá rất quan trọng. Nó là cái người đọc thấy đầu tiên, cảm nhận…
Đang xem: Một số mở bài hay cho văn nghị luận văn học lop 10
Có rất nhiều cách viết một Mở bài nghị luận văn học. Xưa nay, học sinh thường đi theo một hướng đi truyền thống là mở bài xuất phát từ tác giả, tác phẩm để dẫn đến đề bài. Tuy nhiên cách mở bài dễ gây cho người đọc sự nhàm chán và khô khan. Chúng ta có thể có nhiều hướng đi nhưng một trong những hướng đó là đi từ lý luận văn học bởi lý luận văn học là “ gốc rễ” của văn chương.
Muốn làm được mở bài đi từ lý luận văn học, học sinh cần trang bị cho mình những kiến thức lý luận văn học thiết thực, làm cơ sở để đi tới các vấn đề văn học nhỏ hơn. Trong bài viết này, tôi xin giới thiệu một số mở bài mẫu xuất phát từ những vấn đề văn học trong lý luận văn học nói chung.
Xem thêm: Hướng Dẫn Cách Kiểm Tra Card Màn Hình Máy Tính Hiệu Quả Nhất
1. Mở bài về thơ ca
Đề 1: Phân tích đoạn thơ trong bài Tây Tiến của Quang Dũng: “Tây tiến đoàn binh không mọc tóc Quân xanh màu lá dữ oai hùm Mắt trừng gửi mộng qua biên giới Đêm mơ Hà Nội dáng kiều thơm Rải rác biên cương mồ viễn xứ Chiến trường đi chẳng tiếc đời xanh Áo bào thay chiếu, anh về đất Sông Mã gầm lên khúc độc hành”
Hướng dẫn Mở bài:
Mở bài 1: “Những trang sách suốt đời đi vẫn nhớ. Như đám mây ngũ sắc ngủ trên đầu”. Có những tác phẩm ra đời để rồi lãng quên ngay sau đó, nhưng có những tác phẩm lại như những dòng sông đỏ nặng phù sa in dấu ấn chạm khắc trong tâm khảm. Những tác phẩm ấy đã trờ thành “ những bài ca đi cùng năm tháng” và để lại trong tâm hồn bạn đọc những ấn tượng không bao giờ quên. Một trong số đó phải kể tới “ Tây Tiến “ của Quang Dũng. Trong bài thơ có những vần thơ thật hay và ý nghĩa: [Trích dẫn thơ]
Mở bài 2: “Thơ là âm nhạc của tâm hồn, nhất là những tâm hồn cao cả, đa cảm”. [Voltaire] Thơ ca chỉ bật ra khi trong tim người nghệ sĩ đang rung lên những nhịp đập thổn thức, đang ngân lên những điệu ngân của tâm hồn. Chính bởi vậy, mỗi vần thơ dù ngắn gọn nhưng lại có sức truyền tải lớn tới người đọc. Và có những bài thơ đã ra đời cách chúng ta hàng chục năm nhưng tới nay vẫn còn nguyên giá trị. “ Tây Tiến” của Quang Dũng là một thi phẩm như vậy. Trong bài thơ có những vần thơ ngân lên khiến người đọc không khỏi ngậm ngùi: [Trích dẫn thơ]
Đề 2: Phân tích bài thơ Sóng của Xuân Quỳnh
Mở bài: “Thơ ca làm cho tất cả những gì tốt đẹp nhất trên đời trở thành bất tử.” [Shelly]. Có những giá trị vững bền của cuộc sống được lưu giữ lại nhờ những vần thơ, có những nhịp ngân của tâm hồn được in dấu lại qua mỗi trang văn. Có lẽ thơ ca ra đời để làm bạn với con người, để đồng cảm, sẻ chia với con người trong mọi vui buồn của cuộc sống. Chính bởi vậy khi đứng trước cửa biển Diêm Điền[ Thái Bình], trước muôn ngàn con sóng lớn của đại dương, Xuân Quỳnh đã thổn thức lòng mình và cất lên những vần thơ “ Sóng” đầy xúc cảm.2. Mở bài văn xuôi
Đề 1: Phân tích nhân vật Tràng trong truyện ngắn Vợ nhặt của Kim Lân
Mở bài: “Văn chương có loại đáng thờ và loại không đáng thờ. Loại không đáng thờ là loại chỉ chuyên chú ở văn chương, loại đáng thờ là loại chuyên chú ở con người .[Nguyễn Văn Siêu]. Văn chương muôn đời luôn phải phục vụ con người, hướng con người tới những giá trị cao cả của cuộc sống. “ Vợ nhặt” của Kim Lân là một trong những tác phẩm xuất sắc của nền văn học nước nhà. Truyện ngắn đã hướng con người, đặc biệt những con người nghèo khổ tới ánh sáng của ngày mai, giúp họ vững tin hơn giữa giông bão của cuộc đời. Trong truyện, Kim Lân đã xây dựng thành công nhân vật Tràng – là một hình tượng nhân vật điển hình của nông thôn Việt Nam trong nạn đói.
Đề 2: Phân tích hình tượng nhân vật Tnu trong Rừng xà nu của Nguyễn Trung Thành
Mở bài: “Vạt áo của triệu nhà thơ không bọc hết vàng mà đời rơi vãi.
Xem thêm: Công Thức Bất Phương Trình Và Hệ Bất Phương Trình Một Ẩn Bài Tập Và Cách Giải
Hãy nhặt lấy chữ của đời mà góp nên trang.”[Chế Lan Viên]Thơ ca nói riêng cũng như văn chương nói chung phải bắt rễ từ cuộc đời để rồi “ nở hoa nơi từ ngữ”. Mỗi tác phẩm văn chương được ví như tấm gương phản chiếu thời đại. Trong nền văn học Việt Nam, có những tác phẩm văn học ra đời giữa thời kỳ mưa bom bão đạn của dân tộc để rồi trở thành “ những bài ca không bao giờ quên”. Trong số đó phải kể tới “ Rừng xà nu” của Nguyễn Trung Thành. Truyện ngắn đã phản ánh cuộc nổi dậy của dân làng Tây Nguyên trong những năm chống Mỹ ác liệt và sâu sắc nhất qua cuộc đời nhân vật Tnu.
3. Những nhận định văn học hay dùng làm mở bài
1. “ Nhạc là cỗ xe chở hồn thi phẩm”2. “Đối với tôi văn chương không phải là cách đem đến cho người đọc sự thoát li hay sự quên ; trái lại văn chương là một thứ khí giới thanh cao và đắc lực mà chúng ta có, để vừa tố cáo và thay đổi một cái thế giới giả dối, tàn ác, vừa làm cho lòng người đọc thêm trong sạch và phong phú hơn”. [Thạch Lam]3. “Một nhà nghệ sĩ chân chính phải là nhà nhân đạo trong cốt tủy”. [Sê khốp]4.“Nhà văn phải là người thư kí trung thành của thời đại”. [Banlzac]5. “Văn học, đó là tư tưởng đi tìm cái đẹp trong ánh sáng”. [CharlesDuBos]6.“Nhà văn phải biết khơi lên ở con người niềm trắc ẩn, ý thức phản kháng cái ác; cái khát vọng khôi phục và bảo vệ những cái tốt đẹp”. [Ai ma tôp]7.“Văn học giúp con người hiểu được bản thân mình, nâng cao niềm tin vào bản thân mình và làm nảy nở ở con người khát vọng hướng tới chân lý.” [M.Gorki]8.“Nghệ thuật không cần phải là ánh trăng lừa dối, nghệ thuật không nên là ánh trăng lừa dối, nghệ thuật chỉ có thể là tiếng đau khổ kia thoát ra từ những kiếp lầm than. [Nam Cao]9.“Văn chương có loại đáng thờ và loại không đáng thờ. Loại không đáng thờ là loại chỉ chuyên chú ở văn chương, loại đáng thờ là loại chuyên chú ở con người .[Nguyễn Văn Siêu]10.“Thơ ca làm cho tất cả những gì tốt đẹp nhất trên đời trở thành bất tử.” [Shelly]11. “Niềm vui của nhà thơ chân chính là niềm vui của người mở đường vào cái đẹp, của người biết đi tới tương lai.” [Pautôpxki]12.“Nhà thơ, ngay cả các nhà thơ vĩ đại nhất cũng phải đồng thời là những nhà tư tưởng.” [Biêlinxki]13. “Thơ là sự thể hiện con người và thời đại một cách cao đẹp.” [Sóng Hồng]14.“Thơ sinh ra từ tình yêu và lòng căm thù, từ nụ cười trong sáng hay những giọt nước mắt cay đắng.” [Raxun Gamzatôp]15.“Thơ là âm nhạc của tâm hồn, nhất là những tâm hồn cao cả, đa cảm”. [Voltaire]16.“Thơ là viên kim cương lấp lánh dưới ánh mặt trời.” [Sóng Hồng]17. “Thơ ca là niềm vui cao cả nhất mà loài người đã tạo ra cho mình”. [C.Mac]18.“Thơ, trước hết là cuộc đời, sau đó mới là nghệ thuật”. [Biêlinxki]19.“Thơ là cái nhụy của cuộc sống, nên nhà thơ phải đi hút cho được cái nhụy ấy và phấn đấu làm sao cho cuộc đời của mình cũng có nhụy”. [Phạm Văn Đồng]20. “Mỗi tác phẩm phải là một phát minh về hình thức và khám phá về nội dung”. [Lêonit Lêonop]21. “Văn học làm cho con người thêm phong phú, tạo khả năng cho con người lớn lên, hiểu được con người nhiều hơn.” [M.L.Kalinine]22. “Thơ chỉ bật ra trong tim ta khi cuộc sống đã tràn đầy.” [Tố Hữu]23. “Một tác phẩm nghệ thuật là kết quả của tình yêu. Tình yêu con người, ước mơ cháy bỏng vì một xã hội công bằng, bình đẳng bái ái luôn luôn thôi thúc các nhà văn sống và viết, vắt cạn kiệt những dòng suy nghĩ, hiến dâng bầu máu nóng của mình cho nhân loại.” [Leptonxtoi]24.“Thiên chức của nhà văn cũng như những chức vụ cao quý khác là phải nâng đỡ những cái tốt để trong đời có nhiều công bằng, thương yêu hơn.” [Thạch Lam]25.”Một tác phẩm thật giá trị, phải vượt lên bên trên tất cả bờ cõi và giới hạn, phải là một tác phẩm chung cho cả loài người. Nó phải chứa đựng một cái gì lớn lao, mạnh mẽ, vừa đau đớn lại vừa phấn khởi. Nó ca tụng lòng thương, tình bác ái, sự công bình…Nó làm cho người gần người hơn.” [Nam Cao]26.”Sự cẩu thả trong bất cứ nghề gì cũng là một sự bât lương rồi. Nhưng sự cẩu thả trong văn chương thì thật là đê tiện.” [Nam Cao]28.“Thi sĩ là một con chim sơn ca ngồi trong bóng tối hát lên những tiếng êm dịu để làm vui cho sự cô độc của chính mình.” [B. Shelly]29. “Giống như ngọn lửa thần bốc lên từ trong cành khô, tài năng bắt nguồn từ những tình cảm mạnh mẽ nhất của con người.” [Raxun Gazatôp]30.“Không có câu chuyện cổ tích nào đẹp hơn câu chuyện do chính cuộc sống viết ra.” [Andecxen]31. “Vạt áo của triệu nhà thơ không bọc hết vàng mà đời rơi vãi. Hãy nhặt lấy chữ của đời mà góp nên trang.” [Chế Lan Viên]32. “Hãy đập vào tim anh – Thiên tài là nơi đó.” [A.De Muytxe]33.“Từ bao giờ cho đến bây giờ, từ Homero đến kinh thi, đến ca dao Việt Nam thơ vẫn là một sức đồng cảm mãnh liệt và quảng đại. Nó đã ra đời giữa những vui buồn của loài người cho đến ngày tận thế.” [Hoài Thanh]34. “Thơ là thơ, đồng thời là hoạ, là nhạc, là chạm khắc theo một cách riêng.” [Sóng Hồng]35. “Thi sĩ không phải là Người, nó là Người Mơ, Người Say, Người Điên. Nó là Tiên, là Ma,là Quỷ…” [Chế Lan Viên]
Xem thêm bài viết thuộc chuyên mục: Luận văn
Cách làm bài văn nghị luận xã hội lớp 10
Bài viết dưới đây Cunghocvui sẽ giúp các bạn làm sáng tỏ nội dung lý thuyết về bài văn nghị luận xã hội lớp 10!
I. Dàn ý bài văn nghị luận xã hội lớp 10
Để có một bài văn nghị luận xã hội đạt điểm cao, các bạn cần nắm được những điều cơ bản như sau:
1.Mở bài:
- Cần ngắn gọn súc tích nhưng phải đầy đủ những vấn đề:
– Đưa ra lí lẽ để dẫn dắt yêu cầu của đề bài.
– Nêu tư tưởng, đạo lí cần nghị luận
2.Thân bài
Cần có đoạn văn dẫn dắt để đi vào phân tích từng luận điểm của vấn để. Trong từng bài, cần phân tích đầy đủ những luận điểm như sau:
-Luận điểm 1: Giải thích rõ nội dung tư tưởng đạo lí[Bằng cách giải thích các từ ngữ,các khái niệm..trong câu nói chứa đựng đạo lí tư tưởng][Dùng thao tác lập luận:nêu câu hỏi –sau đó trả lời].
-Luận điểm 2: Phân tích các mặt đúng của nội dung tư tưởng đạo lí[Dùng luận cứ từ cuộc sống và xã hội để chứng minh].
-Luận điểm 3: Bác bỏ những biểu hiện chưa đúng,hoặc cách hiểu sai lệch có liên quan đến nội dung tư tưởng đạo lí[Dùng luận cứ từ cuộc sống và xã hội để bác bỏ].
-Luận điểm 4: Đánh giá ý nghĩa tư tưởng đạo lí đã nghị luận đối với đời sống và con người[Đặc biệt trong xã hội hiện nay]. Rút ra bài học cho bản thân.
3.Kết bài:
– Tổng kết lại vấn đề đã nghị luận ở trên.
Soạn văn, phân tích tác phẩm: Nghị luận xã hội lớp 10
II. Bài mẫu về văn nghị luận
Đề bài: Nghị luận xã hội: Đừng bao giờ từ bỏ ước mơ.
Nhà doanh nhân thành đạt, nhà tỉ phú Bill Gates có nói: “ước mơ còn vĩ đại hơn tiền bạc”. Vâng, trong cuộc sống này, ắt hẳn không ai là chưa từng ước mơ. Đôi khi, đó chỉ là ước mơ của một cậu bé không được đi học rồi một ngày nào đó sẽ khoác lên chiếc áo màu trắng tinh khôi và đến trường trong tiếng cười đùa với bạn bè hay chỉ là mơ ước của một cô bé sẽ trở thành bác sĩ giỏi để giúp đỡ những người mắc bệnh hiểm nghèo... Dù ước mơ là gì, chắc chắn trong chúng ta cũng phải tâm niệm một điều rằng: “Đừng bao giờ từ bỏ ước mơ”.
“Ước mơ” chính là những ước mong, mong muốn và mục đích ta luôn muốn đạt được. Ước mơ còn là trí tưởng tượng của ta về những điều ta luôn tâm niệm trong lòng. Ước mơ đôi khi là những điều nhỏ nhoi nhất về tình cảm hay có thể là những khát khao cháy bỏng mà ta xác định sẽ thực hiện được. Dù ước mơ có là gì đi chăng nữa thì chắc chắn đó cũng là điều xuất phát từ trái tim ta. Chính vì vậy, khi ta đã biết ước mơ, biết đặt ra cho mình mục tiêu thì khi ấy, con tim của ta đã lên tiếng. Vì lẽ đó, chúng ta rất cần có ước mơ và “Đừng bao giờ từ bỏ ước mơ”.
Vì sao vậy? Vâng, đường đời có lẽ là con đường dài nhất và nhiều khó khăn, trở ngại nhất. Liệu rằng trên đường đời này mấy ai được trải sàn hoa hồng. Và đế cảm nhận được mùi hương thơm ngát của cành hoa thành công thì những mũi gai của thất bại luôn rình rập vây quanh. Vì vậy, chúng ta phải giữ cho mình một ước mơ và không được nản lòng mà từ bỏ ước mơ ấy vì ước mơ chính là ý nghĩa của cuộc sống, là sức mạnh giúp ta vươn lên. Nhưng đôi lúc, ước mơ có thể dễ bị lung lay do các tác nhân bên ngoài, và đôi lúc ta phải nếm trải cả những đắng cay, tủi khổ nhưng nếu là người bản lĩnh, ắt hẳn ta sẽ vượt qua tất cả? Hình ảnh Bác Hồ sẽ sáng mãi trong lòng chúng ta về ước mơ và bản lĩnh để thực hiện. Với khát khao mang ánh sáng cách mạng đúng đắn soi rọi dân tộc, Người đã ra đi, dù bao chông gai, sóng gió đến với Người nhưng ước mơ ấy mãi sáng lấp lánh như vì sao Hôm - vì sao sáng nhất trên bầu trời và Người đã thực hiện được ước mong của Người, của cả dân tộc: Việt Nam là một nước độc lập. Đấy chính là minh chứng hùng hồn nhất, vĩ đại nhất về ý chí, không từ bỏ ước mơ của mình. Có lẽ đó là hình ảnh đầy nghị lực, dám ước mơ, dám thực hiện mà lớp trẻ ngày nay rất cần để học tập.
Và phát huy tinh thần ấy, thanh niên ngày nay cũng đã rất táo bạo để thực hiện ước mơ của mình như chàng trai Lê Việt Hồng đã chạy bộ với hành trình xuyên Việt Thành phố Hồ Chí Minh - Hà Nội nhằm tuyên truyền về an toàn giao thông và gây quỹ ủng hộ các bệnh nhân ung thư nghèo. Có người thốt lên rằng: “Thật là một kẻ điên rồ”,, nhưng có người lại bảo: “Quả là một câu chuyện cổ tích thời hiện đại”. Phải chăng đây là tấm gương tiêu biểu về thanh niên biết suy nghĩ cho cộng đồng, chia sẻ tình yêu thương với tất cả. Và ắt hẳn, ước mơ để hoàn thành việc đó rất lớn lao và cao cả trong tim Hồng. Dường như ước mơ của Hồng là ngọn lửa, là động lực giúp cậu vượt qua khó khăn, trở ngại để đi đến đích cuối cùng.
Có lẽ, ước mơ rất quan trọng đối với chúng ta, có ước mơ chúng ta sẽ có thêm một phần sức mạnh để thực hiện bao mục tiêu phía trước. Ước mơ thì nhiều vô tận, tôi ước tôi có nhiều thời gian hơn để làm được nhiều việc hơn, bạn ước kết quả với mình thật tốt,... nhưng ta cần xác định rõ đâu chỉ là mong muốn phút chốc và đâu mới là mục tiêu ta cần đạt được. Có như thế, ta mới vững vàng hơn trong cách suy nghĩ và không dễ dàng bị lung lay tinh thần mà từ bỏ ước mơ chân chính của mình. Có như thế, ta sẽ rèn luyện cho mình một cách suy nghĩ đúng đắn, hành động có chủ đích và không dễ dàng từ bỏ những mơ ước của mình. Nói như thế cũng không có nghĩa là ta phải thực hiện mơ ước bằng mọi giá. Bởi nếu thành công mà bạn có được lại là sự tổn hại đến người khác thì quả là chẳng hay chút nào. Vì vậy, ta phải rèn cho mình cách suy nghĩ tích cực, không cực đoan và không bao giờ được nản chí, thất bại dù có cay đắng đến bao nhiêu nhưng ta dám ước mơ, dám thực hiện thì nhất định bạn sẽ tự hào vì mình đã dám nghĩ và dám thực hiện.
Vậy, ngay từ lúc này, chúng ta cần làm gì để làm rõ đích đến của mình và cách thức để thực hiện ước mơ đó thành công. Là học sinh — chồi non của đất nước, cả xã hội đang trông chờ vào sự nỗ lực của chúng ta, ngay từ bây giờ, trong học tập, chúng ta cần đạt ra mục tiêu rõ ràng, ước mơ chân chính và bắt tay vào thực hiện theo hướng tích cực. Nếu gặp khó khăn, ta không nên nản lòng, đừng bao giờ từ bỏ mong muốn của mình và hãy đứng dậy sau cú vấp ngã ấy mà tiếp tục ý chí để hoàn thành tốt mục tiêu đã đề ra. Có như thế, ta sẽ rèn luyện cho mình một cách suy nghĩ đúng đắn, hành động có chủ đích và không dễ dàng từ bỏ những mơ ước của mình. Nói như thế cũng không có nghĩa là ta phải thực hiện mơ ước bằng mọi giá. Bởi nếu thành công mà bạn có được lại là sự tổn hại đến người khác thì quả là chẳng hay chút nào. Vì vậy, ta phải rèn cho mình cách suy nghĩ tích cực, không cực đoan và không bao giờ được nản chí, thất bại dù có cay đắng đến bao nhiêu nhưng ta dám ước mơ, dám thực hiện thì nhất định bạn sẽ tự hào vì mình đã dám nghĩ và dám thực hiện ước mơ chính đáng của mình.
Và có lẽ, điều quan trọng nhất là ta cần phân biệt rõ ràng giữa “Đừng từ bỏ ước mơ” và “ngoan cố’ để đạt được ước mơ bằng mọi giá. Đó là ranh giới khá mong manh nhưng cũng dễ dàng phân biệt. Nếu không bao giờ từ bỏ ước mơ là nỗ lực, cố gắng, quyết chí thì "ngoan cố" lại là cách suy nghĩ, ứng xử tỏ vẻ bất cần, bảo thủ và gây khó chịu cho những người xung quanh. Ước mơ là điều tốt và đáng có ở mỗi người nhưng cứ loanh quanh với suy nghĩ nông cạn và cố chấp, bảo rằng: “Tôi đang cố gắng cho ước mơ của mình” thì thật khó có thể hoàn thành một cách trọn vẹn. Khi đã xác định rõ mơ ước, ta cần xác định việc ta nên làm để duy trì mà thực hiện chứ không nên bảo thủ và luôn cho rằng mình đúng, mình làm theo lẽ phải. Có như thế, ta sẽ hoàn thiện hơn lối suy nghĩ của mình, trưởng thành và chững chạc hơn.
Có ước mơ đã rất quan trọng nhưng thực hiện nó lại càng quan trọng hơn và ta nên bắt đầu từ những hành động nhỏ ngay từ hôm nay để biến ước mơ thành hiện thực. Ước mơ chính là sức sống trong tâm hồn ta và đó sẽ là sức mạnh đưa ta vươn lên những tầm cao mới. Trong mỗi chúng ta, hãy luôn tâm niệm cho mình rằng: “Đừng bao giờ từ bỏ ước mơ”.
Với những gì mà Cunghocvui đã giúp các bạn khái quát nội dung về bài viết văn nghị luận xã hội lớp 10 trên đây, hy vọng sẽ giúp các bạn đạt kết quả cao trong học tập!