Tây Du Ký và Phong Thần Bảng đều là những tác phẩm nổi tiếng của nền điện ảnh Trung Quốc, dù đã phát sóng từ rất lâu, nhưng đến nay những bộ phim này vẫn thu hút sự chú ý của khán giả.
Khi đọc hay xem Tây Du Ký, khán giả nhắc đến Nhị Lang Thần thì sẽ nghĩ ngay đến Dương Tiễn. Đọc lại nguyên tác hai bộ truyện, khán giả cũng sẽ thấy sự khác biệt lớn trong miêu tả nhưng đều nói về cùng một nhân vật.
| Hình ảnh nhân vật Nhị Lang Thần trong Tây Du ký. |
Quan hệ với Ngọc Hoàng
Trong Tây Du Ký, Nhị Lang Thần là cháu trai của Ngọc Hoàng. Em gái Ngọc Hoàng vì nhớ trần thế nên đã hạ phàm, cùng chồng là người trần sinh ra một đứa con. Còn trong Phong Thần Bảng, Dương Tiễn không có quan hệ gì với Ngọc Hoàng, cũng không được xưng là Nhị Lang và không có ba con mắt.
Nếu chỉ có điểm chung là cùng mang họ Dương thì không thể khẳng định Dương Tiễn và Nhị Lang Thần chính là một, nhưng nhiều người đã tìm ra được một số chi tiết khác để chứng minh điều đó.
Mối liên hệ giữa hai nhân vật với quái vật Mai Sơn
Ở Phong Thần Bảng, Dương Tiễn từng thu phục được “Bảy con quái vật Mai Sơn”, còn trong Tây Du Ký, bên người Nhị Lang Thần có “Sáu anh em Mai Sơn”. Mặc dù số lượng khác nhau nhưng có điểm chung là đến từ Mai Sơn.
Trong tập 6 của Tây Du Ký, bên cạnh Nhị Lang Thần là “sáu anh em Mai Sơn” nhưng ở tập 28, lúc bị Đường Tăng đuổi đi, Tôn Ngộ Không trở về Hoa Quả Sơn và nhớ lại chuyện xưa khi núi này bị Nhị Lang Thần sai bảy anh em Mai Sơn phóng hoả đốt cháy. Lý do để giải thích cho sự chênh lệch số lượng thành viên tại từng thời điểm là do dân gian lưu truyền nhiều dị bản về truyền thuyết này. Nếu vậy, sẽ phù hợp với số lượng nhân vật trong Phong Thần Bảng.
| Bức họa Dương Tiễn trong thần thoại. |
Sủng vật của Dương Tiễn và Nhị Lang Thần
Bất kể là Dương Tiễn hay Nhị Lang Thần thì bên người đều có một con vật là chó. Trong Phong Thần Bảng, nó từng cắn cổ Triệu Công Minh, cắn bả vai Bích Tiêu, cắn vòng chân mới của Dương Tiễn,...
Trong Tây Du Ký, con chó từng cắn chân của Tôn Ngộ Không. Để cắn được những nhân vật có pháp thuật cao cường như vậy, không phải một sủng vật bình thường có thể làm được.
| Tôn Ngộ Không bị vật nuôi của Nhị Lang Thần cắn trong Tây Du Ký. |
Một số điểm chung khác
Tây Du Ký và Phong Thần Bảng đều bắt nguồn từ truyền thuyết lưu truyền trong dân gian, được các tác giả viết lại thành tiểu thuyết, đồng thời thời gian xuất hiện đều là ở nhà Minh. Do vậy, hai tác phẩm cùng xuất hiện những nhân vật giống nhau ví dụ như Nhị Lang Thần, Na Tra...
| Tây Du Ký là tổng hợp của nhiều giai thoại khác nhau. |
Hệ thống thần thoại trong Tây Du Ký tương đối phức tạp, bao gồm cả Thần, cả Phật và truyền thuyết dân gian. Còn Phong Thần Bảng lấy Đạo giáo làm chủ, nhưng cũng kèm theo cả truyền thuyết dân gian. Nếu đã bắt nguồn từ dân gian thì truyện sẽ không hoàn toàn theo bất cứ tôn giáo chỉnh thể nào, mà sẽ mang những yếu tố không chắc chắn.
Trong Tây Du Ký và Phong Thần Bảng, Na Tra đều là con của Thiên Vương Lý Tịnh, đều có hai người anh trai là Kim Tra và Mộc Tra, và cùng muốn giết cha [chính là dùng bảo tháp của Thác Tháp Thiên Vương để trấn áp].
Ngoài ra vẫn có sự khác biệt như Mộc Tra ở Phong Thần Bảng bái Phổ Hiền Bồ Tát trong Bạch Hạc động trên núi Cửu Cung làm thầy, còn trong Tây Du Ký, Mộc Tra lại là đồ đệ của Quan Thế Âm Bồ Tát.
| Hai cha con Na Tra trong Tây Du Ký. |
Cùng một nhân vật nhưng trong các tác phẩm khác nhau sẽ có những chi tiết khác nhau cũng không phải điều gì lạ. Bởi vậy, khán giả hoài nghi Nhị Lang Thần và Dương Tiễn chính là một là một phát hiện thú vị trong các tác phẩm nổi tiếng được khán giả yêu thích.,
Lương Hà
Ở tuổi 47, vợ của đạo diễn Đỗ Thanh Hải vẫn giữ được vẻ trẻ trung và tươi tắn khiến nhiều người ngưỡng mộ.
Dương Tiễn tức Nhị Lang Thần, Quán Khẩu Nhị Lang hay Nhị Lang Chân Quân là một nhân vật trong thần thoại Trung Quốc và một vị thần trong tôn giáo truyền thống Trung Quốc là Đạo Giáo và Phật giáo. Dương Tiễn còn là nhân vật trong tác phẩm Tây du ký và Phong thần diễn nghĩa. Dương Tiễn còn có danh xưng khác như Quán giang khẩu hiển thánh nhị lang chân quân hay Nhị lang hiển thánh chân quân, Thanh nguyên diệu đạo chân quân; Chiêu Huệ hiển thánh nhân hữu vương, Nhị lang chân quân.
Là con trai thứ 2 của Dương Thiên Hựu và Giao cơ tiên tử [em gái của Ngọc hoàng]. Anh trai cả là Dương Giao, em gái là Dương Thiền [Hay còn gọi là Dương Liên tức Tam thánh mẫu] Sự phụ là Ngọc đỉnh chân nhân, thê tử: Tây Hải tam công chúa. Trong Phong Thần diễn nghĩa , Dương Tiễn lập nhiều đại công giúp Khương Tử Nha, sau được phong thần. Công trạng lớn nhất mà Dương Tiễn giúp Khương Tử Nha là dùng kế bắt Ma gia tứ tướng và giết chết Hoa Hồ Điêu.Dương Tiễn được miêu tả trong tiểu thuyết là một nam thanh niên khôi ngô tuấn tú, thân cao, vạm vỡ, có 3 mắt. Mắt giữa trán có diệu năng của tuệ nhãn không những là cánh cửa trí tuệ, phân biệt rõ vạn vật, những giả trái của thiên địa dưới cái nhìn thấu tận tâm can của Tuệ nhãn đều bị bóc trần, lại còn thấu được mười hai nhân duyên, hiện tượng sinh tử lưu chuyển, có thể ra khỏi sinh tử luân hồi, không bị trói buộc bởi thân tâm thế gian. Tai ông đeo xâu tai, eo lúc nào cũng mang cung tên, cong như mặt trăng, tay cầm đinh ba hai lưỡi [tam tiêm kích]. Đầu đội nón hình ba ngọn núi và phụng hoàng, mình khoác áo choàng vàng, đai bụng của ông được trang trí với 8 loại trang sức.
Dương Tiễn cùng với Na Tra là những mãnh tướng kiệt xuất và thông minh dưới trướng Khương Tử Nha. Trí tuệ và 72 tài biến hoá của Dương Tiễn thể hiện ở những trận đánh trong Phong thần diễn nghĩa như lần giao tranh với Ma gia tứ tướng, lập nhiều đại công đặc biệt là trong 2 trận đại chiến Tru Tiên và Vạn Tiên. Trong Tây Du ký, Nhị lang thần với 72 phép thần thông cũng là một trong số ít các thiên tướng có khả năng đánh ngang cơ với Tôn Ngộ Không, thậm chí có phần nhỉnh hơn.
Trong Phong thần diễn nghĩa, mắt thứ ba của Dương Tiễn nhiều lần đấu cùng tam nhãn của Văn Thái Sư tức Văn Trọng đều bất phân thắng bại. Dương Tiễn còn dùng kế chui vào bụng Hoa Hồ Điêu của Ma Lễ Thọ giết chết con vật giỏi nhất của Ma Gia tứ tướng và còn lấy trộm "Hỗn Nguyên Tán" của Ma Lễ Hồng. Cũng theo thần thoại Trung Quốc thì danh tướng Vương Tiễn chính là Dương Tiễn chuyển thế, được Ngọc Hoàng phái xuống đầu thai giúp Tần Thủy Hoàng thống nhất sáu nước.
Dương Tiễn sử dụng Tam Tiên Kích [do Giao Long ba đầu hóa thành ] làm pháp khí của mình. Ngoài ra còn có đệ tử trung thành là con chó Hạo Thiên Khuyển. Hạo Thiên Khuyển từng giúp Dương Tiễn trong việc bắt Tôn Ngộ Không trong Tây Du Ký khi Ngộ Không loạn bàn đào.
Dương Tiễn [chữ Hán: 楊戩] tức Nhị Lang Thần [chữ Hán: 二郎神], Quán Khẩu Nhị Lang [chữ Hán: 灌口二郎] hay Nhị Lang Chân Quân [chữ Hán: 二郎真君] là một nhân vật trong thần thoại Trung Quốc và một vị thần trong tôn giáo truyền thống Trung Quốc là Đạo Giáo. Dương Tiễn xuất hiện trong các tác phẩm văn học đặc sắc Tây du ký và Phong thần diễn nghĩa. Dương Tiễn còn có danh xưng khác như Quán giang khẩu hiển thánh nhị lang chân quân hay Nhị lang hiển thánh chân quân, Thanh nguyên diệu đạo chân quân; Chiêu Huệ hiển thánh nhân hữu vương, Nhị lang chân quân.
Là con trai thứ hai của Dương Thiên Hựu và Dao Cơ tiên tử [em gái của Ngọc hoàng], sư phụ là Ngọc Đỉnh Chân Nhân. Dương Tiễn có anh trai cả là Dương Giao [Dương Đại Lang], em gái là Dương Thiền [hay còn gọi là Dương Liên tức Tam thánh mẫu]. Trong Bảo liên đăng, vì phạm tội kết hôn với người phàm mà Dao Cơ bị Ngọc hoàng giam dưới núi Đào sơn, Dương Giao cũng vì biến cố mà chết. Dương Tiễn từ đó bái sư theo Đạo giáo tu luyện pháp thuật, sau này kết giao với Mai sơn lục quái và Hao Thiên Khuyển chẻ núi Đào sơn cứu mẹ và lập được nhiều công đức với dân, lòng hiếu thảo và nhân từ khiến Ngọc Hoàng cảm động, phong ông làm Nhị lang chân quân ở Quán Giang Khẩu. Trong Phong thần diễn nghĩa của Hứa Trọng Lâm, Dương Tiễn lập nhiều đại công giúp Khương Tử Nha. Sau lễ phong thần, ông cùng cha con Lý Tịnh, Vy Hộ, Lôi Chấn Tử xin phép thiên tử và sư bá quay về núi tiếp tục tu hành. Công trạng lớn nhất mà Dương Tiễn giúp Khương Tử Nha là dùng kế bắt "Ma gia tứ tướng".
Dương Tiễn còn xuất hiện khá nhiều trong tiểu thuyết Tây du ký của Ngô Thừa Ân, trong tác phẩm này, Dương Tiễn giao đấu với Tôn Ngộ Không nhiều màn biến hóa, sau nhờ vòng Kim Cương của Thái Thượng Lão Quân mới bắt được Tôn Ngộ Không.[1] Dương Tiễn còn giúp Tôn Ngộ Không đánh bại Cửu Đầu Trùng trong nạn Quét tháp biện kỳ oan giúp Đường Tam Tạng thoát nạn.[2]
Dương Tiễn được miêu tả trong tiểu thuyết và hình phố trong các đạo quán là một nam thanh niên khôi ngô tuấn tú, thân cao, vạm vỡ, có 3 mắt. Mắt giữa trán có diệu năng của tuệ nhãn không những là cánh cửa trí tuệ, phân biệt rõ vạn vật, những giả trái của thiên địa dưới cái nhìn thấu tận tâm can của Tuệ nhãn đều bị bóc trần, lại còn thấu được mười hai nhân duyên, hiện tượng sinh tử lưu chuyển của bậc A la hán "vô ngã vô chấp", có thể ra khỏi sinh tử luân hồi, không bị trói buộc bởi thân tâm thế gian. Tai ông đeo xâu tai, eo lúc nào cũng mang cung tên, cong như mặt trăng, tay cầm đinh ba hai lưỡi ["Ngân tiêm bảo kích" hay "tam tiêm kích"]. Đầu đội nón hình ba ngọn núi và phụng hoàng, mình khoác áo choàng vàng, đai bụng của ông được trang trí với tám loại trang sức.
Dương Tiễn là một trong những tướng kiệt xuất và thông minh dưới trướng Khương Tử Nha. Trí tuệ và thất thập nhị huyền công [72 phép thần thông biến hoá] của Dương Tiễn thể hiện ở những trận đánh trong Phong thần diễn nghĩa như lần giao tranh với "Ma gia tứ tướng" [Ma Lễ Thanh, Ma Lễ Hồng, Ma Lễ Thọ, Mã Lễ Hải], dùng Bát Trận Đồ giết chết Viên Hồng, giết chết Mai Sơn Thất Quái [bảy con yêu quái tại núi Mai Sơn], lập nhiều đại công đặc biệt là trong 2 trận đại chiến Tru Tiên và Vạn Tiên.
Trong Phong thần diễn nghĩa, mắt thứ ba của Dương Tiễn nhiều lần đấu cùng tam nhãn của Văn Thái Sư tức Văn Trọng đều bất phân thắng bại. Dương Tiễn còn dùng kế chui vào bụng Hoa Hồ Điêu của Ma Lễ Thọ giết chết con vật giỏi nhất của Ma Gia tứ tướng và còn lấy trộm "Hỗn Nguyên Tán" của Ma Lễ Hồng. Cũng theo thần thoại Trung Quốc thì danh tướng Vương Tiễn chính là Dương Tiễn chuyển thế, được Ngọc Hoàng Thượng Đế phái xuống đầu thai giúp Tần Thủy Hoàng thống nhất sáu nước.
Trong phim truyền hình Thiên ngoại phi tiên 2006, Nhị lang thần Dương Tiễn vâng lệnh Ngọc Hoàng đại đế và Vương Mẫu nương nương ba lần xuống trần gian, đến huyện Thiên Thừa [vào thời Đông Hán] chia rẽ người phàm Đổng Vĩnh và Thất tiên nữ Tiểu Thất, đánh Đổng Vĩnh bất tỉnh, bắt Tiểu Thất đưa về thiên đình. Sau cùng vì cảm động tình cảm của Đổng Vĩnh dành cho Tiểu Thất khi Đổng Vĩnh liều mạng lên thiên đình để đối thoại với Ngọc Hoàng đại đế, Nhị lang thần Dương Tiễn đã không đánh Đổng Vĩnh như trước mà còn giúp Đổng Vĩnh đi thẳng đến thiên cung gặp Ngọc Hoàng đại đế, để ngăn Ngọc Hoàng đại đế trừng phạt tội yêu người phàm của Tiểu Thất. Đổng Vĩnh làm cảm động Ngọc Hoàng đại đế và được kết hôn với Tiểu Thất. Nhị lang thần Dương Tiễn cũng xuống huyện Thiên Thừa dự lễ thành hôn của họ.
Trong Bảo liên đăng, Ngọc Đế khi phong Dương Tiễn và Dương Thiền [Tam thánh mẫu] làm thần tiên ra điều kiện cấm Dương Thiền kết hôn với người phàm. Biết tin em gái được tác hợp với thư sinh Lưu Ngạn Xương, còn sinh hạ một bé trai [Lưu Trầm Hương], Nhị lang thần vì thực hiện lời hứa với Ngọc Đế, sai người đến trộm pháp bảo của Tam thánh mẫu là Bảo liên đăng rồi giam lỏng Tam thánh mẫu trong núi Hoa sơn, cốt để luyện ý chí cho Trầm Hương. Lưu Trầm Hương sau này bái Phích Lịch đại tiên [Tôn Ngộ Không] làm sư phụ và nhờ sự ngấm ngầm trợ giúp của Dương Tiễn, Trầm Hương cuối cùng lấy lại được Bảo liên đăng, dùng cây rìu năm xưa Dương Tiễn chẻ núi Đào sơn cứu Dao Cơ để chẻ núi Hoa Sơn cứu mẹ.
Trong seri phim truyền hình Bảo liên đăng và Bảo liên đăng tiền truyện của đài CCTV, Dương Tiễn vốn ái mộ Hằng Nga nhưng vì thiên quy và trách nhiệm nên đã phải cưới người từng cứu mình là Tây Hải tam công chúa [Ngao Thốn Tâm]. Cuộc hôn nhân vì trách nhiệm kéo dài 1000 năm đến khi Dương Tiễn chấp nhận lên Thiên Đình làm Tư pháp thiên thần thì kết thúc. Cuối phim, Trầm Hương cứu được mẹ và sửa thiên quy, Dương Tiễn cũng đã khiến Hằng Nga động lòng. Trong phim hoạt hình Na Tra truyền kỳ, người Dương Tiễn yêu là Sơn Quỷ.