Hệ thống 3 lãnh giới là gì năm 2024

- Giới (Regnum) là đơn vị phân loại cao nhất, bao gồm các sinh vật có chung những đặc điểm nhất định.

2. Nguyên tắc phân loại trong mỗi giới

Dựa vào các đặc điểm về cấu tạo, dinh dưỡng, sinh sản…sinh vật được sắp xếp vào các bậc phân loại từ thấp đến cao:

1. Sắp xếp các bậc phân loại: Loài – chi (giống) - họ - bộ - lóp – ngành – giới.

2. Cách đặt tên loài sinh vật: Theo tên kép

Tên = Tên chi (giống) + tên loài

Tên được viết in nghiêng, tên chi viết hoa, tên loài viết thường, giữa 2 tên là dấu cách.

VD: Sao La – Pseudoryx nghetinhensis

Người – Homo sapien

3. Cách định loại loài

+ Định loại chủ yếu dựa vào các chỉ tiêu hình thái.

+ Khóa định loại:

- Được viết theo nguyên tắc lưỡng phân, mô tả các dấu hiệu theo các cặp đối lập (có hoặc không có)

- Khi phân loại, người định loại từng bước xác định các đặc điểm của mẫu vật theo các cặp đối lập.

II. Hệ thống 5 giới

- Do Whittake và Magulis đề xuất

- Chia sinh giới thành 5 giới: Giới Khởi sinh, giới Nguyên sinh, giới Nấm, giới Thực vật và giới Động vật.

Cơ sở khoa học:

+ Dựa vào đặc điểm cấu tạo: Các sinh vật có cấu tạo tế bào chưa có màng nhân được xếp vào giới khởi sinh; các sinh vật có cấu tạo tế bào có màng nhân xếp vào nhóm khác. Trong nhóm có màng nhân, các sinh vật có tổ chức đơn giản, cơ thể đơn bào hoặc đa bào chưa phân hóa: Nguyên sinh, các sinh vật có tổ chức cơ thể phức tạp xếp vào nhóm cao hơn

+ Dựa vào đặc điểm dinh dưỡng để phân chia các sinh vật có cấu tạo tế bào có màng nhân :

- Dinh dưỡng kiểu hấp phụ (Hoại sinh): Nấm

- Dinh dưỡng kiểu quang hợp: Thực vật

- Dinh dưỡng kiểu nuốt (tiêu hóa): Động vật

Sơ đồ hệ thống 5 giới sinh vật

III. Hệ thống phân loại 3 lãnh giới

+ Chia sinh giới thành 3 lãnh giới: Lãnh giới vi khuẩn, Cổ khuẩn và Sinh vật nhân thực

+ Lãnh giới Archaea gồm 1 giới là Vi sinh vật cổ; Lãnh giới Vi khuẩn gồm 1 giới là Vi khuẩn; Lãnh giới nhân thực gồm các giới: Nguyên sinh, Nấm, Thực vật và Động vật

® Tách giới Khởi sinh trong hệ thống 5 giới thành 2 giới: Cổ khuẩn và Vi khuẩn

Cơ sở khoa học

Dựa vào sự khác nhau về một số đặc điểm giữa vi khuẩn và cổ khuẩn đặc biệt là trình tự rARN 16S nên tách chúng thành 2 giới khác nhau là Vi sinh vật cổ (Archaea) và Vi khuẩn (Bacteria)

Trái Đất có vô vàn các loài sinh vật sống, các dạng sống phong phú. Mặc dù vậy tất cả những dạng sống trên trái đất đều có thể chia thành 3 lĩnh vực lớn dựa trên những đặc điểm sinh học của chúng

• Hệ thống ba vực ( Three-domain system) là phương pháp phân loại của dạng sống tế bào do nhà vi sinh vật học và nhà vật lí học sinh vật Carl Woese đề xuất vào năm 1977, lấy sinh vật nhân sơ rồi chia ra thành hai loại lớn, tên gọi ban đầu là vi khuẩn (Eubacteria) và vi khuẩn cổ (Archaebacteria).
• Woese từ việc xác sự khác biệt về trình tự RNA ribosome 16S, từ đó kết luận được Archaebacteria và Eubacteria và sinh vật nhân thực cùng nhau tách ra một tổ tiên chung do một cơ chế di truyền nguyên thủy có sẵn, rồi biến hoá mà ra, do đó lấy ba sự vật đó mỗi sự vật bố trí làm một vực (domain), coi là hệ thống phân loại cao hơn giới một cấp, đồng thời đặt tên không giống nhau là vực Vi khuẩn (Bacteria), vực Cổ khuẩn (Archaea) và vực Sinh vật nhân thực (Eukarya).

II. Đặc điểm a. Bacteria và Archaea

• Bacteria và Archaea là 2 lãnh vực được tạo nên từ những sinh vật đơn bào, đồng thời chúng cũng bao gồm Prokaryotic, là một dạng sống không có nhân tế bào hoặc màng sinh chất
• Mặc dù Bacteria và Archaea có những đặc điểm chung, chúng

lại là 2 dạng sống rất khác nhau.

• Tế bào Bacteria sở hữu thành tế bào chứa Peptidoglycan trong khi đó tế bào Archaea lại không không có
• Màng tế bào của Archaea sử dụng chuỗi Isoprene thay vì axit béo như của Bacteria

2. Eukarya

• Lãnh giới Eukarya sở hữu lượng lớn các loài sinh vật khác nhau bao gồm cả sinh vật đơn bào và sinh vật đa bào.
• Thêm vào đó là các tế bào ở giới này đã sở hữu nhân tế bào. Giới Eukarya bao gồm Protists (Sinh vật nguyên sinh ), Fungi( Nấm), Plants( Thực vật), Animals( Động vật)

III. Kết luận

• Các sinh vật có thể được phân loại thành một trong ba lĩnh vực dựa trên sự khác biệt về trình tự nucleotide trong RNA ribosome của tế bào (rRNA), cấu trúc lipid màng của tế bào vào một trong ba miền là Archaea, Bacteria và Eukarya.

Các sinh vật nhân sơ thuộc về miền Archaea hoặc miền Bacteria; các sinh vật có tế bào nhân chuẩn thuộc miền Eukarya.