- lý thuyết
- trắc nghiệm
- hỏi đáp
- bài tập sgk
Trình bày khái niệm lịch sử và môn Lịch sử. Căn cứ vào đâu để biết và dựng lại lịch sử?
Các câu hỏi tương tự
Phần vận dụng [trang 9 sgk cánh diều]
Câu 3: Quan sát hình 1.12 dưới đây và cho biết:
- Đây là loại sử liệu gì?
- 3 thông tin mà em tìm hiểu được
Câu 4: Đọc đoạn trích dưới đây và viết lại những từ khóa thể hiện ý nghĩa của việc học lịch sử:
"Dân ta phải biết sử ta. Sử ta dạy cho ta những chuyện vẻ vang của tổ tiên ta. Dân tộc ta là con Rồng cháu Tiên, có nhiều người tài giỏi đánh Bắc dẹp Nam, yên dân trị nước, tiếng để muôn đời".
[Nên học sử ta, Hồ Chí Minh]
Xem lời giải
Trang chủ » Lớp 6 » [Cánh diều] Lịch sử và Địa lý 6
Phần luyện tập [trang 9 sgk cánh diều]
Câu 1: Trình bày khái niệm lịch sử và môn lịch sử. Căn cứ vào đâu để biết và dựng lại lịch sử?
Câu 2: Học lịch sử có ý nghĩa như thế nào?
Bài làm:
Câu 1:
- Lịch sử là những gì diễn ra trong quá khứ. Lịch sử còn là một khoa học có nhiệm vụ tìm hiểu và khôi phục lại quá khứ của con người và xã hội loài người trong quá khứ.
- Môn lịch sử là môn học tìm hiểu về lịch sử loài người và những hoạt động chính của con người trong quá khứ.
- Để biết và dựng lại lịch sử chúng ta cần căn cứ vào các nguồn tư liệu khác nhau:
- Tư liệu truyền miệng: là những câu chuyện, những lời mô tả được truyền từ đời này qua đời khác ở rất nhiều dạng khác nhau.
- Tư liệu hiện vật: là những di tích, đồ vật của người xưa còn giữ được trong lòng đất hay trên mặt đất.
- Tư liệu chữ viết: là những bản ghi, sách vở chép tay hay được in, khắc bằng chữ viết, gọi chung là tư liệu chữ viết.
Câu 2: Học lịch sử có ý nghĩa:
Giúp chúng ta biết được cội nguồn dân tộc, biết được loài người chúng ta đã đầu tranh để sinh tồn và phát triển như thế nào. Chúng ta biết được những gì đã xảy ra trong quá khứ của tổ tiên, của cha ông và cả nhân loại để bản thân mình vừa kế thừa, phát huy những gì đã có, góp phần nhỏ bé của mình trong việc bảo vệ phát triển vì sự tiến bộ của đất nước, của nhân loại.
=> [Cánh diều] Trắc nghiệm Lịch sử 6 bài 1: Lịch sử là gì?
Lời giải các câu khác trong bài
Ngày nay, tìm hiểu lịch sử dân tộc và thế giới luôn được người ta đặc biệt quan trọng. Tìm hiểu lịch sử không chỉ giúp người ta hiểu biết về cội nguồn của các sự vật, hiện tượng mà còn có ý nghĩa kế thừa, phát huy các truyền thống, thành tựu tốt đẹp. Đồng thời, rút ra các bài học kinh nghiệm quý báu.
Lịch sử là thuật ngữ được sử dụng phổ biến trong mọi lĩnh vực, nhưng không phải ai cũng hiểu rõ định nghĩa lịch sử là gì?
Định nghĩa lịch sử?
Lịch sử là môn khoa học nghiên cứu về quá khứ, đặc biệt là những sự kiện lịch sử có ảnh hưởng đến sự phát triển của loài người.
Hoạt động nghiên cứu lịch sử vô cùng đa dạng bao gồm ghi nhớ, phát hiện, thu thập, tổ chức, trình bày, giải thích và thông tin về các sự kiện xảy ra trong quá khứ. Tuy nhiên, không phải mọi sự kiện trong thế giới loài người đều được ghi chép một cách đầy đủ. Các sự kiện xảy ra trước khi được ghi chép được coi là thời tiền sử.
Đối tượng nghiên cứu lịch sử là gì?
Đối tượng nghiên cứu lịch sử là quá khứ của loài người đặc biệt là những sự thật siêu việt của nhân loại, bao gồm cả thời kỳ tiền sử và lịch sử, sau khi xuất hiện văn bản.
Mục tiêu chính của nghiên cứu lịch sử không chỉ đơn giản là ghi lại các sự kiện và hành động mà là cố gắng hiểu các tình huống trong quá khứ và bối cảnh cũng như nguyên nhân của chúng, để hiểu rõ hơn về hiện tại.
Đặc điểm của lịch sử
Từ định nghĩa lịch sử là gì, ta thấy lịch sử có các đặc điểm sau:
– Thứ nhất: Lịch sử là các sự kiện diễn ra trong quá khứ
Đó là những sự kiện diễn ra trong quá khứ cho đến thời điểm hiện tại, không thể thay đổi trong không gian và thời gian nhất định. Các sự kiện này được ghi chép một cách tuyệt đối, chính xác và khách quan.
– Thứ hai: Lịch sử ghi lại những sự việc diễn ra trong quá khứ
Để nắm bắt, lưu giữ được các sự kiện trong quá khứ, con người cần diễn đạt các sự kiện trên cơ sở từ ngữ đồng thời giải thích ý nghĩa của sự kiện. Các sự kiện được ghi chép một cách tương đối và mang yếu tố chủ quan của người ghi chép thông qua các câu chuyện kể.
– Thứ ba: Lịch sử được xây dựng chính xác và khách quan dựa vào các câu chuyện kể.
Thông thường, các nhà sử học ghi lại các sự kiện trong quá khứ bằng văn bản hoặc bằng cách truyền miệng và trả lời các câu hỏi lịch sử thông qua nghiên cứu các tài liệu bằng văn bản và nội dung truyền miệng. Các nhà sử học sử dụng các nguồn vô cùng đa dạng như tượng đài, chữ khắc, hình ảnh,…
Sự khác nhau giữa lịch sử và tiền sử
Từ đã nêu ở phần lịch sử là gì, các sự kiện xảy ra trước khi được ghi chép được các nhà khoa học. Sự khác biệt của hai thuật ngữ này được thể hiện rõ qua bảng sau:
| Lịch sử là môn khoa học nghiên cứu về quá khứ, đặc biệt là những sự kiện lịch sử có ảnh hưởng đến sự phát triển của loài ngoài | Tiền sử là thuật ngữ được sử dụng để chỉ khoảng thời gian không có hồ sơ bằng văn bản tồn tại hoặc thời gian trước khi hệ thống chữ viết được giới thiệu. Hay nói cách khác, thời tiền sử là thời kỳ trước khi hệ thống chữ viết được phát triển. | |
| Lịch sử được tìm hiểu thông qua hồ sơ bằng văn bản | Tiền sử được nghiên cứu thông qua các tác phẩm chạm khắc, hiện vật,… | |
| Lịch sử là được tính từ thời gian các sự kiện của loài được ghi chép bằng chữ viết | Tiền sử là khoảng thời gian trước lịch sử. Hay nói cách khác là khoảng thời gian các sự kiện chưa được ghi chép bằng văn bản và lưu giữ bằng hồ sơ, tài liệu | |
| Lịch sử được nghiên cứu chủ yếu bởi các nhà sử học | Các nhà nghiên cứu về thời tiền sử được gọi là nhà khảo cổ học hoặc nhà nhân học vật lý thời tiền sử. |
Sự khác nhau giữa lịch sử và truyền thuyết
Trong đời sống, mỗi người con Việt Nam sớm làm quen với các câu truyện truyền thuyết như Sơn Tinh Thủy Tinh, Lạc Long Quân và Âu Cơ,…
Cùng kể về những câu chuyện trong quá khứ, nhiều người thường nhầm lẫn giữa lịch sử và truyền thuyết. Do đó, cần phân biệt rõ giữa truyền thuyết và lịch sử để hiểu rõ lịch sử là gì.
| Lịch sử nghiên cứu về các sự kiện có thật trong quá khứ với thời gian không gian nhất định, không thể thay đổi. | Truyền thuyết là các câu chuyện phổ biến thường được coi là đúng, nhưng không được xác thực bằng chứng. Tuy nhiên, chúng có xu hương hợp lý vì sự kiện hoặc địa điểm lịch sử của họ. | |
| Lịch sử là các sự kiện có thật xảy ra trong quá khứ, mang tính chính xác, khách quan. | Truyền thuyết là những câu chuyện hư cấu, không hoàn toàn đúng. | |
| Lịch sử được xây dựng dựa trên các chất liệu thực tế, có thật. | Truyền thuyết được truyền miệng thông qua những câu chuyện dân gian qua nhiều thế hệ. |
Lịch sử và truyền thuyết đều là những câu chuyện được kể lại nhằm mục đích răn dạy, nhắc nhở thế hệ sau nhớ về cội nguồn, nhớ ơn công ơn của thế hệ trước. Bên cạnh đó, chúng còn có ý nghĩa răn đe, giáo dục các bài học kinh nghiệm quý báu về rèn luyện phẩm chất, đạo đức. Tuy nhiên, dưới góc độ khoa học và thực tiễn, chúng ta cần nhìn nhận đúng bản chất của chúng.
Từ việc phân tích sự khác nhau giữa lịch sử với truyền thuyết và tiền sử, chúng ta đã hiểu rõ hơn định nghĩa lịch sử là gì. Nhận thức rõ tầm quan trọng của lịch sử, lịch sử sớm được đưa vào chương trình đào tạo của hệ thống giáo dục quốc dân và trở thành môn học bắt buộc. Chính vì, mỗi người cần có thức tìm hiểu và tôn trọng lịch sử, từ đó phá huy truyền thống tốt đẹp của dân tộc.
Chúng tôi mong mong rằng các thông tin đã cung cấp ở trên sẽ hữu ích với quý bạn đọc. Cảm ơn quý bạn đọc đã theo dõi bài viết của chúng tôi.