So sánh van nhiệt với van hằng nhiệt năm 2024

Chi tiết này có tên tiếng Anh là thermostat, tuy chỉ là bộ phận nhỏ nhưng rất quan trọng trong hệ thống làm mát động cơ.

Chức năng chính trong hệ thống làm mát của van hằng nhiệt là đóng đường nước hoặc dầu đến két làm mát khi nhiệt độ của hệ thống còn thấp dưới mức quy định và mở van cho nước hoặc dầu đến két làm mát khi nhiệt độ hệ thống cao hơn mức quy định. Nhờ đó làm cho hệ thống động cơ có thể khởi động nhanh chóng tăng lên tới nhiệt độ làm việc, ổn định nhiệt độ, đảm bảo tính kinh tế và tránh gây ô nhiễm môi trường ở giai đoạn đầu động cơ làm việc.

Van hằng nhiệt. Ảnh: Phạm Tiến

Tuyệt đối không sử dụng xe khi van hằng nhiệt bị hỏng vì hậu quả là rất nghiêm trọng. Chức năng của hệ thống làm mát (cooling system) trên động cơ đốt trong là: nhanh chóng hâm nóng động cơ và giữ ổn định nhiệt độ làm việc của động cơ ở giá trị tối ưu (85-95 độ C). Làm mát chỉ là một chức năng của hệ thống này thôi. Van hằng nhiệt (thermostat) giúp nhanh chóng hâm nóng động cơ đó, gỡ nó ra thì sẽ mất chức năng này.

Xe thường xuyên chạy ở vùng khí hậu nóng quanh năm thì khi gỡ van hằng nhiệt có thể không có hại lớn cho động cơ, nhưng xe chạy ở xứ lạnh hoặc có khí hậu biến đổi trong dãy rộng thì khi hệ thống làm mát bị mất chức năng hâm nóng sẽ gây nguy hại cho động cơ.

Về nguyên tắc, nhà thiết kế đã tính đúng và đủ các bộ phận cần thiết. Mọi can thiệp phi khoa học sẽ tạo ra những mối nguy đến sự an toàn khi vận hành thiết bị.

Van điều nhiệt đóng vai trò then chốt trong việc kiểm soát nhiệt độ làm việc của động cơ, góp phần bảo vệ động cơ hoạt động ổn định và bền bỉ. Trong bài viết này, phụ tùng ô tô MAST sẽ cung cấp cái nhìn bao quát về van điều nhiệt như nguyên lý hoạt động, các loại van điều nhiệt thường dùng, dấu hiệu nhận biết van điều nhiệt bị lỗi và hướng dẫn chi tiết từng bước giúp bạn tự kiểm tra, bảo dưỡng và thay thế van điều nhiệt một cách dễ dàng, tiết kiệm chi phí và thời gian.

Van hằng nhiệt là gì?

Van hằng nhiệt là một thiết bị được sử dụng để điều tiết lưu lượng chất lỏng bằng cách duy trì nhiệt độ chất lỏng ở mức liên tục. Nó hoạt động bằng cách sử dụng một cảm biến nhiệt để đo nhiệt độ chất lỏng, và sau đó mở hoặc đóng van để cho phép chất lỏng đi qua hoặc không. Trong các hệ thống công nghiệp và cơ khí, van hằng nhiệt đóng vai trò quan trọng trong việc kiểm soát nhiệt độ chất lỏng, giúp đảm bảo hiệu suất hoạt động ổn định và an toàn.

Van hằng nhiệt thường được ứng dụng trong các hệ thống như động cơ ô tô, lò hơi, hệ thống sưởi ấm và làm mát, máy phát điện, các quy trình sản xuất công nghiệp... Các ứng dụng cụ thể bao gồm:

• Động cơ ô tô: Van hằng nhiệt được sử dụng để duy trì nhiệt độ động cơ ở mức tối ưu, giúp cải thiện hiệu quả nhiên liệu và giảm thiểu khí thải.
• Lò hơi: Van hằng nhiệt giúp điều tiết nhiệt độ của nước trong lò hơi, đảm bảo nước đạt đến nhiệt độ thích hợp trước khi vào hệ thống sưởi ấm hoặc cung cấp nước nóng cho các mục đích khác.
• Hệ thống sưởi ấm và làm mát: Van hằng nhiệt được sử dụng để duy trì nhiệt độ mong muốn trong tòa nhà, văn phòng hoặc các không gian khác bằng cách kiểm soát lưu lượng nước nóng hoặc nước lạnh trong hệ thống.
• Máy phát điện: Van hằng nhiệt giúp điều chỉnh nhiệt độ của nước làm mát trong máy phát điện, ngăn ngừa quá nhiệt và đảm bảo hiệu suất hoạt động ổn định.
• Sản xuất công nghiệp: Van hằng nhiệt được sử dụng trong các quy trình sản xuất để duy trì nhiệt độ chất lỏng ở mức cần thiết cho các phản ứng hóa học hoặc quá trình gia nhiệt.

Cấu tạo và nguyên lý làm việc của van hằng nhiệt ô tô

Cấu tạo của van hằng nhiệt ô tô:

• Van hằng nhiệt ô tô là một thiết bị kiểm soát nhiệt độ chất làm mát bằng nước trong hệ thống làm mát của động cơ ô tô. Nó hoạt động dựa trên nguyên lý tự động đóng mở khi nhiệt độ chất làm mát đạt đến một giá trị cài đặt trước.
• Van hằng nhiệt được cấu tạo gồm một số bộ phận chính:
• Thân van: Thân van hằng nhiệt typically được làm bằng kim loại hoặc nhựa, often có hình dạng tròn hoặc hình vuông.
• Đĩa van: Đĩa van hằng nhiệt thường được làm bằng kim loại, có thể di chuyển được trên một trục trung tâm. Trên đĩa van typically có một lỗ nhỏ để cho chất làm mát lưu thông.
• Bộ phận cảm biến nhiệt độ: Bộ phận này gắn liền với đĩa van, có tác dụng cảm biến nhiệt độ chất làm mát. Khi nhiệt độ chất làm mát đạt đến một giá trị cài đặt trước, bộ phận cảm biến nhiệt độ sẽ truyền tín hiệu đến đĩa van, làm cho nó mở ra hoặc đóng lại.
• Giắc cắm: Giắc cắm van hằng nhiệt được gắn liền với thân van, có các đầu nối điện tử để kết nối với hệ thống điện của xe.

Nguyên lý làm việc của van hằng nhiệt ô tô:

• Khi động cơ ô tô khởi động, nhiệt độ chất làm mát tăng rất chậm. Trong giai đoạn này, van hằng nhiệt được đóng lại để toàn bộ chất làm mát chỉ lưu thông trong động cơ, giúp tăng nhanh nhiệt độ động cơ đến mức nhiệt độ làm việc.
• Khi nhiệt độ chất làm mát đạt đến một giá trị cài đặt trước (thường khoảng 80-90 độ C), bộ phận cảm biến nhiệt độ sẽ truyền tín hiệu đến đĩa van, làm cho đĩa van mở ra. Lúc này, một phần chất làm mát sẽ được dẫn ra khỏi động cơ, đi qua két nước để làm mát và sau đó được bơm trở lại động cơ.
• Quá trình đóng mở van hằng nhiệt diễn ra liên tục, giúp duy trì nhiệt độ chất làm mát trong hệ thống ở mức ổn định, ngăn chặn tình trạng quá nhiệt của động cơ.
• Khi động cơ ngừng hoạt động, van hằng nhiệt sẽ đóng lại để giữ nhiệt cho động cơ, giúp giảm thời gian khởi động lại động cơ vào lần tiếp theo.

Tác dụng của van hằng nhiệt đối với hệ thống làm mát ô tô

Van hằng nhiệt là một bộ phận nhỏ nhưng đóng vai trò quan trọng trong hệ thống làm mát của ô tô. Nó có tác dụng điều tiết lưu lượng chất làm mát lưu thông trong hệ thống, giúp duy trì nhiệt độ động cơ ở mức ổn định, ngăn ngừa quá nhiệt.

Khi động cơ mới khởi động, nhiệt độ còn thấp, van hằng nhiệt sẽ đóng để hạn chế sự lưu thông của nước làm mát. Điều này giúp động cơ nóng lên nhanh hơn, đạt đến nhiệt độ hoạt động tối ưu. Khi nhiệt độ động cơ đạt đến mức mong muốn, van hằng nhiệt sẽ mở, cho phép nước làm mát lưu thông toàn bộ hệ thống.

Van hằng nhiệt thường được đặt giữa động cơ và bộ phận tản nhiệt (radiator). Khi nhiệt độ động cơ tăng cao, van hằng nhiệt sẽ mở, cho phép nước làm mát nóng chảy vào bình chứa. Nước làm mát sẽ được làm mát tại bình chứa rồi sau đó quay lại động cơ. Quá trình này được lặp đi lặp lại, giúp duy trì nhiệt độ động cơ ở mức ổn định.

Nếu van hằng nhiệt bị hỏng hoặc bị kẹt, hệ thống làm mát sẽ không thể hoạt động bình thường. Điều này có thể dẫn đến tình trạng động cơ quá nhiệt, có thể gây ra những hư hỏng nghiêm trọng cho động cơ.