Spd là viết tắt của từ gì
Bài viết được viết bởi ThS. Trần Ngọc Ly - Kỹ thuật viên Tâm lý - Đơn nguyên Phòng khám Y học tái tạo và tâm lý giáo dục Trẻ tự kỷ cũng gặp khó khăn trong việc thể hiện cho người khác biết những cảm giác nào là khó chịu và đáng sợ/hay là dễ chịu và an toàn với trẻ. Bởi vì trẻ không thể giao tiếp, không thể trực tiếp nói ra những khó khăn của mình, nên trẻ thường thể hiện ra bằng các hành vi để mọi người biết – nhưng không phải ai cũng đọc và hiểu được những điều trẻ truyền tải qua hành vi của chúng. Và việc khó khăn trong giao tiếp có thể khiến cho các phản ứng hành vi đối với các thông tin về cảm giác trở nên nghiêm trọng hơn. 1. Giới thiệu về rối loạn xử lý giác quan (Sensory Processing Disorder – viết tắt là SPD)Đã bao giờ các bạn gặp những trẻ chỉ thích liếm bàn, liếm ghế, cái gì cũng cho vào miệng cắn, hoặc chạy nhảy suốt ngày, hoặc cứ 1 phút lại hét ầm “a ..a..a..” giống như bị vướng gì đó trong họng và phải gắng sức hét để khạc ra chưa? Hoặc có những trẻ lúc thoắt cái lại đu lên ghế, lên nóc tủ, lên lan can cầu thang ngồi mà không hề sợ ngã? Bố mẹ cũng đã từng mắng, từng quát, từng đánh, mà chúng chỉ sợ lúc đó, sau lại quên và tiếp tục mải mê với những sở thích “kỳ quặc” của mình! Liệu có phải chúng hư? Hay là chúng cố tình chống đối lại người lớn? Nhưng ai biết được thực sự các bạn ấy muốn gì? Ai biết thực sự các bạn ấy có gặp rối loạn gì khiến các bạn ấy không điều khiển được hành vi của mình không? Phòng khám Y học tái tạo và tâm lý giáo dục tại Vinmec được làm việc với nhiều trẻ tự kỷ dạng trung bình hoặc nặng. Các bạn ấy dường như ít quan tâm đến mọi người xung quanh, chỉ quan tâm đến những đồ vật/hoạt động mà mình thích, và lặp đi lặp lại những sở thích đó. Theo tiêu chuẩn phân loại của DSM-5 (Hệ thống chẩn đoán và thống kê các rối loạn tâm thần), các bạn ấy đáp ứng đủ tiêu chí về tự kỷ:
Trẻ tự kỷ gặp khó khăn trong việc giao tiếp hoặc tương tác xã hội
Trong số đó, có không ít trẻ gặp vấn đề về rối loạn xử lý giác quan, khiến cho chính bản thân trẻ cảm thấy khó chịu, cảm thấy không được an toàn, tưởng như cùng một lúc trẻ chịu nhiều tác động như bị đánh bị người, bị nhiều âm thanh vọng đến tai mà không thể phân biệt được... Từ việc đó khiến trẻ không có nhu cầu để ý đến người khác, mà trẻ phải “tự an ủi” cái phần đang bị “ốm” trong bản thân mình trước. Trở lại với những trẻ được kể ra phía trên, một trong những lý do khiến trẻ “nghịch, chạy, liếm, hét...” liên tục có thể là do trẻ gặp phải rối loạn xử lý giác quan. “Rối loạn” ở đây có nghĩa là trẻ cảm thấy thiếu hoặc thừa quá mức ở giác quan đó. Về ngưỡng cảm giác, ai cũng sẽ có những ngưỡng khác nhau. Tuy nhiên, khi các ngưỡng quá cao hoặc quá thấp, gây ảnh hưởng tới chức năng cuộc sống, làm giảm tác động của việc can thiệp đối với trẻ, thì nó cần phải được hỗ trợ.
Các ngưỡng giác quan quá cao hoặc quá thấp sẽ gây ảnh hưởng tới chức năng cuộc sống của trẻ 2. Một số rối loạn xử lý giác quan trẻ tự kỷ có thể gặp phảiChúng ta tiếp cận với thế giới thông qua các giác quan như: thị giác, thính giác, vị giác, khứu giác, xúc giác, tiền đình, cảm nhận bản thể... Với trẻ tự kỷ có rối loạn giác quan, có thể thể hiện ra ở nhiều hành vi khác nhau: cắn, lắm, không ăn đồ lạ, la hét... Dựa vào sự phân chia các nhóm giác quan, có thể phân chia rối loạn xử lý giác quan theo các nhóm như sau:
Trẻ bị rối loạn về xử lý xúc giác gặp khó khăn về các kích thích vào các vùng da khác nhau trên cơ thể
Trên đây là một số ví dụ về các rối loạn giác quan mà trẻ tự kỷ có thể gặp phải - không phải là tất cả trẻ tự kỷ đều có các rối loạn này (hơn 90% trẻ tự kỷ - đặc biệt là các trẻ tự kỷ nặng có điểm CARS trên 40 điểm là có rối loạn xử lý giác quan đi kèm), cũng không có nghĩa không có các rối loạn này thì trẻ bớt nguy cơ tự kỷ. Có những trẻ có thể gặp phải một khó khăn về xử lý giác quan, nhưng cũng có thể có trẻ cùng lúc gặp nhiều khó khăn về xử lý giác quan. Thông qua nghiên cứu của nhóm nghiên cứu bệnh viện Nhi trung ương năm 2017, thì có hơn 77% trẻ tự kỷ có ít nhất một loại rối loạn cảm giác, trong đó có hơn 46% trẻ có rối loạn từ 3 loại giác quan trở lên. Có hơn 55% trẻ tự kỷ gặp rối loạn xử lý cảm giác tiền đình, 36% trẻ tự kỷ có rối loạn xúc giác và thị giác. Với trang thiết bị hiện đại cùng với đội ngũ bác sĩ, nhân viên y tế giàu kinh nghiệm, tâm huyết và yêu nghề, đội ngũ nhân viên y tế công tác tại Đơn nguyên Phòng khám Y học tái tạo và tâm lý giáo dục, trung tâm Y học tái tạo, Bệnh Đa khoa Quốc Tế Vinmec Times city luôn mang đến cho khách hàng những trải nghiệm dịch vụ tốt nhất:
Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để được giảm ngay 15% phí khám khi đặt hẹn khám lần đầu trên toàn hệ thống Vinmec (áp dụng từ 17/10 - 31/12/2022). Quý khách cũng có thể quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn tư vấn từ xa qua video với các bác sĩ Vinmec mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng. XEM THÊM:
|