Cuộc Duy tân Minh Trị là cuộc cải cách đã làm thay đổi bộ mặt của đất nước Nhật Bản, đưa nước này phát triển theo con đường tư bản chủ nghĩa. Vậy Tại sao nói cuộc Duy Tân Minh Trị có ý nghĩa như một cuộc cách mạng tư sản?
Chúng tôi sẽ giúp quý bạn đọc giải đáp câu hỏi này thông qua bài viết Tại sao nói cuộc Duy Tân Minh Trị có ý nghĩa như một cuộc cách mạng tư sản?
Hoàn cảnh cuộc Duy tân Minh Trị
Hoàn cảnh dẫn đến cuộc Duy Tân Minh Trị như sau:
+ Vào thời kỳ giữa thế kỷ XIX, tình trạng khủng hoảng diễn ra nghiêm trọng về mọi mặt từ kinh tế, xã hội đến chính trị. Chế độ phong kiến của Nhật Bản đã chính thức bế tắc và lạc hậu trước quá trình xâm nhập mạnh mẽ của thực dân châu Âu. Trước hoàn cảnh bế tắc đó Nhật Bản đã dường như bất lực trước sự đàn áp của các nước thực dân.
+ Trong khoảng thời gian này, ngành công thương nghiệp phát triển mạnh mẽ đã làm nảy sinh các giai cấp mới. Giai cấp thương nhân xuất hiện, đặc biệt các thương nhân ở Osaca hay các Daimyo tây nam buôn bán thường xuyên với nước ngoài.
+ Sự đối lập của nền kinh tế lạc hậu kiểu cũ ShoGun với các Daimyo địa chủ miền Bắc. Bên cạnh đó, nông dân lại chiếm đến 80% là những người có thân phận thấp kém, luôn bị tầng lớp địa chủ chèn ép khiến đời sống khốn khó.
Nội dung của cuộc Duy Tân Minh Trị
Tháng 1/1868, sau khi lên ngôi, Thiên hoàng Minh Trị đã thực hiện một loạt cải cách tiến bộ nhằm đưa Nhật Bản thoát khỏi tình trạng một nước phong kiến lạc hậu. Cuộc Duy tân Minh Trị được tiến hành trên tất cả các lĩnh vực: chính trị, kinh tế, quân sự, văn hóa – giáo dục. Cụ thể nội dung cải cách đối với từng lĩnh vực được tiến hành như sau:
+ Về chính trị: Thủ tiêu chế độ Mạc phủ, thành lập chính phủ mới; trong đó đại biểu của tầng lớp quý tộc tư sản hóa đóng vai trò quan trọng. Thực hiện “phế phiên, lập huyện” để xóa quyền lực của các đại danh, bãi bỏ hệ thống lãnh địa và danh hiệu của các đại danh. Đồng thời tuyên bố “tứ dân bình đẳng”.Năm 1889, Hiến pháp mới được ban hành quy định Nhật Bản là một quốc gia quân chủ lập hiến.
+ Về kinh tế: Triều đình ban bố quyền tự do buôn bán [kể cả ruộng đất] và đi lại. Thiết lập chế độ tiền tệ thống nhất là đồng Yên. Xây dựng cơ sở hạ tầng đặc biệt là đường sắt và phát triển chủ nghĩa tư bản đến tận các vùng nông thôn.
+ Về quân sự: Quân đội được tổ chức và huấn luyện theo kiểu phương Tây, thực hiện chế độ nghĩa vụ quân sự thay cho chế độ trưng binh. Lục quân theo mô hình Lục quân Đức.Hải quân theo mô hình Hải quân Anh. Các công xưởng và nhà máy vũ khí theo mô hình công binh Pháp. Công nghiệp đóng tàu chiến được chú trọng, tăng cường mua và sản xuất vũ khí, đạn dược. Mời các giảng viên quân sự nước ngoài về để giảng dạy và đưa các sinh viên sĩ quan đến một số nước như Anh, Pháp học tập.
+ Về giáo dục
Đưa những thành tựu khoa học khoa học – kỹ thuật vào giảng dạy và thi hành chính sách giáo dục bắt buộc. Chú trọng đưa nội dung khoa học – kĩ thuật vào giảng dạy.Chất lượng dạy học cũng như chương trình chịu ảnh hưởng Hoa Kỳ và Phương Tây về nhiều mặt. Cử học sinh giỏi đi du học ở các nước phương Tây,
Với những nội dung đúng đắn trên tất cả các lĩnh vực, cuộc cải cách Minh Trị đã làm thay đổi bộ mặt của Nhật Bản, đưa quốc gia này phát triển theo con đường tư bản chủ nghĩa. Cuộc Duy tân Minh Trị có ý nghĩa như một cuộc cách mạng tư sản.
Ý nghĩa của cuộc Duy Tân Minh Trị
+ Cuộc cải cách Minh Trị đã đưa Nhật Bản phát triển theo mô hình của các nước tư bản. Tuy nhiên không do giai cấp tư sản lãnh đạo, không triệt để xóa bỏ sự thống trị của giai cấp địa chủ phong kiến. Cho nên có thể gọi đây là một cuộc cách mạng tư sản không triệt để. Nó chưa phải là một cuộc cách mạng tư sản nhưng có ý nghĩa như một cuộc cách mạng tư sản.
+ Cuộc Duy tân Minh Trị đã giúp Nhật Bản phát triển nhanh chóng. Từ một quốc gia phong kiến lạc hậu trở thành một nước tư bản công nghiệp. Cuộc cải cách tuy không lật đổ hoàn toàn sự thống trị của giai cấp phong kiến, nhưng đã xóa bỏ những tàn dư của giai cấp phong kiến, tạo điều kiện cho chủ nghĩa tư bản phát triển.
+ Cuộc Duy tân Minh Trị cũng giúp Nhật Bản tránh khỏi nguy cơ bị xâm lược từ nước đế quốc, thực dân phương Tây.
Cuộc Duy tân Minh Trị có ý nghĩa như một cuộc cách mạng tư sản bởi vì nó mang những đặc điểm như một cuộc cách mạng tư sản. Cụ thể các đặc điểm đó như sau:
+ Mục đích nhằm lật đổ sự thống trị của giai cấp phong kiến. Thiết lập nền chuyên chính tư sản, tạo điều kiện cho chủ nghĩa tư bản phát triển.
+ Lực lượng lãnh đạo là tầng lớp trên [Thiên Hoàng] cùng với tầng lớp quý tộc tư sản hóa.
+ Động lực cách mạng được ủng hộ bởi đông đảo quần chúng nhân dân.
+ Kết quả là nền thống trị của giai cấp tư sản được thiết lập, chủ nghĩa tư bản hình thành và phát triển mạnh mẽ.
Trên đây là nội dung bài viết về Tại sao nói cuộc Duy Tân Minh Trị có ý nghĩa như một cuộc cách mạng tư sản? Chúng tôi hi vọng rằng những chia sẻ từ bài viết sẽ hữu ích và giúp quý bạn đọc hiểu rõ được nội dung này.
Ðây là một cuộc cách mạng dân chủ tư sản, nó đã lật đổ những quan hệ lỗi thời của nền QCCCPK. Cuộc Cách mạng này đã tuyên bố một chế độ chính trị mới ở Pháp, đã giải phóng nông dân khỏi những ràng buộc phi lý của chế độ phong kiến, mở đường cho CNTB phát triển. Trong cuộc cách mạng này, giai cấp tư sản đã đóng vai trò lãnh đạo cách mạng, QCND là lực lượng chủ yếu đã tham gia vào tiến trình của cách mạng và đã đưa cách mạng tiến lên, vượt ra ngoài ý muốn của giai cấp tư sản. Chính sự tham gia của QCND đã làm cho cách mạng Pháp mang tính dân chủ rộng rãi và triệt để cách mạng so với những cuộc cách mạng trước nó. Cách mạng Pháp có một ý nghĩa lịch sử quan trọng không những đối với lịch sử nước Pháp mà cả đối với lịch sử châu Âu lúc bấy giờ. Những tư tưởng dân chủ của CM Pháp ảnh hưởng đến các nước châu Âu và làm cho chế độ phong kiến ở các nước này bị lung lay. "Cách mạng Pháp xứng đáng là một cuộc đại cách mạng. Nó đã làm biết bao nhiêu việc cho giai cấp của nó, tức là giai cấp tư sản, đến nỗi trọn thế kỉ XIX là thế kỉ đem lại văn minh và văn hóa cho toàn thể nhân loại đã diễn tiến dưới dấu hiệu của cách mạng Pháp"
Vì nó đã hình thành đầy đủ nhiệm vụ của 1 cuộc cách mạng tư sản. Xóa bỏ toàn bộ chế độ phong kiến, đưa giai cấp tư sản lên cầm quyền, tạo điều kiện để chủ nghĩa tư bản phát triển. Giải quyết triệt để vấn đề ruộng đất cho nhân dân
4 trả lời
Giải bài tập 1 trang 8 SGK Lịch sử 11
Đề bài
Tại sao nói Cuộc Duy tân Minh Trị có ý nghĩa như một cuộc cách mạng tư sản?
Phương pháp giải - Xem chi tiết
dựa vào sgk Lịch sử 11 trang 5, 6, suy luận để trả lời.
Lời giải chi tiết
Cách mạng tư sản có đặc điểm:
- Mục đích: lật đổ sự thống trị của giai cấp phong kiến, thiết lập nền chuyên chính tư sản, tạo điều kiện cho chủ nghĩa tư bản phát triển.
- Lực lượng lãnh đạo: giai cấp tư sản.
- Động lực cách mạng: đông đảo quần chúng nhân dân.
- Kết quả, ý nghĩa: nền thống trị của giai cấp tư sản được thiết lập, chủ nghĩa tư bản phát triển mạnh mẽ.
Cuộc Duy Tân Minh Trị tuy không lật đổ hoàn toàn sự thống trị của giai cấp phong kiến, nhưng đã xóa bỏ những tàn dư của giai cấp phong kiến, tạo điều kiện cho chủ nghĩa tư bản phát triển.
Sau cuộc Duy tân Minh Trị, Nhật Bản từ một nước phong kiến đi lên phát triển theo con đường tư bản chủ nghĩa.
⟹ Như vậy, Cuộc Duy Tân Minh Trị có ý nghĩa như một cuộc Cách mạng tư sản.
Loigiaihay.com
Luyện Bài Tập Trắc nghiệm Lịch sử lớp 11 - Xem ngay