Tiêm phòng lao cho trẻ sơ sinh là việc chủng ngừa bắt buộc trong chương trình Tiêm chủng mở rộng quốc gia. Việc chủng ngừa này giúp trẻ phòng tránh bệnh lao hiệu quả.
Trong bài viết này, Hello Bacsi cùng tìm hiểu về việc tiêm phòng lao, mũi lao tiêm khi nào, vắc xin BCG chủng ngừa bệnh lao và các vấn đề liên quan.
1. Tiêm phòng lao cho trẻ sơ sinh bằng vắc xin nào?
Tại Việt Nam, trẻ sơ sinh hoặc trẻ nhỏ được chủng ngừa bệnh lao bằng vắc xin BCG [bacille Calmette-Guerin]. Trong một số trường hợp, người trưởng thành chưa từng mắc bệnh này [xét nghiệm âm tính với lao] cũng được chủng ngừa bằng loại vắc xin này.
Vắc xin BCG hoạt động theo cách cho người chủng ngừa tiếp xúc với một lượng vi khuẩn lao sống đã được làm giảm độc lực, không có khả năng gây bệnh. Điều này làm cho cơ thể phát triển khả năng miễn dịch đối với căn bệnh này.
Vắc xin BCG không được dùng để điều trị cho người bị nhiễm trùng lao. Tương tự như các vắc xin khác, vắc xin này cũng không bảo vệ bạn khỏi nguy cơ bị nhiễm bệnh 100%.
2. Đối tượng cần tiêm vắc xin BCG?
Theo Thông tư số 38/2017/TT-BYT ngày 17/10/2017 của Bộ Y tế Việt Nam về ban hành danh mục bệnh truyền nhiễm, phạm vi và đối tượng phải sử dụng vắc xin, sinh phẩm y tế bắt buộc thì BCG là vắc xin bắt buộc phải tiêm cho trẻ sơ sinh.
Ngoài trẻ trong độ tuổi sơ sinh, trẻ em và người lớn dưới 35 tuổi có nguy cơ mắc bệnh lao cũng có thể tiến hành chủng ngừa trong một số trường hợp đặc biệt theo chỉ định của bác sĩ.
Lưu ý: Các trường hợp trẻ từ 1 tuổi trở lên cần thận trọng và cân nhắc chỉ định tiêm vắc xin BCG vì nguy cơ phản ứng phụ sau tiêm thường tăng cao. Hiện không có bằng chứng cho thấy việc chủng ngừa vắc xin BCG ở những người trên 35 tuổi có hiệu quả.
3. Những đối tượng không nên tiêm phòng lao
Trẻ sơ sinh
Không nên chủng ngừa vắc xin BCG cho trẻ sơ sinh trong các trường hợp sau:
Trẻ nhỏ và người lớn
- Bị ung thư
- Nhiễm HIV hoặc AIDS
- Quá mẫn cảm với vắc xin
- Bị suy dinh dưỡng thể nặng
- Đang sử dụng các thuốc chống viêm
- Xét nghiệm lao trên da cho kết quả dương tính
- Phụ nữ đang mang thai hoặc nghi ngờ mang thai hoặc đang nuôi con bằng sữa mẹ…
4. Tiêm mũi lao cho trẻ sơ sinh khi nào, tiêm mấy mũi?
Vắc xin chủng ngừa lao được tiêm một liều duy nhất ngay sau sinh càng sớm càng tốt hoặc trong vòng 30 ngày sau sinh. Trường hợp vì lý do nào đó mà trẻ chưa được tiêm phòng lao giai đoạn sơ sinh, các bác sĩ có thể xét cân nhắc cho bé làm nghiệm Mantoux hoặc kháng thể kháng lao để đánh giá tình trạng nhiễm lao của trẻ. Trong trường hợp kết quả cho thấy trẻ chưa bị nhiễm vi khuẩn lao, bé có thể được tiến hành chủng ngừa.
Trẻ có thể cần chủng ngừa lao nhắc lại nếu kết quả xét nghiệm lao trên da là âm tính, kể từ 2 – 3 tháng sau liều tiêm vắc xin BCG đầu tiên.
Với trẻ nhỏ và người lớn cần chủng ngừa, bác sĩ sẽ thực hiện xét nghiệm trên da để đảm bảo không mắc bệnh lao trước khi tiêm. Đây là việc làm cần thiết để biết mũi lao tiêm khi nào là phù hợp, đồng thời đảm bảo an toàn cho người nhận.
5. Tiêm phòng lao cho trẻ sơ sinh ở đâu, bao nhiêu tiền?
Việc tiêm phòng lao cho trẻ sơ sinh thường được thực hiện tại cơ sở y tế sản khoa ngay sau khi sinh hoặc tại các trạm y tế phường xã, các trung tâm y tế hiện thành phố… trong chương trình tiêm chủng mở rộng quốc gia. Việc tiêm phòng lao cho trẻ sơ sinh bằng vắc xin BCG trong chương trình tiêm chủng mở rộng là hoàn toàn miễn phí.
Ngoài ra, cha mẹ có thể lựa chọn cho bé tiêm phòng lao dịch vụ tại các cơ sở y tế, bệnh viện, phòng khám hoặc các trung tâm tiêm chủng uy tín, chất lượng và an toàn.
6. Phản ứng phụ sau khi tiêm phòng lao cho trẻ sơ sinh
Ngay sau khi tiêm
– Vùng da chỗ vết tiêm sẽ xuất hiện vết đỏ nhỏ và thường biến mất sau 30 phút – 1 giờ.
Trong 24 giờ sau tiêm
Vết tiêm có biểu hiện sưng, áp xe tại chỗ, có thể kèm sốt nhẹ, nổi hạch. Các triệu chứng này thường tự hết sau 1 – 3 ngày mà không cần phải điều trị.
Sau tiêm 2 tuần – 2 tháng, thậm chí là lâu hơn
Da tại vết tiêm bị đỏ, có mủ trắng, mụn mủ tự vỡ tạo vết loét diễn ra trong khoảng 2 tuần. Sau đó, vết loét tự lành và để lại một vết sẹo nhỏ khoảng 3 – 5mm. Quá trình này diễn ra đồng nghĩa với việc cơ thể trẻ đã có miễn dịch với vi khuẩn lao.
Sau chủng ngừa lao, cha mẹ cần báo cho nhân viên y tế hay đưa trẻ đến cơ sở y tế hay bệnh viện ngay để tránh chuyển biến nghiêm trọng nếu trẻ có các biểu hiện sau:
- Co giật
- Nôn trớ, bú kém, bỏ bú
- Môi, tay chân tím tái
- Tay chân lạnh, da nổi vân tím
- Sốt cao hơn 39 độ C, khó đáp ứng thuốc hạ sốt, sốt kéo dài trên 24 giờ và xuất hiện sau 12 giờ chủng ngừa
- Phát ban
- Quấy khóc kéo dài, kém tương tác, li bì và hôn mê
- Thở nhanh, khó thở co kéo hõm ức, thở rít
- Hoặc có các dấu hiệu bất thường khác khiến bạn lo lắng
Vắc xin BCG làm vắc xin chứa một dạng vi khuẩn lao sống, có thể “thoát ra” khỏi chỗ tiêm. Điều này đồng nghĩa với việc trong một thời gian ngắn sau khi chủng ngừa, vết loét do tiêm chủng có nguy cơ sẽ lây nhiễm vi khuẩn cho bất cứ thứ gì hoặc bất kỳ ai chạm vào. Do đó, mẹ cần cho bé mặc áo có tay hoặc dán băng gạc lên vết tiêm để che vết loét của con trong ít nhất 24 giờ.
Nếu da chỗ vết tiêm của bé có bất kỳ thay đổi nào hoặc bị kích ứng nghiêm trọng, bị tổn thương, chảy dịch, hãy đưa bé đến gặp bác sĩ càng sớm càng tốt. Những phản ứng này có thể xảy ra sau khi chủng ngừa lao đến 5 tháng.
Giao lưu, học hỏi kinh nghiệm cùng hơn 5.000 bố mẹ khác
Vừa bỏ túi bí quyết chăm sóc bé yêu miễn phí vừa có cơ hội nhận quà hàng tháng tại cộng đồng Nuôi dạy con. Click đăng ký ngay!
Các bài viết của Hello Bacsi chỉ có tính chất tham khảo, không thay thế cho việc chẩn đoán hoặc điều trị y khoa.
Hỏi: Bác sĩ cho em hỏi là con em sinh ở bên Nhật. Nay được gần 6 tháng rồi mà chưa tiêm lao, khi được hơn 4 tháng do nhà việc nên em cho con về Việt Nam rồi. Em muốn cho con kiểm tra và tiêm phòng lao có được không ạ? Vì ở Nhật Bản lịch tiêm lao từ 4 tháng đến 8 tháng mới tiêm, bây giờ em phải làm sao ạ?Đoàn Ngọc Văn [1996]Trả lờiTheo khuyến cáo, trẻ nên sơ sinh nên được tiêm phòng lao trong tháng đầu tiên sau khi sinh. Tuy nhiên, chích ngừa muộn vẫn tốt hơn là hoàn toàn không tiêm chủng. Nhưng...
Hỏi: Chào bác sĩ. Bé nhà em được 1 tháng 4 ngày mới đi tiêm vacxin lao bác sĩ cho em hỏi tiêm thế có được không ạ. Em cảm ơn bác sĩ!Phạm Thị Huế [ 1993 ]
HỏiNhư bé nhà e 3 tháng 2 ngày có chích lao được không bác sĩ?Nguyên Hoàng Thu Vàng [ 1997 ]
Hỏi: Chào bác sĩ, bác cho em hỏi. Bé nhà em sinh non lúc 29 tuần, tới giờ được 2 tháng 20 ngày rồi. Giờ tiêm phòng lao cho bé được chưa ạ? Có cần phải làm xét nghiệm gì trước khi tiêm không ạ?Nguyễn Thị Mơ [1990]Trả lờiChào bạn, cảm ơn bạn đã đặt câu hỏi tới Vinmec.Trẻ sinh non có cân nặng thấp hơn, sức đề kháng kém hơn nên nguy cơ dễ mắc các bệnh truyền nhiễm cao hơn. Chính vì vậy, việc bảo vệ trẻ em sinh non bằng cách tiêm phòng là điều vô cùng cần thiết.Việt Nam là quốc gia có tỷ lệ bệnh lao...
Hỏi: Chào bác sĩ. Bác sĩ cho em hỏi, bé nhà em hơn 1 tháng tuổi rồi vẫn chưa tiêm mũi lao thì sau có tiêm được không ạ? Cảm ơn bác sĩ.Giang [1995]Trả lờiVắc-xin Lao khuyến cáo nên tiêm càng sớm càng tốt sau sinh để phòng ngừa nhiễm vi khuẩn lao, nhiều hướng dẫn khuyên nên tiêm dưới 30 ngày tuổi, con bạn hiện hơn 1 tháng tuy vây theo CDC con bạn vẫn có thể tiêm được vắc-xin lao như bình thường.Link tham khảo: //www.cdc.gov/tb/publications/factsheets/prevention/bcg.htm.Cảm ơn bạn đã đặt câu...
Hỏi: Chào bác sĩ. Cho em hỏi, con nhà em được 4 tháng 20 ngày, cháu chưa uống vacxin tiêu chảy lần nào. Giờ em cho cháu uống có được không ạ? Bác sĩ tư vấn giúp em với ạ.Nguyễn Thị Uyên [1995]Trả lờiHiện tại trên thị trường có 2 loại vắc xin Rota phòng tiêu chảy phổ biến nhất bao gồm Rotarix [Bỉ] và Rotateq [Mỹ]. Cả 2 loại vắc xin này đều dùng cho đường uống.Rotarix sẽ có 2 lần uống. Trẻ nên được cho uống Rotarix liều đầu tiên nên bắt đầu lúc 6 tuần tuổi, liều thứ 2 sau đó 4 tuần, liều 2 phải kế...
HỏiChào bác sĩ! Bác sĩ cho tôi hỏi trẻ 8 tháng tuổi có thể tiêm vắc-xin phòng cúm Influvac 0.5ml được không ạ? Mong bác sĩ tư vấn giúp tôi. Tôi xin cảm ơn.Nguyễn Thị Thanh Thảo [1994]Chào bạn!Vắc-xin tiêm phòng cúm Influvac 0.5 ml Hà Lan chỉ định cho người lớn và trẻ em từ 36 tháng tuổi trở lên. Trẻ 8 tháng chưa tiêm được vắc-xin này bạn nhé.Thay vào đó bạn có thể cho con tiêm vắc-xin Vaxigrip 0.25 ml Pháp dành cho trẻ 6-35 tháng tuổi. Bạn nên đưa con đến các cơ sở tiêm chủng uy tín để được tư v...
Hỏi: Chào bác sĩ. Con của cháu hiện được 1 tháng tuổi. Khi bé mới sinh được 10 ngày thì bị viêm phổi phải đi viện. Ở viện về được gần 1 tuần thì có lịch tiêm phòng lao. Bác sĩ cho cháu hỏi bé nhà cháu có tham gia tiêm phòng lao được không ạ? Mong bác sĩ tư vấn giúp cháu, cháu xin cảm ơn.Nguyễn Văn Quân [1991]Trả lờiChào bạn, cảm ơn bạn đã chia sẻ thắc mắc với chúng tôi. Với câu hỏi của bạn tôi xin trả lời như sau:Đối với tiêm vắc xin phòng lao, theo khuyến cáo của Bộ Y tế là tiêm vắc xin trong v...
Hỏi: Chào bác sĩ, bé nhà tôi đã được hơn 4 tháng, mới tiêm phòng vắc-xin 6 trong 1 mũi đầu tiên. Như vậy có bị muộn quá và vắc-xin có còn tác dụng không ạ?Hà Chi [Hà Nội]Trả lờiChào bạn, thời gian lý tưởng để tiêm 6 trong 1 là trong 6 tháng đầu, lịch tiêm chủng bắt đầu khi trẻ 2 tháng tuổi. Bé nhà mình như vậy có chậm hơn 2 tháng nhưng cũng sẽ không có gì đáng lo ngại. Bạn vẫn cứ tiếp tục cho bé tiêm đầy đủ các mũi còn lại để bé có được miễn dịch sớm nhất.Thạc sĩ, Bác sĩ Nguyễn Nam Phong - Khoa...
Hỏi: Bác sĩ cho em hỏi con em được 4 tháng tuổi mà bé bị nổi hạch ở nách trái, mưng mủ nhưng đã vỡ thì em có dùng nước muối sinh lý loại 500 ml để rửa vết thương được không ạ. Rửa bằng nước muối có xót không vậy. Em sợ để không như vậy bé bị nhiễm trùng.Trường Nhung [ 1994 ]
Hỏi: Bác sĩ cho em hỏi, bé nhà em hơn 1 tuổi mà chưa tiêm vắc-xin 6 trong 1 mà bây giờ đi tiêm thì bé sẽ có các triệu chứng như thế nào ạ? Có nguy hiểm không ạ?Thảo [Hà Nội]Trả lờiChào bạn! Theo khuyến cáo của tổ chức Y tế thế giới WHO thì trẻ dưới 1 tuổi đã được tiêm 3 mũi 6 trong 1 và mũi thứ 4 sẽ được tiêm vào lúc 18 tháng [trước 2 tuổi]. Con bạn đã hơn 1 tuổi mà chưa được tiêm 6 trong 1 như vậy con bạn chưa có kháng thể đề phòng 6 bệnh bạch hầu, ho gà, uốn ván, bại liệt. Hemophilus influenza...
HỏiCháu tôi sinh ngày 14-01 đã tiêm 1 mũi vắc-xin viêm gan B. Bác sĩ có thể tư vấn cho tôi lịch tiêm chủng cho cháu được không? Cảm ơn bác sĩ.Trần Thanh Thủy [1963]Chào bác sĩ, con em giờ được 1 tháng 7 ngày tuổi. Em lần đầu làm mẹ nên chưa biết phải tiêm những gì cho con, mong bác sĩ tư vấn giúp ạ. Em cảm ơn bác sĩ.Nông Thúy Quỳnh [1997]Trả lờiChào bạn, lịch tiêm ngừa cơ bản cho bé dưới 6 tháng tuổi như sau:Sau sinh: viêm gan B, Lao [ BCG].Trẻ 2, 3,4 tháng: 6in1 [ bạch hầu, ho gà, uốn ván, bại...
Hỏi:Cho em hỏi, em đã cho bé tiêm dịch vụ 6in1 mũi 1 xong, tuy nhiên mũi 2 không có nên phải chờ. Vậy mũi 2 cách mũi 1 hai tháng mới tiêm thì có sao không ạ?Hồ Tiến [Đà Nẵng]Trả lời:Chào bạn, cảm ơn bạn đã gửi thắc mắc về website. Với câu hỏi của bạn tôi xin trả lời như sau:vắc-xin 6in1 sẽ tiêm cho trẻ em từ 2 tháng đến dưới 24 tháng tuổi theo phác đồ 4 mũi vào 2, 3, 4, 18 tháng tuổi. Trẻ nên tiêm đúng theo lịch để đạt kháng thể tối ưu nhất bảo vệ trẻ.Tuy nhiên, nếu vì lý do nào đó không tiêm đư...
Hỏi: Chào bác sĩ, bác sĩ cho em hỏi, bé nhà em tiêm phòng lao được 2 tháng thì vết tiêm sưng tấy đỏ và to, bé bỏ bú, quấy khóc nhiều, vậy có làm sao không ạ?QuỳnhTrả lờiSau khi tiêm phòng lao, vết tiêm sẽ có hiện tượng tấy đỏ nhẹ và có mủ, sau đó vỡ mủ tạo sẹo. Nếu vết tiêm sưng > 0.5cm hoặc bé bỏ bú, quấy khóc nhiều thì nên đi khám.Cảm ơn bạn đã đặt câu hỏi tới website vinmec.com. Trân trọng.ThS. BS Huỳnh Bảo Toàn - Bác sĩ Nhi - Sơ sinh - Khoa Nhi - Sơ sinh - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Nh...
Hỏi: Bác sĩ cho em hỏi bé nhà em được được 3 tháng và có đi tiêm vắc - xin Lao ngày mùng 7/1 nhưng khi về đến nhà, ngày 8/1 ngực bé bị nổi mẩn đỏ. Như vậy bé nhà em có làm sao không?Le Nguyen Thanh Dũng [2019]Trả lờiChào bạn, cảm ơn bạn đã đặt câu hỏi và gửi về cho Hệ thống Y tế Vinmec với câu hỏi của bạn thì tôi xin trả lời như sau: Trong trường hợp bé nổi mẩn đỏ sau tiêm phòng vắc - xin 1 ngày thì bạn nên cho bé đi khám bác sĩ chuyên khoa Nhi xem có phải là tình trạng dị ứng do tiêm phòng hay...