Sáng kiến kinh nghiệm rèn luyện những thói quen vệ sinh và hành vi văn minh cho trẻ mẫu giáo nhỡ
Sáng kiến rèn luyện những thói quen vệ sinh và hành vi văn minh cho trẻ mẫu giáo 4 5 tuổiBạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (817.03 KB, 15 trang ) Show Phần 1: MỞ ĐẦU ...................................................................... ...................................................................... ...................................................................... 1 TÓM TẮT SÁNG KIẾN 1. Hoàn cảnh nảy sinh sáng kiến Đối với trẻ mầm non việc rèn luyện những thói quen vệ sinh và tạo cho trẻ có những thói quen nề nếp vệ sinh cá nhân là vô cùng cần thiết và quan trọng, nếu ngay từ nhỏ trẻ không có nề nếp vệ sinh tốt thì lớn lên rất khó rèn và tạo cho trẻ thói quen đó.Các cụ xưa có câu “ Uốn cây từ thửa còn non, dạy con từ thửa con còn ngay thơ”. Việc rèn cho trẻ có những thói quen vệ sinh cá nhân thường xuyên không chỉ vào một thời gian nào đó mà cần phải rèn luyện hàng ngày một cách thường xuyên. Vì vậy việc rèn các thói quen cho trẻ chính là yếu tố cơ bản để quyết định đến sự phát triển toàn diện của trẻ. Từ đó tôi đã chọn đề tài “ Rèn luyện những thói quen vệ sinh và hành vi văn minh cho trẻ Mẫu giáo 4-5 tuổi”. 2. Điều kiện, thời gian, đối tượng áp dụng sáng kiến Tôi đã nghiên cứu và áp dụng sáng kiến “Rèn luyện những thói quen vệ sinh và hành vi văn minh cho trẻ Mẫu giáo 4-5 tuổi” từ thời điểm tháng 9 năm 2016 đến tháng 02 năm 2017 tại lớp mẫu giáo 4 – 5 tuổi mà tôi phụ trách. 3. Nội dung sáng kiến Trong nội dung sáng kiến của mình chúng tôi chỉ ra được thực trạng còn tồn tại trên cơ sở đó chúng tôi đã xây dựng và đề xuất một số biện pháp sau : Biện pháp 1. Rèn luyện những thói quen vệ sinh cá nhân Biện pháp 2. Tạo cho trẻ thói quen vệ sinh và hành vi văn minh sạch sẽ ở mọi lúc, mọi nơi Biện pháp 3. Lồng ghép thơ ca, câu truyện, bài hát, trò chơi để giáo dục vệ sinh cá nhân cho trẻ Biện pháp 4. Tuyên truyền phối hợp với các bậc phụ huynh * Tính mới, tính sáng tạo của sáng kiến: Trên thực tế tôi lựa chọn nội dung dạy trẻ những thói quen vệ sinh và hành vi văn minh vì đây là nội dung ít được mọi người quan tâm, chú ý và ít có đề tài nghiên cứu đến vấn đề này. * Khả năng áp dụng của sáng kiến: Có khả năng áp dụng và triển khai rộng rãi ở các trường mầm non trong huyện với tuỳ từng điều kiện của từng 2 trường, tuỳ khả năng của giáo viên mà mức độ áp dụng có sự chênh lệch phù hợp. * Lợi ích thiết thực của sáng kiến : Áp dụng sáng kiến “Rèn luyện những thói quen vệ sinh và hành vi văn minh cho trẻ Mẫu giáo 4 -5 tuổi” sẽ mang lại những lợi ích sau: - Giúp trẻ có ý thức vệ sinh cá nhân, có thói quen vệ sinh có hành vi văn minh và phòng chống được bệnh tật. - Hình thành ở trẻ thói quen tự vệ sinh, không ỉ lại vào người khác làm phong phú thêm những ấn tượng thẩm mĩ và kĩ năng sống ở trẻ. 4. Khẳng định giá trị, kết quả đạt được của sáng kiến Áp dụng sáng kiến “ Rèn luyện những thói quen vệ sinh và hành vi văn minh cho trẻ Mẫu giáo 4-5 tuổi ” đã mang lại hiệu quả cao. Gíao viên chủ động, linh hoạt và sáng tạo hơn. Đa số trẻ mạnh dạn, tự tin , tự vệ sinh cá nhân, không ỉ lại vào người khác. Phụ huynh đã quan tâm và cùng phối hợp với giáo viên trong việc chăm sóc, giáo dục trẻ. 5. Đề xuất kiến nghị để thực hiện áp dụng sáng kiến Để thực hiện có hiệu quả hơn nữa việc rèn luyện những thói quen vệ sinh và hành vi văn minh cho trẻ trong trường mầm non, chúng tôi rất cần có sự quan tâm hơn nữa của BGH nhà trường và lãnh đạo cấp trên tạo điều kiện tốt về cơ sở vật chất, về chuyên môn nghiệp vụ để từ đó tôi khắc phục những khó khăn cũng như hạn chế của bản thân khi thực hiện việc áp dụng sáng kiến. 3 Phần 2: MÔ TẢ SÁNG KIẾN 1. Hoàn cảnh nảy sinh sáng kiến Trong công tác chăm sóc và giáo dục rèn luyện những thói quen vệ sinh cho trẻ mẫu giáo là một việc làm rất quan trọng, nhưng điều quan trọng hơn là việc rèn luyện những thói quen vệ sinh và hành vi văn minh cho trẻ mẫu giáo đó là nhiệm vụ rất cần thiết. Gíup cho cơ thể trẻ phát triển tốt, chống đỡ được các bệnh tật, thích nghi được với điều kiện sống, hình thành những thói quen cơ bản để giúp trẻ có nhiều nề nếp tốt.Trẻ Mầm Non với đôi mắt trong veo đầy thơ mộng , tâm hồn trẻ như tờ giấy trắng, nếu khéo vẽ thì tròn, còn không khéo thì méo mó. Con người sức khỏe là vốn quí nhất, có sức khỏe là có thể làm được tất cả mọi công việc. Nhưng đối với trẻ mầm non ở lứa tuổi này trẻ còn yếu, chậm vì vậy việc giáo dục ý thức vệ sinh cá nhân cho trẻ là hoàn toàn phụ thuộc vào cô giáo, vệ sinh cho trẻ là phòng tránh được bệnh tật, tăng cường sức khỏe hình thành những kỹ năng sống cơ bản đầu tiên, nhờ có sức khỏe mà giúp trẻ phát triển về đức, trí, thể, mĩ. Nhiệm vụ chính của chúng ta là hình thành cho trẻ những kỹ năng tự phục vụ bản thân. Nhận thức được tầm quan trọng đó tôi đã chọn đề tài “Rèn luyện những thói quen vệ sinh và hành vi văn minh cho trẻ Mâu giáo 4-5 tuổi” 2. Thực trạng của vấn đề Để tiến hành “Rèn luyện những thói quen vệ sinh và hành vi văn minh cho trẻ Mẫu giáo 4 – 5 tuổi ” đạt kết quả tốt, tôi đã tiến hành khảo sát trẻ ở lớp tôi phụ trách tại thời điểm đầu năm học 2016 - 2017 (tháng 9/2016) và kết quả như sau: Thời gian Số trẻ Kết quả Mức độ Số lượng Tỷ lệ Tốt 5 9,3% Tháng 9 54 Khá 16 30% Năm 2016 Trung bình 24 44% Yếu kém 9 16,7% => Kết quả trên cho thấy, số trẻ có nhận thức khá là 16 trẻ chiếm 30%, trung bình là 24 trẻ chiếm 44% và trẻ yếu kém là 9 trẻ chiếm 16,7% còn lại số trẻ có 4 nhận thức tốt chỉ là 5 trẻ chiếm 9,3%. Với kết quả như trên ta thấy, đa số trẻ chưa nắm được kiến thức cơ bản về những thói quen vệ sinh và hành vi văn minh. 3. Các giải pháp, biện pháp thực hiện 3.1. Biện pháp 1: Rèn luyện những thói quen vệ sinh cá nhân. 3.1.1. Vệ sinh cá nhân sạch sẽ Việc rèn các thói quen vệ sinh hàng ngày cho trẻ cần được thực hiện theo đúng quy trình nhất định để tạo cho trẻ có nề nếp, thói quen vệ sinh cá nhân sạch sẽ. Tôi hướng dẫn trẻ các thao tác rửa tay, rửa mặt, nhiều lần yêu cầu trẻ thao tác nhiều lần và về nhà phải tự biết rửa nhờ vậy trẻ lớp tôi có được thói quen và cách rửa tay, rửa mặt đúng thao tác vệ sinh trẻ biết rửa tay rửa mặt khi bẩn, biết tự sửa sang lại quần, áo, đầu tóc gọn gàng hơn nhiều.. Đầu năm học tôi gặp rất nhiều khó khăn trong việc rèn những thói quen vệ sinh cá nhân cho trẻ. Do điều kiện ở nông thôn đất đai rộng, quang cảnh chưa được sạch sẽ ,điều kiện kinh tế còn hạn chế nhiều phụ huynh chưa chú ý đến trẻ nên khi đến lớp nhiều trẻ đầu tóc chưa được gọn gàng, quần áo sộc xệch, mặt mũi, chân tay nhem nhuốc, đã nhiều lần tôi nhắc nhẹ phụ huynh nhưng sự thay đổi chưa lớn. Nếu muốn thay đổi trước hết trẻ phải có ý thức giữ gìn vệ sinh sạch sẽ. Vì vậy tôi đã lập kế hoạch phải rèn cho trẻ có những thói quen vệ sinh cá nhân sạch sẽ, thường xuyên. Dưới đây là một số hình ảnh trẻ rửa tay, rửa mặt. Các bước rửa tay: Bước 1: Vặn nước làm ướt 2 bàn tay. Bước 2: Lấy xà phòng, xoa tan xà phòng Bước 3: Rửa cổ tay Bước 4: Mu bàn tay. Bước 5: Kẽ ngón tay. Bước 6: Chụm năm đầu ngón tay vào lòng bàn tay. Bước 7: Lau khô tay bằng khăn 5 Sau đây là các bước rửa mặt: Bước 1: Rửa mắt Bước 2: Lau mũi Bước 3: Lau miệng Bước 4: Lau trán, má, cắm, cổ - Hàng ngày tôi luôn trò chuyện, động viên, nhắc nhở trẻ luôn phải giữ gìn vệ sinh sạch sẽ thì sức khỏe tốt. - Tôi thường đưa ra cho trẻ những câu hỏi để trẻ tự suy nghĩ trả lời. VD: Trước khi ăn các con phải làm gì?. Tại sao lại phải rửa tay?. 6 Sau khi đi vệ sinh phải làm gì?. Vì sao?. Khi trời nóng bức mồ hôi ra nhiều, chiều tối chúng mình phải làm gì?. Tại sao lại phải làm việc đó?. .. Để không bị sâu răng thì chúng ta phải như thế nào? Nên đánh răng vào lúc nào trong ngày ?. Sau một thời gian kiên trì rèn luyện những thói quen vệ sinh cá nhân trẻ lớp tôi rất tốt, cô không phải nhắc trẻ tự vệ sinh khi cần thiết. Vì vậy trẻ rất sạch sẽ, gọn gàng từ lúc đến trường cho đến khi ra về. 3.1.2. Đi vệ sinh đúng nơi qui định Một trong những điều quan trọng nhất trong việc hình thành thói quen trong vệ sinh là tạo cho trẻ có được thói quen đi vệ sinh đúng nơi qui định, để cho trẻ có được thói quen đó không phải dễ, đòi hỏi giáo viên cần có tính kiên trì, hiểu được đặc điểm tâm lý của trẻ và phải có nhiều thời gian để hướng dẫn rèn luyện kiên trì liên tục thì mới giúp trẻ có được thói quen nề nếp đi vệ sinh đúng nơi quy định. Những ngày đầu trẻ đi học tôi thấy nề nếp vệ sinh cô giáo dạy ở lớp 3-4 tuổi trong thời gian nghỉ hè trẻ đã quên hết nên khi đến lớp đa số trẻ chưa có nề nếp vệ sinh đúng nơi quy định, trẻ thường đi tự do ở lối đi vào nhà vệ sinh. Vì vậy trong những giờ trò chuyện tôi luôn luôn giáo dục trẻ ý thức đi vệ sinh đúng nơi quy định và đề ra biện pháp nếu ai phát hiện ra bạn đi vệ sinh bậy hoặc để cô giáo nhìn thấy, bố mẹ đến kể thì cuối tuần không thưởng phiếu bé ngoan, không được lên cắm cờ thi đua nữa. Sau một thời gian áp dụng biện pháp và nhắc nhở nhiều lần nên giờ trẻ lớp tôi không có trường hợp nào đi vệ sinh bừa bãi. 3.2. Biện pháp 2 :Tạo cho trẻ thói quen vệ sinh và hành vi văn minh sạch sẽ ở mọi lúc, mọi nơi Đặc thù của trẻ MN là “Học mà chơi, chơi mà học”.Để tạo cho trẻ một thói quen luôn giữ gìn vệ sinh môi trường lớp cũng như vệ sinh cá nhân sạch sẽ ,tôi luôn nhắc nhở động viên trẻ ở mọi lúc mọi nơi như hoạt động ngoài trời 7 hay lồng ghép vào các tiết dạy để trẻ có được thói quen biết giữ vệ sinh cá nhân sạch sẽ ở trường cũng như ở nhà . Như khi ở nhà trẻ không vứt giấy, lá bừa bãi làm bẩn và ôi nhiễm môi trường sẽ gây ra nhiều bệnh tật. Khi ở lớp trong giờ học không khạc nhổ bừa bãi ra lớp, không vứt đồ chơi lung tung, không xô đẩy bàn ghế, như thế đã hình thành cho trẻ một thói quen đã biết giữ vệ sinh chung. VD: Trong giờ tạo hình xé dán đàn vịt khi học xong tôi nhắc trẻ nhặt giấy vụn vaò thùng rác, cuối giờ tôi cho trẻ rửa tay bằng xà phòng. VD: Trong giờ hoạt động góc, khi chơi không được ném lung tung, chơi nhẹ nhàng không tranh nhau . Tôi hỏi trẻ để cho các đồ chơi được sạch sẽ bền đẹp thì chúng ta phải cất đồ chơi như thế nào? Nếu trẻ chơi xong mà quên thì tôi nhẹ nhàng nói với trẻ: Con cất đồ chơi vào đúng nơi qui đinh. VD: Trong giờ dạy Kỹ năng sống tôi cho trẻ đựơc trải nghiệm và cho trẻ chơi trò chơi” Hãy tìm lấy đôi của mình, tôi phát cho mỗi trẻ một đồ dùng bạn có gương thì tìm bạn có lược,bạn có bàn chải tìm thuốc đánh răng, …Hoặc trò chơi tìm những hình ảnh nào sai đúng sau đó giáo dục trẻ biết chăm sóc bảo vệ giữ gìn vệ sinh thân thể. VD: Cho trẻ chơi ở ngoài trời cô cho trẻ chơi đồng thời giáo dục trẻ luôn giữ vệ sinh trường lớp sạch sẽ, không bứt, vứt giấy lá ra sân trường ra lớp. Không nghịch đất cát, không vẽ bừa bãi lên tường, lên cửa lớp. Để cho môi trường lớp và cá nhân trẻ được sạch sẽ cô luôn động viên nhắc trẻ ở mọi lúc mọi nơi thì mới tạo cho trẻ một thói quen vệ sinh môi trường và vệ sinh sạch sẽ. Với việc rèn cho trẻ thói quen vệ sinh và hành vi văn minh ở mọi lúc, mọi nơi tôi thấy trong các hoạt động trẻ lớp tôi đã có ý thức giữ gìn vệ sinh trường lớp sạch sẽ như : Nhìn thấy lá rụng tự nhặt bỏ vào thùng rác, nhìn thấy vỏ hộp sửa của các em nhà trẻ vứt chạy ra nhặt bỏ vào thùng rác không cần cô phải sai. 8 3.3. Biện pháp 3 :Lồng ghép thơ ca, câu truyện, bài hát, trò chơi để giáo dục vệ sinh cá nhân cho trẻ. Do đặc điểm tâm lý của trẻ là chóng nhớ nhưng rất mau quên,bên cạnh đó còn phải hình thành cho trẻ nhớ lâu và nhớ chính xác. Do vậy đòi hỏi người giáo viên không những phải thực hiện đầy đủ vệ sinh cho trẻ trong chương trình mà còn phải biết kết hợp dạy trẻ các hoạt động khác. Ngoaì các hoạt động vệ sinh chính ra, khi dạy các hoạt động khác tôi cũng kết hợp lồng ghép để trẻ nhớ lâu Cụ thể như sau, cứ đầu tuần tôi đều đưa ra tiêu chuẩn bé ngoan ,sau đó tôi trò chuyện về ngày nghỉ, căn cứ vào kế hoạch tôi đã lựa chọn những bài thơ, câu truyện có nội dung phù hợp để dạy cho trẻ đọc. Lúc đầu rất khó khăn do lớp có nhiều trẻ tiếp thu chậm, lúng túng trong khi thực hiện khi thì rửa lòng bàn tay trước khi thì rửa mu bàn tay, khi thì cổ tay. Ban đầu tôi cho trẻ học đọc các bước rửa tay theo cô sau đó mô phỏng lại cách rửa trên tay khi trẻ tương đôí nhớ, tôi mới cho trẻ thực hiện dưới vòi nước. Những lúc đó tôi thường cho trẻ đọc bài thơ “ Rửa tay” Đồng thời tôi kết hợp vẽ các qui trình rửa tay. Rửa tay “Miếng xà phòng nho nhỏ. Em xát lên bàn tay. Nước mát đây trong vắt. Em rửa đôi bàn tay. Khăn mặt đây thơm phức Em lau khô bàn tay. Đôi bàn tay be bé. Nay rửa sạch xinh xinh. Tất cả lớp chúng mình Cùng giơ tay vỗ vỗ. “ Để trẻ dễ nhớ cách rửa mặt tôi dạy trẻ đọc bài thơ: “Một tay làm chẳng được Bé phải lau hai tay Cô cất giọng nhỏ nhẹ Làm thế nào nữa đây 9 Bắt đầu từ mắt này Bé gấp đôi khăn ngay Lau từ ngoài vào nhé Lau hai bên má đỏ Nhích khăn lên các bé Gấp đôi một lần nữa Lau sống mũi xuống đi Lau cái cổ cái cắm Sau đó đến các gì Mắt bé nhìn chăm chăm Cái miệng xinh của bé Kìa cô khen bé giỏi.” Chính vì trẻ được đọc thơ xong giúp trẻ nhớ lâu các thao tác và thành thạo, khi trẻ rửa mặt xong tôi ngâm khăn vào xà phòng và giặt phơi khô để ngày hôm sau trẻ thực hiện. Do trẻ được thực hiện thường xuyên nên trẻ nhớ được ký hiệu riêng khăn của mình. Khi giáo dục trẻ chăm sóc răng và biết đánh răng đúng cách tôi đã chuẩn bị mô hình răng mẫu, bàn chải, kem ,cô giáo phải thao tác đánh răng và giảng giải đánh răng đánh trên xuống và đánh dưới lên, đánh mặt trong, đánh ngoài,sau khi thao tác xong tôi kết hợp kể cho trẻ nghe câu truyện “Gấu con bị sâu răng” hoặc cho trẻ đọc thơ “Gấu con đau răng Sao đau răng thế Miệng sưng to quá Gấu con nói rằng Nên phải nghỉ học Vì ăn kẹo tối Đã ba hôm rồi Không chịu đánh răng Thỏ nâu ân cần Sâu chui vào cắn”. Trước khi cho trẻ ăn cơm, trẻ đọc bài thơ “Bé ơi nhớ nhé” “Giờ ăn đến rồi Bé ơi nhớ nhé! Bé ơi nhớ nhé! Quay ra đằng sau Rửa tay sạch sẽ Tay che miệng mũi Trước khi ăn cơm Nếu không như thế Bé ngồi ngay ngăn Làm mất vệ sinh Mời cô mời bạn Bạn bè cười chê Cùng bé xơi cơm Nhớ có hắt hơi Chẳng đẹp tí nào Bé ơi nhớ nhé!” 10 Để giữ cho đôi chân luôn sạch sẽ tôi cho trẻ đọc bài thơ “Giữ gìn vệ sinh” “ Con heo không đi dép Lúc nào cũng đi dép Chân nó bẩn quá thôi Chân bé luôn sạch tinh Vừa mới rửa xong rồi Nhớ lời cô giáo dạy Lại dẫm ngay xuống đất Bé giữ gìn vệ sinh”. Trong TC phân vai theo chủ đề tôi lồng ghép giáo dục sức khỏe cho trẻ qua trò chơi “Bác sĩ khám răng”. Hoặc chơi trò chơi bán hàng tôi làm một quầy chuyên phục vụ đồ dùng vệ sinh như ca, cốc, bàn chải, lược, gương, xô, chậu….Người mua phải nói công dụng thì người bán mới bán. Ngoài ra tôi còn sưu tầm thêm các bài hát cho trẻ hát mang tính GD như bài “Tay thơm, tay ngoan” “ Khám Tay”.... Bằng cách dạy trên tôi thấy trẻ có một thói quen và nề nếp rõ rệt như cháu Hà, Đào Khang, Trúc Lâm… Tôi thấy có ý thức tự phục vụ khi thấy tay bẩn trẻ tự đi rửa tay theo đúng qui trình mà không cần cô phải nhắc nhở. 3.4. Biện pháp 4: Tuyên truyền phối hợp với các bậc phụ huynh Để có một sức khỏe tốt và hình thành thói quen cho trẻ một thói quen vệ sinh các nhân sạch sẽ tôi thường xuyên trao đổi với các bậc phụ huynh cần quan tâm đến các cháu vì các cháu còn bé việc đầu tiên là không cho trẻ mang quà đến lớp, nên đánh răng vào buổi tối trước khi đi ngủ, ăn cơm xong xúc miêng nước muối, cắt móng tay, thường xuyên trao đổi với các bậc phụ huynh để cùng thống nhất cách rửa tay, rửa mặt ở lớp cũng như ở nhà nên rửa tay bằng xà phòng, rửa tay dưới vòi nước sạch. Trao đổi gặp riêng với bậc phụ huynh nào có cháu thường xuyên ăn mặc chưa gọn gàng, mặt mũi nhem nhuốc như ở lớp tôi có cháu Hà , An Bình, Thảo Nguyên… Tôi đưa ra một vài minh chứng về tầm quan trọng của việc giữ gìn vệ sinh cá nhân đối với sức khoẻ của con người đặc biệt là với trẻ. Trẻ còn non nớt, sức đề kháng chưa cao. Tôi đưa một số hình ảnh về trẻ bị chân, tay, miệng và cho phụ huynh biết bệnh đó nguyên nhân chính là do vệ sinh cá nhân chưa sạch sẽ. 11 Vì vậy nếu giữ vệ sinh sạch sẽ hàng ngày thì có thể tránh được 90% nguy cơ mắc bệnh. Đối với cháu chưa có ý thức tốt tôi gặp riêng phụ huynh trao đổi để phụ huynh và cô giáo cùng tìm ra biện pháp giáo dục trẻ một cách tốt nhất. Tuyên truyền với các bậc phụ huynh cho trẻ đi khám bệnh theo đinh kỳ, tiêm đầy đủ cân đo hàng tháng để kịp thời phòng và điều trị như ở lớp tôi có cháu Khoa, Trí, Trang, Tùng … bị sâu răng tôi gặp riêng các phụ huynh đó động viên trẻ cho trẻ đi khám răng và chữa sâu răng Từ việc kết hợp với các bậc phụ huynh tôi nhận thấy trẻ đã có nhiều thay đổi hơn trong việc vệ sinh hàng ngày. Đã biết ăn mặc sạch sẽ, quần áo gọn gàng đến lớp, biết giữ gìn vệ sinh ở lớp cũng như ở nhà, biết đánh răng, rửa mặt đúng cách. Biết đi vệ sinh đúng nơi qui định và không còn tình trạng trẻ đến lớp mà đầu tóc rối bù, mặt mũi nhem nhuốc nữa. Điều đó cho thấy phụ huynh đã thật sự quan tâm đến vấn đề vệ sinh cá nhân cho con em mình. 4. Kết quả đạt được Trên đây là một số biện pháp tôi đã chia sẻ với mục đích nâng cao hơn nữa chất lượng giáo dục “Rèn luyện những thói quen vệ sinh và hành vi văn minh cho trẻ Mẫu giáo 4 – 5 tuổi”. Sau khi thực hiện các biện pháp nêu trên tôi đã thu được kết quả như sau: Thời gian Tháng 9 năm 2016 Số trẻ 54 Mức độ Tốt Khá Trung bình Yếu kém Kết quả Số lượng 5 16 24 9 Tỷ lệ 9,3% 30% 44% 16,7% Mức độ Số lượng Tỷ lệ Tốt 26 48 % Tháng 02 54 Khá 20 37 % Năm 2017 Trung bình 8 15 % Yếu kém => So sánh đối chứng qua gần một năm thực hiện đề tài, tôi thấy có sự thay đổi đáng khích lệ: Số trẻ tốt tăng 38,7%, số trẻ khá tăng 7 % so với đầu 12 năm học, số trẻ trung bình giảm từ 44% xuống còn 15% và đặc biệt là không còn trẻ yếu kém. Có được kết quả trên là sự cố gắng , nỗ lực không của chỉ giáo viên và trẻ mà đặc biệt còn có sự góp sức không nhỏ của các bậc phụ huynh. 5. Điều kiện để sáng kiến được nhân rộng Để sáng kiến được nhân rộng cần có những điều kiện sau: - Có đầy đủ cơ sở vật chất, trang thiết bị đồ dùng, đồ chơi… phục vụ nhu cầu học tập và vui chơi của trẻ. - Giáo viên có trình độ đạt chuẩn trở lên, nhiệt tình, yêu nghề, mến trẻ. Phần 3: KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ 1. Kết luận: Áp dụng sáng kiến “ Rèn luyện những thói quen vệ sinh và hành vi văn minh cho trẻ Mẫu giáo 4- 5 tuổi” như sau: - Cô giáo cần phải ân cần nhẹ nhàng đối với trẻ, chịu khó tìm tòi, tranh ảnh, thơ ca, câu đố, đông dao… mang tính chất giáo dục vệ sinh cho trẻ. 13 - Luôn tạo cho trẻ một tinh thần thoải mái, lồng ghép các hành vi tốt về vệ sinh môi trường và vệ sinh cá nhân - Thường xuyên dạy trẻ, động viên trẻ đọc các bài thơ,câu đố mang tính chất giáo dục ở mọi lúc mọi nơi. - Thường xuyên trao đổi với các bậc phụ huynh để phối hợp hướng dẫn về các hành vi văn hóa tốt các thao tác vệ sinh ở lớp để cùng thống nhất cách dạy trẻ những thói quen vệ sinh và hành vi văn minh cho trẻ. - Bản thân cô giáo cần nhiều thời gian để nghiên cứu ,tham khảo tài liệu qua sách báo ,ti vi ….Đầu tư vào cách tổ chức, cách hoạt động sao cho phù hợp với tiết dạy. Cô giáo làm nhiều đồ dùng đồ chơi, không ngừng rèn luyện năng lực, học hỏi chị em đồng nghiệp, tham dự các hội thi từ đó phát huy tính tích cực cho bản thân . 2. Khuyến nghị Để giáo viên thực hiện tốt hơn nữa việc giúp trẻ rèn luyện những thói quen vệ sinh và hành vi văn minh, tôi xin mạnh dạn đề xuất một số khuyến nghị sau: - Đối với giáo viên: + Cần nghiên cứu tài liệu về cách làm đồ dùng phục vụ cho môn học. + Có kế hoạch cụ thể về các nội dung dạy trẻ rèn luyện những thói quen vệ sinh và hành vi văn minh phù hợp với điều kiện và đặc điểm trẻ. - Đối với nhà trường: + Tổ chức các buổi thảo luận, chuyên đề về dạy trẻ rèn luyện những thói quen vệ sinh và hành vi văn minh . + Xây dựng các tiết hoạt động mẫu về nội dung rèn luyện những thói quen vệ sinh và hành vi văn minh cho trẻ để giáo viên học tập và được bồi dưỡng về chuyên môn nghiệp vụ. + Chọn lọc và tạo thành bộ đĩa bài giảng điện tử với nội dung giúp trẻ rèn luyện những thói quen vệ sinh và hành vi văn minh để giáo viên ứng dụng khi tổ chức hoạt động cho trẻ. - Đối với cấp Phòng, Sở giáo dục: 14 + Tạo nhiều cơ hội cho giáo viên được trau dồi năng lực sư phạm qua các lớp bồi dưỡng chuyên môn về nội dung giáo dục trẻ rèn luyện những thói quen vệ sinh và hành vi văn minh . + Cung cấp các tài liệu có nội dung về giáo dục trẻ rèn luyện những thói quen vệ sinh và hành vi văn minh để giáo viên nghiên cứu và học tập. Trên đây là một số sáng kiến của bản thân tôi nhằm giúp trẻ 4 - 5 tuổi rèn luyện những thói quen vệ sinh và hành vi văn minh . Trong quá trình thực hiện đề tài, bản thân tôi đã cố gắng, song về mặt nội dung cũng như hình thức trình bày không tránh khỏi những thiếu sót. Tôi rất mong nhận được sự góp ý xây dựng của Hội đồng khoa học các cấp để đề tài của tôi hoàn thiện hơn. Tôi xin chân thành cảm ơn! 15 Skkn rèn luyện những thói quen vệ sinh và hành vi văn minh cho trẻ mẫu giáo nhỡ
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM ĐỀ TÀI: “RÈN LUYỆN NHỮNG THÓI QUEN VỆ SINH VÀ HÀNH VI VĂN MINH CHO TRẺ MẪU GIÁO NHỠ” I. ĐẶT VẤN ĐỀ: Trong công tác chăm sóc và giáo dục vệ sinh cho trẻ mẫu giáo là một việc rất quan trọng, nhưng điều quan trọng hơn là việc rèn luyện những thói quen vệ sinh và hành vi văn minh cho trẻ mẫu giáo đó là nhiệm vụ rất cần thiết. Giúp cho cơ thể trẻ phát triển tốt, chống đỡ được các bệnh tật, tránh được những dị tật thích nghi được với điều kiện sống, hình thành những thói quen cơ bản để giúp trẻ có nhiều nề nếp tốt. Câu tục ngữ “ Tiên học lễ, hậu học văn” đã thấm sâu vào trí óc tôi, ngay từ thời còn là học sinh tiểu học cho đến bây giờ, là giáo viên mầm non tôi cũng hiểu hơn về ý nghĩa sâu sắc của câu tục ngữ đó. Các cháu mầm non với đôi mắt trong veo đầy thơ mộng, tâm hồn trẻ như tờ giấy trắng, nếu khéo vẽ thì tròn, còn không khéo thì méo mó. Suy nghĩ nhiều về vấn đề đó, tôi nghĩ mình cần phải đầu tư nhiều vào việc giáo dục lễ giáo cho các cháu tô điểm vào tâm hồn các cháu những cái hay cái đẹp, để các cháu trở thành những bông hoa thơm ngát, là người có hành vi văn minh lịch sự. Vì vậy ngay từ đầu năm học này tôi quyết định chọn đề tài “RÈN LUYỆN NHỮNG THÓI QUEN VỆ SINH VÀ HÀNH VI VĂN MINH CHO TRẺ MẪU GIÁO NHỠ” * Cơ sở lý luận: - Thói quen có hành vi văn minh lịch sự là nền tảng đạo đức của mỗi con người, là hành vi văn hóa. Ngay từ nhỏ trẻ cần được uốn nắn, giáo dục từ cử chỉ, lời nói, hành động văn minh, lịch sự thì lớn lên trẻ mới trở thành người có ích cho bản thân, gia đình và xã hội, trẻ phải biết tu dưỡng, rèn luyện bản thân từng ngày, từng giờ theo hướng tốt, nói lời hay ý đẹp, đi đứng nhẹ nhàng, khoan thai cư xử với mọi người niềm nở lịch sự. Nhận thức được tầm quan trọng của vấn đề trên tôi đã suy nghĩ trình bày thực tế để tìm biện pháp thực hiện. * Thực trạng: + Thuận lợi: - Các cháu được học: VD: trường bán trú, các cháu đi học cả ngày. - Được sự giúp đỡ của Ban giám hiệu trường và phòng Giáo dục, phụ huynh học sinh giúp đỡ về cơ sở vật chất. - Các cháu đều ở cùng lứa tuổi. Trường lớp rộng rãi, thoáng mát có đủ đồ dùng, dụng cụ phục vụ cho vệ sinh. + Khó khăn: - Một số cháu chưa hề được đến trường, lớp và một số cháu còn quá nhỏ. - Đa số phụ huynh đều làm nghề nông, và một số phụ huynh lo kinh tế gia đình, chưa hiểu biết và quan tâm đến giáo dục trẻ. - Một số cháu được cha mẹ cưng chiều quá mức, muốn gì được nấy, một số trẻ sống trong môi trường không lành mạnh từ gia đình. * Với những thuận lợi và khó khăn trên, tôi đã nghiên cứu tìm những biện pháp giải quyết như sau: II. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ: a) Giáo viên phải nắm được yêu cầu rèn luyện và kỹ năng thực hành cho trẻ. - Thói quen vệ sinh cần rèn luyện. - Ngoài những thói quen vệ sinh ở lớp mầm, giáo viên cần rèn luyện thêm cho các cháu những thói quen vệ sinh sau: - Trẻ tự rửa mặt, rửa tay trước khi ăn, sau khi đi đại tiện, chải đầu, đánh răng. - Có ý thức giữ vệ sinh nơi công cộng, tôn trọng người khác như: không nhổ bậy, không vứt rác ra lớp học, nơi công cộng, biết sử dụng nước sạch.. - Trẻ tự mặc quần áo, biết đòi hỏi người lớn phải cho mình ăn mặc gọn gàng sạch sẽ. - Biết gấp cất trải nệm, gối. - Biết giữ nhà cửa, đồ dùng đồ chơi gọn gàng sạch sẽ. Biết giúp cô lau bàn ghế, rửa đồ chơi, xếp lại giá đồ chơi gọn gàng ngăn nắp. - Khi ra nang biết đội mũ nón và biết mặc áo mưa khi trời mưa. - Trẻ bắt đầu hình thành vững chắc các quy tắc vệ sinh cá nhân và nếp sống văn minh. - Các kỹ năng cần rèn cho trẻ. - Trẻ phải thành thạo các kỹ năng thực hành vệ sinh của lớp mầm, ngoài ra cô cần rèn cho trẻ. - Biết giúp cô giặt khăn, phơi khăn. - Biết dùng tay - khăn che miệng khi hắt hơi, ho, ngáp, hỉ mũi… b. Cô giáo cần nắm được các trình tự sau đây để hình thành một thói quen vệ sinh và hành vi văn minh cho trẻ. - Cô giáo hướng dẫn cho trẻ được nội dung yêu cầu. - Các cháu mẫu giáo nhỡ tuy còn nhỏ nhưng cũng có khả năng tiếp thu được những kiến thức thôn thường vì vậy cô cần phải hướng dẫn cho các cháu biết những điều cần thiết của từng yêu cầu vệ sinh và những tác hại của việc không thực hiện đúng yêu cầu đó, lời hướng dẫn của cô phải đơn giản, rõ ràng, chính xác, dể hiểu. - Chuẩn bị lời hướng dẫn và động tác mẫu. - Các cháu có thể làm tốt các công việc tự phục vụ bản thân vì vậy đối với những việc có thể làm mẫu được cô cần chuẩn bị tốt lời hướng dẫn và làm thành thạo động tác mẫu, vừa làm vừa giải thích, cô có thể tập truớc cho một cháu để cháu đó làm mẫu cho các cháu khác làm theo. VD: Thao tác đánh răng một cháu thực hiện các cháu khác làm theo – cô đọc lời hướng dẫn. - Nhắc nhở các cháu thực hiện thường xuyên. Muốn hình thành một thói quen vệ sinh ngoài việc làm cho trẻ hiểu được ý nghĩa có kỹ năng cần phải làm cho trẻ được thực hành thường xuyên, có như vậy mới ăn sâu vào nếp sống của trẻ. Hành động sẽ trở thành thói quen khi đứa trẻ có nhu cầu từ bên trong. VD: Cháu Linh Phương sau khi ăn xong nếu cháu không đánh răng cháu thấy rất khó chịu và không chịu đi ngủ. c) Cô giáo cần nắm vững một số biện pháp rèn luyện thói quen vệ sinh và hành vi văn minh cho trẻ. - Vệ sinh môi trường nề nếp của lớp. - Các cháu ở lớp mẫu thời gian rất dài, nếu cô sắp xếp gọn gàng, sạch sẽ mọi sinh hoạt của lớp có nề nếp làm cho lớp học vui tươi đầm ấm. Tất cả những cái đó ảnh hưởng rất lớn đến sự hình thành thói quen cho trẻ. Lớp học sạch đẹp cháu không nỡ vất rác bừa bãi, cháu không vất đồ chơi lung tung, khi mọi thứ trong lớp điều được sắp xếp theo đúng chỗ quy định. Nếu hàng ngày cô thực hiện nghiêm túc thời gian biểu cháu sẽ thực hiện đúng giờ nào việc đó. Vì những việc làm tốt được lặp đi lặp lại nhiều lần thì sẽ thành thói quen tốt. - Sự gương mẫu của cô và những người xung quanh. Đặc điểm của trẻ là hay bắt chước, có thể bắt chước cái đúng, cái tốt, nhưng cũng có thể bắt chước cái sai, cái xấu. Vì vậy cô giáo và mọi người xung quanh cần phải tự rèn bản thân và tuân thủ những yêu cầu vệ sinh của nhà trường, thực hiện triệt để lời nói phải đi đôi với việc làm để thực sự là tấm gương sáng cho các cháu noi theo. d) Thông tin hai chiều giữa nhà trường và gia đình. Muốn trẻ hình thành được các thói quen vệ sinh thì nhà trường và gia đình phải thống nhất yêu cầu giáo dục vệ sinh đối với trẻ. Nhà trường và giáo viên thông báo, yêu cầu biện pháp giáo dục vệ sinh cho phụ huynh biết, yêu cầu phụ huynh cần theo dõi giúp đỡ và cho biết tình hình thực hiện ở nhà để cùng phối hợp giáo dục rèn luyện cho trẻ. e) Tạo điều kiện vật chất tối thiểu cần thiết để trẻ được thường xuyên thực hiện được những quy định về vệ sinh. - Muốn thực hiện được những quy định về vệ sinh thì phải có phương tiện thực hiện. VD: Cô dạy các cháu bỏ rác vào sọt (giỏ rác) thì lớp phải có giỏ rác cho các cháu bỏ, có phương tiện lại được thực hiện thường xuyên ở lớp cũng như ở nhà, cháu sẽ nhanh chóng hình thành được thói quen vệ sinh đó. Cô cùng gia đình kết hợp dạy trẻ ở mọi lúc mọi nơi, nếu có điều kiện để rèn luyện những kỹ năng thực hành vệ sinh và hành vi văn minh cho trẻ. - Rèn trẻ thông qua các hoạt động của lớp trong ngày. VD: Lúc đón trẻ vào lớp phải chào cô, cô hướng dẫn trẻ xếp mũ nón vào giá, chải đầu, đi dép đúng chân. - Giờ ăn trưa: Dạy trẻ rửa tay lau mặt, mời cô, các bạn, cầm muỗng đúng tay. - Ăn nhai từ tốn, không nhai nhồm nhoằm và nuốt vội. - Không ngậm thức ăn lâu trong miệng – không vừa ăn vừa chơi, vừa nói chuyện, đi lại lung tung. Không xúc qua đầu, không bỏ dở suất ăn, biết nhặt cơm rơi vào đĩa riêng – ăn xong lau miệng. * Uống nước từ từ, không làm đổ, không làm vỡ cốc, không rót nước quá đầy, thò tay vào bình nước, không uống nước lã. * Mặc: Trang phục quần áo gọn gàng sạch sẽ - không mặc quần áo bẩn, rách, đứt cúc, không ngồi lê trên sàn đất hoặc bôi bẩn vào quần áo – thường xuyên tắm rửa thay quần áo. * Với bạn bè: Biết nhường nhịn bạn khi chơi và cùng chơi không đánh cãi nhau gây gổ bắt nạt bạn yếu. * Với thiên nhiên môi trường: - Biết yêu quý bảo vệ cảnh đẹp của thiên nhiên, không hái hoa ngắt lá, bẻ cành cây ở trường, lớp vườn hoa. Chăm tưới cây, nhổ cỏ, dọn vệ sinh. - Giờ chơi phản ánh sinh hoạt. Dạy trẻ biết rửa chén, bát đĩa xoong, chảo… Dạy trẻ biết tôn trọng yêu kính người lớn tuổi, người trong gia đình… biết giúp đỡ lẫn nhau. * Giờ vẽ: dạy trẻ ngồi đúng tư thế không nói chuyện. * Giờ trả trẻ: Cô nhắc nhở phụ huynh cùng với cô, giáo dục các cháu theo chủ điểm yêu cầu của lớp học. III. KẾT QUẢ ĐẠT ĐƯỢC: Qua một năm học áp dụng nội dung yêu cầu và các biện pháp rèn luyện thói quen vệ sinh và hành vi văn minh cho trẻ mẫu giáo nhỡ, nhìn chung cuối năm học các cháu đã hình thành những thói quen vệ sinh và hành vi văn minh một cách khả quan. Đa số các cháu đã thành thạo những kỹ năng ở cả 2 lứa tuổi mầm, chồi như: - Tự rửa mặt, rửa tay chải đầu, thay quần áo sử dụng thành thạo dụng cụ vệ sinh. - Biết giữ nhà cửa, đồ dùng, đồ chơi sạch sẽ. - Biết bỏ rác vào giỏ, không vất rác bừa bãi. - Biết đi tiêu tiểu đúng nơi quy định. - Trẻ không ăn quả xanh, uống nước lã. - Khi ăn cơm trẻ không làm rơi vãi. - Các cháu đã thể hiện được nếp sống văn minh lịch sự. - Biết đi thưa về trình. - Khi gặp người lớn biết lễ phép để chào hỏi. - Biết nhường nhịn bạn giúp đỡ lẫn nhau. - Biết giữ vệ sinh lịch sự nơi công cộng, thông khạc nhổ bừa bãi, khi ho ngáp hắt hơi, hỉ mũi, phải lấy tay che miệng. - Biết tôn trọng và quý mến mọi người. - Biết yêu quý bảo vệ cảnh đẹp của thiên nhiên. - Biết yêu quý, bảo vệ vật nuôi cây trồng. * Kết quả học kỳ I: 75% thực hiện tốt 10% trẻ thực hiện khá 10% trẻ thực hiện ở mức trung bình 5% trẻ yếu kém chưa thực hiện được. * Kết quả học kỳ II: 100% thực hiện tốt IV. BÀI HỌC KINH NGHIỆM. - Việc rèn luyện thói quen vệ sinh và hành vi văn minh cho trẻ mẫu giáo là vô cùng quan trọng. Song công việc thật không đơn giản. Trình độ nhận thức tiếp thu của mỗi cháu khác nhau, điều kiện hoàn cảnh sống từng gia đình mỗi cháu không đồng đều vì vậy qua quá trình thực hiện tôi nhân thấy muốn thực hiện tốt việc này, bản thân mỗi giáo viên cần phải: - Trau dồi kiến thức vệ sinh và hành vi văn minh cần thiết. - Cô giáo phải là người có phẩm chất đạo đức tốt, mẫu mực, chịu khó, kiên trì tìm tòi học hỏi, luôn có biện pháp sáng tạo mới trong giảng dạy và chăm sóc giáo dục trẻ. - Cô giáo dành thời gian, chú ý nhiều hơn đến những cháu cá biệt để có biện pháp giáo dục phù hợp, phải động viên khen thưởng sửa lại kịp thời cho trẻ nhằm kích thích những việc làm tốt, và hạn chế những hành vi xấu của trẻ. - Cô giáo phải hết lòng yêu thương các cháu, với tinh thần là người mẹ thứ hai của các cháu, cô giáo phải nhạy bén trước những diễn biến của các cháu, hiểu được đặc điểm tâm sinh lý của các cháu, hiểu được hoàn cảnh sống của từng gia đình. - Gia đình phải thật sự là mái ấm tình thương của trẻ, bố mẹ phải là tấm gương sáng để trẻ noi theo, phải quan tâm, yêu thương trẻ, có trách nhiệm giáo dục trẻ ngay từ khi mới chào đời. - Tuyên truyền với phụ huynh về công tác giáo dục rèn luyện vệ sinh văn minh cho trẻ. Do đó muốn giáo dục chăm sóc trẻ đạt kết quả tốt thì phải có sự thống nhất phương pháp giáo dục của 2 cô giáo trong lớp cũng như phải có sự phối hợp chặt chẽ giữa nhà trường, gia đình và xã hội. Trên đây là một vài kinh nghiệm trong việc dạy trẻ có những thói quen vệ sinh và hành vi văn minh cho trẻ mẫu giáo nhỡ, bản thân tôi đã rút ra sau một năm học, thực hiện tốt. Tải về bản full Đề tài: Rèn luyện những thói quen vệ sinh và hành vi văn minh cho trẻ mẫu giáo nhỡT rong công tác chăm sóc và giáo dục vệ sinh cho trẻ mẫu giáo là một việc rất quan trọng, nhưng điều quan trọng hơn là việc rèn luyện những thói quen vệ sinh và hành vi văn minh cho trẻ mẫu giáo đó là nhiệm vụ rất cần thiết. Tóm tắt nội dung tài liệu
|