Ðất là một dạng tài nguyên vật liệu của con người. Ðất có hai nghĩa: đất đai là nơi ở, xây dựng cơ sở hạ tầng của con người và thổ nhưỡng là mặt bằng để sản xuất nông lâm nghiệp.
Ðất theo nghĩa thổ nhưỡng là vật thể thiên nhiên có cấu tạo độc lập lâu đời, hình thành do kết quả của nhiều yếu tố: đá gốc, động thực vật, khí hậu, địa hình và thời gian. Thành phần cấu tạo của đất gồm các hạt khoáng chiếm 40%, hợp chất humic 5%, không khí 20% và nước 35%. Giá trị tài nguyên đất được đo bằng số lượng diện tích [ha, km2] và độ phì [độ mầu mỡ thích hợp cho trồng cây công nghiệp và lương thực]. Tài nguyên đất của thế giới theo thống kê như sau:
Tổng diện tích 14.777 triệu ha, với 1.527 triệu ha đất đóng băng và 13.251 triệu ha đất không phủ băng. Trong đó, 12% tổng diện tích là đất canh tác, 24% là đồng cỏ, 32% là đất rừng và 32% là đất cư trú, đầm lầy. Diện tích đất có khả năng canh tác là 3.200 triệu ha, hiện mới khai thác hơn 1.500 triệu ha. Tỷ trọng đất đang canh tác trên đất có khả năng canh tác ở các nước phát triển là 70%; ở các nước đang phát triển là 36%.
Tài nguyên đất của thế giới hiện đang bị suy thoái nghiêm trọng do xói mòn, rửa trôi, bạc mầu, nhiễm mặn, nhiễm phèn và ô nhiễm đất, biến đổi khí hậu. Hiện nay 10% đất có tiềm năng nông nghiệp bị sa mạc hoá.
Ðất là một hệ sinh thái hoàn chỉnh nên thường bị ô nhiễm bởi các hoạt động cuả con người. Ô nhiễm đất có thể phân loại theo nguồn gốc phát sinh thành ô nhiễm do chất thải công nghiệp, chất thải sinh hoạt, chất thải của các hoạt động nông nghiệp, ô nhiễm nước và không khí từ các khu dân cư tập trung. Các tác nhân gây ô nhiễm có thể phân loại thành tác nhân hoá học, sinh học và vật lý.
? Nó quan trọng như thế nào với con người? Hiện trạng tài nguyên đất tại Việt Nam hiện nay ra sao? Hãy cùng nhau tìm hiểu trong bài viết về tài nguyên đất này nhé.Quý khách hãy đăng ký để nhận Khuyến Mãi bên dưới của nhà cái Fi88
Tài nguyên đất là gì?
Tài nguyên đất chính là một dạng tài nguyên vật liệu của con người. Nguồn tài nguyên này thường được hiểu theo 2 nghĩa khác nhau. Một là tài nguyên đất đai phục vụ nhu cầu xây dựng cơ sở hạ tầng của con người. Hai là thổ nhưỡng, dùng làm mặt bằng sản xuất trong nông nghiệp, lâm nghiệp.
Tài nguyên đất là gì?
Cơ cấu đất tại Việt Nam
Nhìn chung, cơ cấu đất Việt Nam thay đổi như sau: tăng đất nông nghiệp, giảm đất rừng, tăng đất chuyên dùng và đất trống đồi trọc.
55% diện tích đất tự nhiên được sử dụng vào 4 mục đích cơ bản: nông nghiệp, lâm nghiệp, chuyên dụng và các khu dân cư. Khoảng 7 triệu ha đất [21,13% diện tích đất tự nhiên] được sử dụng vào nông nghiệp như trồng cây hàng năm [5,5 triệu ha], trồng cây lâu năm [1,1 triệu ha], đồng cỏ chăn nuôi [0,35 triệu ha].
Việt Nam nằm ở vùng nhiệt đới, mưa nhiều, nhiệt độ không khí cao, khoáng hóa mạnh, dễ bị rửa trôi, xói mòn, ruộng đất dễ bị thoái hóa. Đất khó khôi phục lại trạng thái ban đầu.
Ô nhiễm môi trường đất đang có chiều hướng tăng lên do những nguyên nhân chính. Ví dụ như: tăng mức sử dụng, sử dụng không hợp lý các dạng phân bón hóa học, thuốc bảo vệ thực vật. Chất thải rắn đô thị chưa được thu gom, vận chuyển và xử lý kịp thời, phương thức canh tác không đúng kỹ thuật, đốt nương làm rẫy trên các vùng đất dốc. Tưới tiêu không hợp lý đã làm thoái hóa đất như rửa trôi, xói mòn.
Hiện trạng tài nguyên đất ở Việt Nam
Sau khi tìm hiểu tài nguyên đất là gì và cơ cấu đất tại Việt Nam, chúng ta hãy cùng nhau tìm hiểu về hiện trạng tài nguyên đất tại Việt Nam hiện nay
Diện đất tự nhiên nước ta khoảng 33 triệu ha.Diện tích Việt Nam được xếp thứ 57/200 quốc gia và vùng lãnh thổ. Diện tích lãnh thổ không lớn nhưng dân số Việt Nam thuộc top đầu trên thế giới [khoảng 95 triệu người]. Chính vì vậy, diện tích đất cho mỗi người ngày càng bị thu hẹp.
Ở nước ta, đất vùng đồi núi, dốc chiếm 22 triệu ha [67% diện tích cả nước]. Các loại đất tốt có đất bazan 2,4 triệu ha chiếm 7,2%, đất phù sa 3,0 triệu ha chiếm 8,7%. Nhìn chung đất tốt chỉ được xấp xỉ 20%.
Đất nông nghiệp khoảng 7,36 triệu ha, trong đó 5,9 triệu ha trồng cây ngắn ngày như lúa, hoa màu, lương thực thực phẩm [số liệu năm 1994]. Đất rừng khoảng 9,91 triệu ha. Ngoài ra, có khoảng 13,58 triệu ha chưa được sử dụng trong đó chỉ có khoảng 400.000 ha có thể sử dụng vào nông nghiệp, còn lại là đồi núi trọc và mặt nước ao hồ sông suối.
Hai vùng đồng bằng sông Cửu Long, sông Hồng và đất Tây Nguyên có chất lượng đất tốt. Những vùng đất còn lại đều có tiềm năng năng suất thấp, lại bị rửa trôi, xói mòn, nhiễm mặn, nhiễm phèn; nhiều đất phì nhiêu đã bị thoái hóa. Hơn 1 triệu ha bị xói mòn trơ sỏi đá, laterit hóa.
Tài nguyên đất đang bị đe dọa
Xem thêm
Sạt lở đất là gì? Nguyên nhân và những thiệt hại sạt lở đất gây ra?
Động đất là gì? Những điều cần biết về thảm họa tự nhiên này
Các hiện tượng thoái hóa đất thường gặp ở Việt Nam
Đây là những hiện tượng thoái hóa đất thường gặp trên lãnh thổ Việt Nam chúng ta.
Sa mạc hóa
Sa mạc hóa là hiện tượng cát lan rộng phủ lên các bãi cỏ và đất nông nghiệp. Gây tổn thất về thảm thực vật và tính đa dạng sinh học. Hiện tượng này đang xảy ra ở các vùng khô cằn, nhưng thiệt hại của chúng rất rộng lớn. Khu vực Ninh Thuận, Bình Thuận là nơi thường xuyên xảy ra hiện tượng này.
Hiện tượng sa mạc hóa
Xói mòn đất
Xói mòn đất là hiện tượng tự nhiên, thường xảy ra ở những nơi có địa hình cao hoặc có dòng chảy chảy qua. Xói mòn gây nên những thiệt hại rất lớn về kinh tế, làm mất diện tích đất nông nghiệp, đất đai suy giảm chất dinh dưỡng… Cùng nhiều hậu quả nặng nề khác.
Xói mòn đất ở nước ta
Đất bạc màu
Đất bạc màu là đất ngày càng trở nên nghèo dinh dưỡng. Cây trồng khó có thể sinh trưởng và phát triển trên đất bạc màu. Đất bạc màu thường xuất hiện khi đất được canh tác nhiều lần. Nhưng không được cải tạo sau mỗi vụ mùa.
Đất bạc màu
Quý khách hãy đăng ký để nhận Khuyến Mãi bên dưới của nhà cái Fi88
Trên đây, mình đã cùng các bạn tìm hiểu tài nguyên đất là gì và thực trạng tài nguyên đất ở nước ta. Đấy là một tài nguyên quý giá và quan trọng. Vì vậy hãy cùng nhau chung tay bảo vệ nguồn tài nguyên này.