So sánh tập quyền và phân quyền trong quản trị

Sự khác biệt giữa ủy quyền và phân cấp - ĐờI SốNg

Sự khác biệt chính - Ủy quyền so với Phân cấp
 

Ủy quyền và phân quyền là những khái niệm quản lý thường được các tổ chức sử dụng nhằm quản lý hiệu quả các hoạt động kinh doanh. Khi một công ty mở rộng, nó trở nên khó quản lý. Vì vậy cần có sự phân quyền và phân quyền để đảm bảo tiến hành các công việc một cách suôn sẻ. Sự khác biệt chính giữa ủy quyền và phân quyền là ủy quyền đề cập đến việc người quản lý giao trách nhiệm hoặc quyền hạn cho cấp dưới để thực hiện các nhiệm vụ cụ thể trong khi phân quyền là việc chuyển giao quyền ra quyết định và phân công trách nhiệm giải trình cho các cấp quản lý.

NỘI DUNG 1. Tổng quan và sự khác biệt chính 2. Ủy quyền là gì 3. Phân quyền là gì 4. So sánh song song - Ủy quyền và phân cấp

5. Tóm tắt

Ủy quyền là gì?

Ủy quyền là việc người quản lý giao trách nhiệm và quyền hạn cho cấp dưới để thực hiện các nhiệm vụ cụ thể. Ủy quyền là điều cần thiết để thực hiện các hoạt động hàng ngày trong tổ chức bằng cách hoàn thành công việc đúng hạn một cách khéo léo. Việc ủy ​​quyền được thực hiện bởi lãnh đạo cao nhất và đây là một thông lệ được thấy ở tất cả các loại hình tổ chức. Người quản lý nên đánh giá rõ ràng hiệu quả công việc của cấp dưới trước khi giao trách nhiệm cho họ, và điều này dựa trên sự tin tưởng mà người quản lý dành cho nhân viên.


  • Tạo động lực cho nhân viên

Sự ủy nhiệm dẫn đến động lực cho các nhân viên vì họ được giao trách nhiệm và do đó cảm thấy được trân trọng.

  • Nâng cao tinh thần đồng đội

Khả năng làm việc nhóm được cải thiện và nhân viên học hỏi các kỹ năng mới thông qua làm việc với các đồng nghiệp.

  • Người quản lý có thể tập trung vào việc đưa ra các quyết định quan trọng

Với sự ủy quyền thích hợp, các nhà quản lý có nhiều thời gian hơn để ra quyết định mà không cần giám sát cẩn thận tất cả các nhiệm vụ được thực hiện bởi nhóm.

Nhược điểm của Ủy quyền

  • Khối lượng công việc tăng lên

Việc ủy ​​quyền có thể dẫn đến những trách nhiệm lớn đối với nhân viên mà đôi khi không thể quản lý được. Điều này có thể là một nguyên nhân gây ra căng thẳng, do đó không hài lòng.

Khi nhiệm vụ được giao, không có gì đảm bảo rằng nhân viên sẽ hoàn toàn cam kết thực hiện, trong trường hợp đó, các nhà quản lý sẽ phải xem xét kỹ lưỡng việc giám sát


Phân quyền là sự chuyển giao quyền ra quyết định và phân công trách nhiệm giải trình cho các cấp quản lý. Đây cũng là một hình thức ủy quyền mà quyền hạn được phân chia cho các cấp quản lý. Theo khái niệm quản lý này, quyền tự chủ tăng lên được trao cho các nhà quản lý bộ phận, nơi họ chịu trách nhiệm về các hành động của bộ phận tương ứng và chịu trách nhiệm trước lãnh đạo cao nhất.

Ưu điểm của phân quyền

Các tổ chức phi tập trung có chuỗi lệnh ngắn hơn. Do đó, các quyết định có thể được thực hiện nhanh chóng.

  • Tạo động lực cho nhân viên cấp dưới

Vì sự phân cấp trách nhiệm được thực hiện ở tất cả các cấp, nhân viên cấp dưới trở nên hài lòng với công việc của họ.


Vì ban lãnh đạo cao nhất không tham gia vào tất cả các quyết định chiến thuật, các nhà quản lý bộ phận / khu vực có thể đưa ra quyết định để phục vụ khách hàng tốt hơn. Điều này đặc biệt trở nên quan trọng trong các tổ chức quy mô lớn hoạt động ở nhiều quốc gia dưới nhiều điều kiện kinh tế, xã hội và chính trị.

Nhược điểm của phân cấp

Do mức độ phân quyền cao nên rất khó duy trì kiểm soát.

  • Khó khăn trong việc duy trì các tiêu chuẩn toàn cầu

Do các quy tắc và quy định được thực hiện linh hoạt về bản chất để phù hợp với các thị trường khác nhau, nên một tiêu chuẩn toàn cầu rất khó được duy trì.

Sự khác biệt giữa Ủy quyền và Phân quyền là gì?

Ủy quyền là việc người quản lý giao trách nhiệm hoặc quyền hạn cho cấp dưới để thực hiện các nhiệm vụ cụ thể.Phân quyền là sự chuyển giao quyền ra quyết định và phân công trách nhiệm giải trình cho tất cả các cấp quản lý.
Sử dụng
Ủy quyền có thể được nhìn thấy trong tất cả các loại hình tổ chức.Phân quyền thường được thực hiện trong các tổ chức quy mô lớn.
Quyền tự trị
Ủy quyền cho phép cấp dưới ít quyền tự chủ hơn.Cấp dưới được quyền tự chủ đáng kể theo phân cấp.
Trách nhiệm giải trình
Lãnh đạo cao nhất chịu trách nhiệm về các hành động của cấp dưới.Trưởng bộ phận phải chịu trách nhiệm về các hành động của bộ phận tương ứng.

Tóm tắt- Ủy quyền và phân quyền

Sự khác biệt giữa ủy quyền và phân quyền chủ yếu phụ thuộc vào mức độ quyền ra quyết định được trao. Khi người quản lý giao trách nhiệm cho cấp dưới, nó được gọi là ủy quyền. Phân cấp là một hình thức ủy quyền mở rộng trong đó quyền ra quyết định được trao cho tất cả các cấp quản lý. Như vậy, phân quyền cũng có thể được hiểu là một tập hợp các ủy quyền. Mặc dù cả hai cách tiếp cận đều có một số ưu điểm và nhược điểm như đã đề cập ở trên, nhưng kết quả hiệu quả có thể đạt được khi đưa ra hướng dẫn rõ ràng cho nhân viên về mức độ trách nhiệm và quyền hạn của họ.

Người giới thiệu: 1. “Hướng dẫn Nghiên cứu Quản lý Bột ngọt.” Ủy quyền và phân quyền. N.p., n.d. Web. 03 tháng 4 năm 2017. 2. Theo Maham Nasim. "Quản lý và lãnh đạo." LinkedIn SlideShare. N.p., ngày 22 tháng 6 năm 2012. Web. 03 tháng 4 năm 2017. 3. “Cơ cấu kinh doanh của công ty phi tập trung.” Chron.com. Chron.com, ngày 28 tháng 8 năm 2011. Web. 03 tháng 4 năm 2017.

4. “Hướng dẫn Nghiên cứu Quản lý Bột ngọt.” Ủy quyền - Ý nghĩa, Tầm quan trọng, PPT. N.p., n.d. Web. 03 tháng 4 năm 2017.

Skip to content

Thảo Tạ 

Trong công tác quản trị doanh nghiệp hiện nay, mô hình phân quyền và ủy quyền đang được áp dụng phổ biến. Mô hình này không chỉ giúp doanh nghiệp phản ứng kịp thời, nhanh chóng thích nghi với những biến động của thương trường, mà còn tác động đến vấn đề quản trị nhân sự, quản trị chiến lược và kiểm soát nội bộ công ty.

Phân quyền và các xu hướng của phân quyền 

Khác với hành vi “ủy quyền” đã được luật hóa trong Bộ luật Dân sự 2015 [BLDS] và Luật Doanh nghiệp 2020 [LDN], hoạt động phân quyền của doanh nghiệp hiện nay chưa được định nghĩa cụ thể trong các văn bản pháp luật cụ thể.

Phân quyền được hiểu là việc phân chia quyền lực cho cấp dưới, là hoạt động phân phối trách nhiệm nhiệm thông qua chức năng của tổ chức và là một trong những quyết định quan trọng của công tác quản lý.

Việc phân cấp, phân quyền được xác lập thông qua các văn bản pháp luật cũng như văn bản nội bộ của doanh nghiệp, mà cơ bản nhất là các quy định tại LDN; Điều lệ công ty và Bộ quy tắc quản trị Công ty. Đây là các văn bản đóng vai trò quyết định trong việc hoàn thiện mô hình phân cấp, phân quyền để xác định chức năng, nhiệm vụ, thẩm quyền của các cơ quan, tổ chức, cá nhân tham gia điều hành, quản lý doanh nghiệp.

Việc phân quyền có thể được phân loại dựa trên một số nguyên tắc: Phân quyền theo kết quả mong muốn; Xác định theo chức năng; Nguyên tắc bậc thang; Nguyên tắc quyền hạn theo cấp bậc; Nguyên tắc tương xứng giữa quyền hạn và trách nhiệm; v.v. Dựa vào các nguyên tắc đó, có hai xu thế phân quyền phổ biến hiện nay:

Thứ nhất, xu thế tập trung quyền lực quyết định vào người quản lý. Theo đó, người chủ doanh nghiệp sẽ nắm quyền quyết định; các chức danh quản lý, thậm chí cả thành viên Hội đồng quản trị hoặc thành viên Ban Giám đốc chỉ là hình thức mà không có thực quyền. Điều này đồng nghĩa với việc người chủ doanh nghiệp phải đưa ra quyết định một cách nhanh chóng, thậm chí là vội vàng mà không có thời gian cân nhắc nội dung của quyết định. Ngược lại, nếu dành thời gian để xem xét kỹ nội dung quyết định, giao dịch, việc trì hoãn, chậm trễ là điều không thể tránh khỏi.

Thứ hai, xu thế phân quyền tối đa cho cấp dưới. Không ít doanh nghiệp có quan niệm phân quyền tối đa cho cấp dưới để giảm tải công việc quản lý và phát huy tối đa tính chủ động của các bộ phận trong doanh nghiệp. Một doanh nghiệp dù lớn hay nhỏ thể hiện sự phân quyền thông qua sơ đồ tổ chức, cơ cấu bộ máy công ty với các phòng, ban chức năng riêng và các chức danh, nhiệm vụ đi kèm. Hiện nay, việc Chi nhánh của Doanh nghiệp tự mình giao dịch và quyết định ký kết Hợp đồng là điều hết sức bình thường. Tuy nhiên, chỉ khi xảy ra tranh chấp, vấn đề liên quan đến thẩm

quyền ký kết của Chi nhánh mới được mang ra thẩm định. Căn cứ Điều 84 BLDS và Điều 44 LDN, Chi nhánh là đơn vị hoạt động phụ thuộc vào Doanh nghiệp mở chi nhánh, thay Doanh nghiệp thực hiện một phần hoặc toàn bộ chức năng [bao gồm cả chức năng đại diện] và không có tư cách pháp nhân. Do đó, người đứng đầu Chi nhánh chỉ có thể thay mặt Doanh nghiệp ký kết hợp đồng khi được sự ủy quyền của người đại diện theo pháp luật của Doanh nghiệp mở Chi nhánh. Qua ví dụ trên, việc phân quyền rộng cho cấp dưới phải gắn liền với quy trình chi tiết, chặt chẽ, phù hợp với quy định pháp luật để điều chỉnh và hướng dẫn người được phân quyền tuân thủ nghiêm túc, tránh tình trạng vượt quá phạm vi ủy quyền, làm phát sinh rủi ro pháp lý cho Doanh nghiệp.

Một câu hỏi thường được đặt ra là việc phân quyền bằng một văn bản giao hoặc phân công nhiệm vụ có tạo thành một văn bản ủy quyền theo pháp luật hay không? Để trả lời câu hỏi này cần làm rõ nội dung khái niệm ủy quyền theo pháp luật Việt Nam.

Uỷ Quyền 

Ủy quyền là một trong hai hình thức đại diện theo quy định của pháp luật được ghi nhận tại Điều 135 Bộ luật Dân sự 2015.1 Ủy quyền là việc cá nhân/pháp nhân cho phép cá nhân/pháp nhân khác có quyền đại diện mình quyết định, thực hiện một giao dịch dân sự và người ủy quyền vẫn phải chịu trách nhiệm trước pháp luật về những hành vi do người nhận ủy quyền thực hiện trong phạm vi và thời hạn ủy quyền.2 Hiện nay pháp luật dân sự đã có quy định về quyền và nghĩa vụcủa bên ủy quyền, bên được ủy quyền tại các Điều 565-568 Bộ luật Dân sự 2015. Theo Điều 567.2 BLDS, bên ủy quyền phải chịu trách nhiệm về cam kết do bên được ủy quyền thực hiện trong phạm vi ủy quyền. Mặt khác, nếu bên được ủy quyền thực hiện hành vi vượt quá phạm vi mình được ủy quyền, hoặc có vi phạm các nghĩa vụ khác trong thỏa thuận ủy quyền, thì người ủy quyền có thể kiện đòi bồi thường thiệt hại do những vi phạm đó gây ra.

Một vấn đề chưa rõ ràng theo luật, đó là nếu bên được ủy quyền vượt quá thẩm quyền, thì giao dịch được tạo ra do người được ủy quyền cam kết mà cam kết đó vượt quá thẩm quyền có giá trị pháp lý hay không? Có vẻ như nếu hiểu một cách ngầm định theo Điều 567.2 BLDS thì người ủy quyền sẽ không chịu trách nhiệm gì về cam kết vượt quá thẩm quyền được ủy quyền. Tuy nhiên, điều này có thể tạo ra nhiều sự phiền toái cũng như không công bằng cho bên thứ ba giao dịch với doanh nghiệp, bởi không phải lúc nào họ cũng có đủ thời gian và nguồn lực để tìm hiểu rõ ngọn ngành phạm vi ủy quyền là gì và giao dịch nào thì vượt quá phạm vi ủy quyền. Đặc biệt trong một số trường hợp, bên ủy quyền có sự thể hiện bằng hành vi hoặc sự phân công nhiệm vụ nhằm thể hiện rằng người thực hiện giao dịch đã có sự ủy quyền phù hợp, ví dụ như giám đốc văn phòng đại diện ký thỏa thuận lao động, giám đốc bộ phận hành chính ký thỏa thuận mua sắm hàng hóa đồ dùng văn phòng, giám đốc bán hàng đưa ra cam kết về bảo hành với khách hàng… Trong những trường hợp như vậy, bên thứ ba thường sẽ ngầm hiểu là người đại diện cho doanh nghiệp giao dịch với mình đã có thẩm quyền. Trong pháp luật của các nước [ví dụ luật Anh, Mỹ], thường có sự mở rộng trách nhiệm của công ty trong cam kết với bên thứ ba trong trường hợp bên thứ ba ngay tình không thể biết được giới hạn chính xác của phạm vi được ủy quyền. Để tránh rủi ro về việc người được ủy quyền vượt thẩm quyền trong bối cảnh pháp luật chưa rõ ràng, cách tốt nhất để bảo vệ quyền lợi của bên thứ ba là yêu cầu doanh nghiệp cung cấp văn bản ủy quyền có thể hiện rõ phạm vi ủy quyền bao gồm việc thực hiện các giao kết thay mặt cho doanh nghiệp.

Về thẩm quyền ủy quyền trong quản lý doanh nghiệp. Theo quy định của Luật Doanh nghiệp 2020, chỉ người đại diện theo pháp luật của doanh nghiệp mới có thể xác lập quan hệ ủy quyền quản lý doanh nghiệp. Đồng thời, người được ủy quyền cũng có thẩm quyền ủy quyền bằng cách ủy quyền lại cho người thứ ba khi [i] được sự đồng ý của người ủy quyền hoặc [ii] do sự kiện bất khả kháng nếu không áp dụng ủy quyền lại thì mục đích xác lập, thực hiện giao dịch dân sự vì lợi ích của người ủy quyền không thể thực hiện được.3

Về hình thức, việc đại diện theo ủy quyền diễn ra rất phổ biến, các bên có thể thỏa thuận tiến hành giao dịch bằng nhiều hình thức, kể cả bằng lời nói. Tuy nhiên việc ủy quyền từ người đại diện theo pháp luật trong hoạt động quản lý doanh nghiệp phải được lập thành văn bản thì mới có giá trị.

Trên thực tiễn, việc ủy quyền trong nội bộ công ty có thể được thực hiện thông qua [i] ủy quyền vụ việc; và [ii] ủy quyền thường xuyên. Đối với hình thức thứ nhất, việc ủy quyền cho cá nhân, pháp nhân, thay mặt công ty thực hiện công việc được tiến hành thông qua văn bản ủy quyền đối với từng vụ việc cụ thể. Đây được xem là cách thức ủy quyền phổ biến nhất, diễn ra hàng ngày, giữa các chủ thể khác nhau trong cùng doanh nghiệp. Phương thức thứ hai là việc ủy quyềnthường xuyên bằng quyết định quản trị nội bộ hoặc thông qua quy chế hoạt động của doanh nghiệp, ví dụ như Phó Giám đốc thực hiện một công việc thuộc lĩnh vực cụ thể trong khoảng thời gian xác định được Giám đốc ủy quyền theo quy chế làm việc của Ban Giám đốc.

Tóm lại, về bản chất và hình thức thì ủy quyền và phân quyền hoàn toàn khác nhau vì ủy quyền là việc thỏa thuận bằng văn bản giữa người ủy quyền và người được ủy quyền để nhân danh người ủy quyền thực hiện một công việc nào đó trong một thời gian nhất định. Còn phân quyền có nghĩa là người có chức vụ cao hơn phân chia quyền lực cho cấp dưới. Mặc dù về hình thức, việc phân quyền bằng văn bản nếu được người đại diện theo pháp luật ký và có bao gồm nội dung ủy quyền sẽ có thể được coi là đã thỏa mãn điều kiện của một văn bản ủy quyền, nhưng dựa trên hai bản chất khác nhau của hai loại hành vi này, cách tốt nhất là chúng được thực hiện thông qua các văn bản độc lập. Hành vi ủy quyền trong quản trị doanh nghiệp cần được xác lập dưới hình thức văn bản, có thể là giấy ủy quyền hoặc hợp đồng ủy quyền do người đại diện theo pháp luật của doanh nghiệp [hoặc người được ủy quyền được phép ủy quyền lại] ký. Trong khi đó, việc phân quyền được xác lập thông qua các văn bản pháp luật và văn bản nội bộ của công ty [ví dụ như Điều lệ, quyết định phân công nhiệm vụ].

Video liên quan

Chủ Đề