Ung thư nốt ruồi giai đoạn đầu

Đây là trường hợp của hai bệnh nhân tại khoa Phẫu thuật tạo hình thẩm mỹ - Bệnh viện Đa khoa Đức Giang, đến viện để đốt nốt ruồi nhưng sau khi được bác sĩ khám và chẩn đoán mới phát hiện đó là ung thư.

Ngày 15/8, khoa Phẫu thuật tạo hình thẩm mỹ Bệnh viện Đa khoa Đức Giang tiếp nhận 2 trường hợp Bệnh nhân L.Q.V sinh năm 1947 trú tại Long Biên - Hà Nội và bệnh nhân Đ.V.B sinh năm 1955 trú tại Yên Viên – Gia Lâm – Hà Nội. Đến viện làm thủ thuật đốt laze nốt ruồi trên khuôn mặt.

Sau thăm khám, bác sĩ Hoàng Thị Phương Lan – trưởng Khoa Phẫu thuật tạo hình thẩm mỹ phát hiện khối bờ ranh giới không đều, màu sắc hỗn hợp, bề mặt sần sùi có điểm chảy máu, mưng mủ, tổ chức mủn nát. Ngay sau đó bệnh nhân được chỉ định chọc hút tế bào để làm làm xét nghiệm.

Hai bệnh nhân nhập viện ngay sau đó, sau khi ổn định tình hình sức khỏe hai bệnh nhân đã được phẫu thuật cắt u rộng rãi chuyển vạt da che phủ vùng khuyết da sau cắt u. Bác sĩ Lan nhận định khối u của bệnh nhân có hướng tới u ác tính. Sau kshi có kết quả giải phẫu bệnh, nếu là u ác tính bệnh nhân tiếp tục chuyển chuyên khoa Ung bướu – Bệnh viện Đa khoa Đức Giang để có hướng điều trị tiếp theo.

Bệnh nhân V phát hiện khối bất thường vùng cánh mũi trái đã lâu, không đau không khó chịu. Bệnh nhân thấy vướng nên có cậy ra vài lần thì thấy khối to dần, có chảy máu. Muốn đến viện đốt laze nốt ruồi nhằm thẩm mỹ cho khuôn mặt.

Kết quả tế bào học của bệnh nhân V cho thấy trên phiến dồ thấy rải rác những đám tế bào đa hình có nhân lớn bào tương hẹp, méo mó không đều, chất nhiễm sắc thô, có một hạt nhân lớn, đừng chồng chất nhau, mất cực tính.

Bệnh nhân B phát hiện nhiều khối bất thường vùng mặt cách đây nhiều năm, không điều trị gì. Gần đây phát hiện các khối to dần, chảy dịch màu tối có kích thước 3x4cm và 3cm.

Kết quả Mô bệnh học của bệnh nhân B cho thấy một phía phủ biểu mô  vảy sừng hóa, dưới trung bì có mẫu. U xuất phát từ lớp tế bào đáy gồm các tế bào nhỏ, nhân bầu, thoi dài, sẫm màu, không đều, chất nhiễm sắc thô, hạt nhân rõ, rải rác có nhân chia. Tế bào u sắp xếp thành ổ, đám có viền tế bào như tế như tế bào trụ bao xung quanh. Tế báo u có chế tiết hắc nội bào và ngoại bào. U xâp nhập mô đệm, diện cắt không còn u.

Bác sỹ Hoàng Thị Phương Lan – Trưởng khoa Phẫu thuật tạo hình thẩm mỹ cho biết: “Ung thư từ nốt ruồi là loại rất nguy hiểm, phát triển nhanh, di căn nhanh, gây ung thư thứ phát ở gan, xương, phổi, não, hệ thống hạch... Nhưng nếu bệnh được phát hiện sớm, điều trị kịp thời ngay từ lúc nốt ruồi bắt đầu chuyển sang ác tính thì tỷ lệ khỏi bệnh khá cao.”

Những dấu hiệu sau có thể giúp ích nhận ra nốt ruồi ung thư:

Tính đối xứng: Khi nốt ruồi hoặc tàn nhang có hình dạng không đối xứng bất bình thường thì nên kiểm tra lại bằng cách vẽ một đường tưởng tượng chia dọc nốt đó ra và đối chiếu xem nửa còn lại có tương đồng. Nếu không đối xứng thì đó rất có thể là ung thư.

Đường viền: Nếu như đường viền ngoài của nốt ruồi bị mờ, không thấy rõ nét đường biên giữa da và nốt ruồi, trông khác thường với các nốt ruồi khác thì đó cũng có thể là ung thư. Các thương tổn của khối u ác tính thường là nguyên nhân làm mờ các đường biên của nốt ruồi lạ trên da.

Màu sắc: Nốt ruồi không có màu giống với những nốt ruồi khác trên da, dù là bất kể màu sắc gì: nâu, đen, xanh đậm, trắng hay đỏ đều đáng nghi ngờ. Nốt ruồi bình thường sẽ có một màu sắc nhất định, tương tự và đồng đều nhau trên da. Nhưng nếu trên da có nhiều nốt ruồi khác màu, khác hình dạng, khác màu: chỗ màu đậm, chỗ màu nhạt thì nguy cơ ung thư rất cao.

Đường kính: Một điểm đáng ngờ khi quan sát các nốt lạ trên da là đường kính của chúng lớn hơn hẳn các nốt ruồi thông thường. Nốt ruồi thường chỉ nhỏ hơn hoặc bằng khoảng 6mm.

Độ lồi: Nếu nốt lạ nổi lồi trên da rõ nét thì việc kiểm tra là cần thiết. Bởi các khối u ác tính thường phát triển nhanh chóng về kích cỡ hoặc độ lớn. Một nốt ruồi cứ lớn dần, đổi màu, gây ngứa ngáy, khó chịu hoặc chảy máu thực sự là dấu hiệu đáng báo động.

Mặc dù không phải mọi nốt ruồi mới hoặc thay đổi đều là ung thư, nhưng điều quan trọng là bạn phải theo dõi các nốt ruồi của bạn. U ác tính không phải là dạng ung thư da phổ biến nhất, nhưng nó thường nghiêm trọng nhất. Điều này là do nó có thể nhanh chóng lây lan sang các bộ phận khác của cơ thể, gây khó khăn cho việc điều trị và thường dẫn đến triển vọng kém.

Tuy nhiên, được chẩn đoán sớm và điều trị kịp thời có thể cải thiện đáng kể triển vọng cho những người mắc bệnh u ác tính. Đây là lý do tại sao điều quan trọng là mọi người phải cảnh giác và thường xuyên kiểm tra da của mình. Một yếu tố nguy cơ phổ biến đối với nốt ruồi ung thư là tiếp xúc quá nhiều với bức xạ UV. Vì vậy, điều quan trọng là phải thực hiện các biện pháp phòng ngừa như hạn chế tiếp xúc với ánh nắng mặt trời, mặc quần áo bảo vệ khi ra ngoài và sử dụng kem chống nắng phổ rộng. Bài viết này sẽ thảo luận về nguyên nhân của u ác tính, một số lựa chọn điều trị và một số mẹo phòng ngừa.

Nguyên nhân tạo nên một nốt ruồi ung thư?

Nốt ruồi ung thư hay còn gọi là u hắc tố, là kết quả của sự phá hủy DNA trong tế bào da. Những thay đổi hoặc đột biến gen này có thể dẫn đến việc các tế bào phát triển nhanh chóng và mất kiểm soát. Ung thư tế bào hắc tố là một loại ung thư da xảy ra khi các tế bào sản xuất sắc tố được gọi là tế bào hắc tố bị đột biến và bắt đầu phân chia không kiểm soát được. Tế bào hắc tố tạo ra một sắc tố gọi là melanin. Melanin chịu trách nhiệm về màu sắc của da. Sau khi tiếp xúc với ánh nắng, các tế bào hắc tố tăng sản xuất melanin để bảo vệ da chống lại các tia UV có hại. Đây là lý do tại sao một số người có thể bị rám nắng sau khi tiếp xúc với ánh sáng mặt trời. Cơ thể của những người có làn da sẫm màu tự nhiên sản sinh ra nhiều hắc tố hơn những người có làn da sáng màu. Điều này có nghĩa là những người có làn da sẫm màu có khả năng bảo vệ khỏi tia UV một cách tự nhiên hơn. Tuy nhiên, những người có làn da sẫm màu vẫn có khả năng phát triển nốt ruồi ung thư, vì vậy những người này cũng nên có biện pháp phòng ngừa thích hợp. Mặc dù nốt ruồi ung thư ít phổ biến hơn ở những người da màu, nhưng chúng thường có kết quả tồi tệ hơn, vì khối u ác tính xảy ra ở các loại da sẫm màu có xu hướng hoạt động hơn.  Nốt ruồi là những cụm tế bào hắc tố. Đây là lý do tại sao sự phân chia nhanh chóng của các tế bào hắc tố bị hư hỏng có thể dẫn đến sự phát triển của các nốt ruồi ung thư. Tuy nhiên, không phải nốt ruồi nào cũng là ung thư. Trên thực tế, hầu hết đều vô hại. Tiếp xúc quá nhiều với ánh sáng tia cực tím, đặc biệt là tia UVA và tia UVB, là nguyên nhân phổ biến nhất của nốt ruồi ung thư. Nguồn chính của tia UV là ánh sáng mặt trời, nhưng các nguồn ánh sáng nhân tạo, chẳng hạn như giường tắm nắng, cũng tạo ra tia UV. Trong một số trường hợp, mọi người cũng có thể thừa hưởng đột biến gen từ cha mẹ của họ, điều này có thể làm tăng cơ hội phát triển các nốt ruồi ung thư.

Các dấu hiệu và triệu chứng
Có thể khó xác định một nốt ruồi ung thư trong giai đoạn đầu của khối u ác tính. Vì lý do này, mọi người nên kiểm tra da thường xuyên để tìm bất kỳ dấu hiệu thay đổi nào, chẳng hạn như nốt ruồi mới hoặc sự thay đổi về diện mạo của nốt ruồi hiện có. Nếu một người nghi ngờ rằng một nốt ruồi có thể là ung thư, điều quan trọng là họ phải đến gặp bác sĩ da liễu để được chẩn đoán. Tổ chức Nghiên cứu Ung thư hắc tố liệt kê một số triệu chứng mà mọi người cần lưu ý, bao gồm:

• bất kỳ thay đổi nào trên da, chẳng hạn như nốt ruồi mới hoặc thay đổi về màu sắc, hình dạng hoặc kích thước của nốt ruồi hiện có
• một nốt ruồi không lành hoặc trở nên đau hoặc mềm
• một nốt ruồi trở nên ngứa hoặc bắt đầu chảy máu
• một nốt ruồi có vẻ ngoài sáng bóng, như sáp, mịn hoặc nhợt nhạt
• một khối u cứng, màu đỏ chảy máu hoặc có vẻ như đóng vảy (điều này đặc biệt liên quan đến khối u ác tính amelanotic, có xu hướng không được chú ý thường xuyên hơn vì nó thiếu sắc tố)
• một đốm đỏ phẳng, thô ráp, khô hoặc có vảy
• một đốm hoặc vệt đen hoặc sẫm màu dưới móng tay hoặc móng chân không phải do chấn thương trước đó đối với móng tay (các khối u ác tính ở móng tay có xu hướng hung hãn hơn)

Phòng ngừa
Không có cách nào chắc chắn để ngăn ngừa nốt ruồi ung thư. Một số yếu tố nguy cơ - chẳng hạn như tuổi tác, làn da trắng và tiền sử gia đình - có thể khiến một số người có nhiều khả năng phát triển nốt ruồi ung thư hơn. Điều đó nói rằng, mọi người có thể thực hiện một số biện pháp phòng ngừa thích hợp để giảm nguy cơ phát triển ung thư da. Quan trọng nhất, mọi người nên tránh tiếp xúc quá nhiều với bức xạ UV bằng cách tìm bóng râm, sử dụng kem chống nắng và mặc quần áo bảo vệ cơ thể khỏi ánh nắng mặt trời khi ra ngoài. Các bác sĩ cũng khuyên bạn nên tránh các buồng nhuộm da, đèn và giường. Mọi người cũng nên thường xuyên kiểm tra da của mình để xác định bất kỳ nốt ruồi mới hoặc thay đổi nào, đặc biệt nếu họ có tiền sử gia đình bị u ác tính.

U hắc tố da là một loại ung thư da tích cực, thường biểu hiện dưới dạng nốt ruồi ung thư. Điều quan trọng là mọi người phải thường xuyên theo dõi nốt ruồi của mình và tìm kiếm sự chăm sóc y tế nếu mới, thay đổi, bất thường hoặc phát triển. Mọi người cũng nên thực hiện các biện pháp phòng ngừa thích hợp, chẳng hạn như hạn chế tiếp xúc với tia cực tím và thoa kem chống nắng.

Tham khảo thêm thông tin tại bài viết: Bệnh ung thư hiếm gặp ẩn sau nốt ruồi