Bài tập phương pháp đường chéo hóa 9 năm 2024
Quy tắc đường chéo là gì? Chuyên đề phương pháp đường chéo trong hóa học? Phương pháp đường chéo tỉ khối? Sơ đồ đường chéo tỉ khối?… Trong bài viết dưới đây, hãy cùng DINHNGHIA.VN đi tìm câu trả lời cho những thắc mắc trên nhé! Show
Quy tắc đường chéo là gì? Phương pháp đường chéo là gì?Phương pháp đường chéo là phương pháp thường được áp dụng cho các bài toán hỗn hợp chứa 2 thành phần mà yêu cầu của bài toán là xác định tỉ lệ giữa 2 thành phần đó. Đây là phương pháp có nhiều ưu điểm, giúp tăng tốc độ tính toán, và là 1 công cụ bổ trợ rất đắc lực cho phương pháp trung bình.
Nhược điểm của phương pháp này là không áp dụng được cho những bài toán trong đó có xảy ra phản ứng giữa các chất tan với nhau, không áp dụng được với trường hợp tính toán pH. Các bước giải bài toán bằng phương pháp đường chéo
Các dạng bài tập về phương pháp đường chéoDạng 1: Tính toán hàm lượng các đồng vị
Ví dụ 1: Nguyên tử khối trung bình của Br là 79,319. Br có 2 đồng vị bền: \(_{35}{79}\textrm{Br}\) và \(_{35}{81}\textrm{Br}\). Tính hàm lượng phần trăm mỗi đồng vị. Cách giải: Áp dụng phương pháp đường chéo, ta có: Dạng 2: Tính tỷ lệ thành phần của hỗn hợp khí qua tỷ khốiVí dụ 2: Tỉ khối hơi của \(N_{2}\) và \(H_{2}\) so vs \(O_{2}\) là 0,3125. Thành phần % thể tích của \(N_{2}\) trong hỗn hợp là bao nhiêu? Cách giải: Áp dụng phương pháp đường chéo ta có: Vậy % thể tích của \(N_{2}\) trong hỗn hợp trên là 44,44% Dạng 3: Tính toán trong pha chế các dung dịch có cùng chất tan
Sơ đồ đường chéo và công thức tương ứng với mỗi trường hợp là: Ví dụ 3: Cần lấy bao nhiêu gam tinh thể \(CuSO_{4}.5H_{2}O\) và bao nhiêu gam dung dịch \(CuSO_{4}\) 8% để pha thành 280 gam dung dịch \(CuSO_{4}\) 16% Cách giải: Coi \(CuSO_{4}.5H_{2}O\) là dung dịch \(CuSO_{4}\) ta có: C% = \(\frac{160}{250}.100\) = 64% Áp dụng phương pháp đường chéo, ta có: Vậy cần lấy 40 gam \(CuSO_{4}.5H_{2}O\) và 240 gam \(CuSO_{4}\) để pha thành 280 gam dung dịch \(CuSO_{4}\) 16%. Dạng 4: Tính thành phần hỗn hợp muối trong phản ứng giữa đơn bazơ với đa axitVí dụ 4: Thêm 250 ml dung dịch NaOH 2M vào 200 ml dung dịch \(H_{3}PO_{4}\) 1,5M. Muối tạo thành và khối lượng tương ứng là bao nhiêu? Cách giải: Ta có: \(1 < \frac{n_{NaOH}}{n_{H_{3}PO_{4}}} = \frac{5}{3} < 2\) \(\Rightarrow\) Tạo ra hỗn hợp 2 muối: \(NaH_{2}PO_{4}, Na_{2}HPO_{4}\) Sơ đồ đường chéo: \(\Rightarrow \frac{n_{Na_{2}HPO_{4}}}{n_{NaH_{2}PO_{4}}} = \frac{2}{1} \Rightarrow n_{Na_{2}HPO_{4}} = 2n_{NaH_{2}PO_{4}}\) Mà \(n_{Na_{2}HPO_{4}} + n_{NaH_{2}PO_{4}} = n_{H_{3}PO_{4}} = 0,3\, (mol)\) \(\Rightarrow \left\{\begin{matrix} n_{Na_{2}HPO_{4}} = 0,2\, (mol)\\ n_{NaH_{2}PO_{4}} = 0,1\, (mol) \end{matrix}\right. \Rightarrow \left\{\begin{matrix} m_{Na_{2}HPO_{4}} = 0,2.142 = 28,4\, (gam)\\ m_{NaH_{2}PO_{4}} = 0,1.120 = 12\, (gam) \end{matrix}\right.\) Dạng 5: Tính tỷ lệ các chất trong hỗn hợp hai chất hữu cơVí dụ 5: Đốt cháy hoàn toàn hỗn hợp 2 hiđrocacbon đồng đẳng liên tiếp, thu được 0,9 mol \(CO_{2}\) và 1,4 mol \(H_{2}O\). Thành phần % về thể tích của mỗi chất trong hỗn hợp ban đầu là bao nhiêu? Cách giải: Vì \(n_{CO_{2}} < n_{H_{2}O}\) suy ra hai hiđrocacbon đã cho là 2 ankan Gọi công thức phân tử trung bình của 2 ankan này là: \(C_{\bar{n}}H_{2\bar{n}+2}\) Từ giả thiết, ta có: \(\frac{n_{H_{2}O}}{n_{CO_{2}}} = \frac{\bar{n}+1}{\bar{n}} = \frac{1,4}{0,9} \Rightarrow \bar{n} = 1,8\) \(\Rightarrow\) Hai ankan là \(CH_{4}\) và \(C_{2}H_{6}\) Áp dụng phương pháp đường chéo, ta có: Vậy thành phần % về thể tích của \(CH_{4}\) và \(C_{2}H_{6}\) lần lượt là 20% và 80%. Dạng 6: Tính tỷ lệ các chất trong hỗn hợp 2 chất vô cơVí dụ 6: Hòa tan 3,164 gam hỗn hợp 2 muối \(CaCO_{3}\) và \(BaCO_{3}\) bằng dung dịch HCl dư, thu được 448 ml khí \(BaCO_{3}\) (đktc). Thành phần % số mol của \(BaCO_{3}\) trong hỗn hợp là bao nhiêu? Cách giải: Ta có: \(n_{CO_{2}} = \frac{0,448}{22,4} = 0,02\, (mol) \Rightarrow \bar{M} = \frac{3,164}{0,02} = 158,2\) Áp dụng sơ đồ đường chéo ta có: bài tập điển hình về phương pháp đường chéo Vậy thành phần % số mol của \(BaCO_{3}\) trong hỗn hợp là 60% Xem thêm >>> Dãy hoạt động hóa học của kim loại là gì? Ý nghĩa dãy hoạt động hóa học Xem thêm >>> Phương pháp tăng giảm khối lượng: Nội dung và Các dạng bài tập Như vậy bài viết trên đây của DINHNGHIA.VN đã giúp bạn hệ thống lại kiến thức về phương pháp đường chéo. Hy vọng với những thông tin mà chúng tôi đã cung cấp bạn đã nắm được quy tắc đường chéo là gì, lý thuyết về chuyên đề phương pháp đường chéo trong hóa học cũng như trả lời được phương pháp đường chéo tỉ khối là gì. Chúc bạn luôn học tốt! |