Cá bớp có thể tiêu thụ thị trường nào

Từ năm 2013, nghề đánh bắt hải sản bấp bênh do thời tiết và một phần do ngư lưới cụ, tàu thuyền đã xuống cấp, vốn đầu tư lớn. Vì vậy, chính quyền và Hội Nông dân phường Vĩnh Nguyên xác định mục tiêu phát triển kinh tế, nâng cao đời sống cho hội viên, nông dân và ngư dân địa phương trong thời gian tới là tận dụng tiềm năng biển đảo, lao động tại địa phương để phát triển sản xuất nuôi trồng thủy sản và phát triển dịch vụ du lịch. Hiện nay toàn phường có hơn 100 lồng, bè cá các loại, chủ yếu là cá bớp được nuôi xung quanh đảo Trí Nguyên, góp phần không nhỏ cho sự phát triển kinh tế các hộ gia đình hội viên, nông dân sinh sống tại đảo. Hội Nông dân phường Vĩnh Nguyên đã thành lập Tổ hợp tác nuôi cá bớp lồng bè từ năm 2016 tại đảo Trí Nguyên, góp phần chuyển đổi nhận thức của hội viên, nông dân phường từ phương thức nuôi nhỏ lẻ sang liên kết, nâng cao năng suất, chất lượng sản phẩm, được trao đổi học hỏi kinh nghiệm nuôi cá bớp theo hướng liên kết, nâng cao đời sống cho nông dân.

Qua trao đổi, anh Nguyễn Thanh - Tổ trưởng Tổ hợp tác cho biết: Cá bớp là một trong những loài cá biển nuôi có tốc độ tăng trưởng nhanh, nuôi chủ yếu bằng lồng trên biển, hiện tại Nha Trang cá bớp chủ yếu phục vụ thị trường trong nước. Kiểu lồng nuôi phổ biến là lồng vuông bằng gỗ, sắt, quây lưới, thể tích từ 30 - 180m3; cỡ mắc lưới dùng cho lồng nuôi tăng dần theo sự tăng trưởng của cá, vốn đầu tư nuôi mỗi bè cá bớp khoảng 100 triệu đồng (đóng bè, mua cá giống, thức ăn cho cá). Mỗi bè có diện tích 16m2, quy mô nuôi 250 con cá bớp có trọng lượng ban đầu từ 0,4 - 0,5 kg. Trong quần đàn, cá cái thường lớn nhanh hơn cá đực, có thể đạt 4 - 6 kg sau một năm nuôi, cá thành thục cỡ 6 - 10 kg, đầu ra cá bớp thương phẩm do thương lái đến tận nơi thu mua với giá dao động từ 170.000 - 180.000 đồng/kg. Theo tính toán, mỗi bè sẽ cho thu nhập hơn 50 triệu đồng/vụ nuôi, hộ thả nuôi bốn bè cá bớp thu nhập hơn 200 triệu đồng/vụ nuôi. Điểm thuận lợi là cá bớp có thể nuôi quanh năm với kỹ thuật nuôi đơn giản, cá ít bị bệnh, thức ăn nuôi cá bớp chủ yếu là các loại cá tạp được mua từ các chủ tàu cá trên biển. Ngoài ưu điểm tăng trọng nhanh, cá bớp còn có tính thích nghi cao, kháng bệnh tốt.

Để tạo điều kiện giúp nông dân ở địa phương tiếp cận tiến bộ khoa học, kỹ thuật, đầu tư mở rộng diện tích, nâng cao thu nhập, Hội Nông dân thành phố Nha Trang đã tiến hành giải ngân nguồn vốn ủy thác của Quỹ Hỗ trợ nông dân Trung ương Hội cho dự án Nuôi cá bớp lồng bè với tổng số vốn là 400 triệu đồng cho 10 thành viên của Tổ. Bà con nông dân phấn khởi, hy vọng sẽ ngày càng phát triển sản xuất nghề nuôi cá bớp để nâng cao đời sống kinh tế cho gia đình hội viên nông dân góp phần phát triển kinh tế - xã hội ở địa phương.

\>> Trung tâm Khuyến nông – Khuyến ngư Quảng Ngãi cho biết: Thời gian tới, Trung tâm tiếp tục theo dõi hướng dẫn hộ thực hiện mô hình thường xuyên kiểm tra sức khỏe cá, vệ sinh lồng sạch để đảm bảo nước lưu thông nhanh, củng cố dây neo, chuyển lồng nuôi vào nơi kín gió, dòng chảy nhẹ, để tránh khi gió bão lớn làm vỡ lồng, rách lưới, cuốn trôi làm thất thoát cá trong mùa mưa bão sắp tới.

Năm 2022, giá cá bớp tăng cao phá “kỷ lục” so với nhiều năm trước đó. Tuy nhiên, người nuôi cá bớp ở Mũi Né vui không được bao lâu, thì nay mất hàng tỷ đồng, thiệt hại nặng về kinh tế.

Nuôi cá bớp lồng bè ở Mũi Né (Ảnh Ngọc Lân)

Giá cao đột biến

Từ đầu năm 2022 đến nay, thương lái mua cá bớp tại các bè ở Mũi Né (TP.Phan Thiết) dao động 240.000 - 260.000 đồng/kg. Đây là mức giá cao, kéo dài liên tục trong nhiều tháng so với các năm trước đây (chỉ ở mức 150.000 - 170.000 đồng/kg). Giá cá bớp tăng cao, làm cho người nuôi và người lao động nhiều phấn khởi.

Ông Nguyễn Văn Vinh, chủ bè cá bớp ở Mũi Né, chia sẻ: Với hơn 10 năm nuôi cá bớp, giá cá bớp chưa bao giờ vượt mức 170.000 đồng/kg. Tiêu chuẩn tối thiểu đề xuất bán mỗi con phải nặng từ 6 kg trở lên. Năm nay, giá cao phá “kỷ lục” 260.000 đồng/kg từ đầu năm đến nay, cá nặng khoảng 5kg thương lái cũng mua. Nhờ nuôi gối vụ, các chủ bè có cá bán mỗi tháng. Nhìn chung, mô hình nuôi cá bớp trên biển không những làm kinh tế hiệu quả, mà còn giải quyết việc làm ổn định cho người lao động. Mỗi chủ bè tạo việc làm 5 - 7 lao động tùy thuộc vào số lượng lồng nuôi, với thu nhập 8 triệu đồng/người/tháng, bao ăn ở, lương tháng 13 và mua thẻ bảo hiểm y tế cho người lao động.

Thả thức ăn cho cá bớp lồng bè ở Mũi Né (Ảnh Ngọc Lân)

Theo một số chủ bè cá ở Mũi Né, giá cá bớp năm nay tăng cao đột ngột không chỉ ở Phan Thiết mà ở các tỉnh khác cũng tăng cao như Vũng Tàu, Nha Trang, Quảng Ngãi… với giá khoảng 220.000 đồng/kg. Trong khi đó, giá cá bớp tại các bè ở Mũi Né là 240.000 - 260.000 đồng/kg, so ra có sự chênh lệch vài chục ngàn đồng mỗi kg cá. Bởi người nuôi cá ở Mũi Né cho ăn cá tươi, không sử dụng thức ăn cám tổng hợp, nên thịt cá thơm, ít mỡ, ít mùi tanh… người ăn ưa chuộng hơn. Giá tăng cao có thể do thị trường du lịch hoạt động trở lại kéo theo nhà hàng, quán ăn mở cửa, phục vụ khách, dẫn đến nhu cầu cá bớp tăng.

Nhưng lỗ hàng tỷ đồng

Với giá cá bớp tăng cao, đặc biệt sau dịch Covid-19, các chủ bè ở Mũi Né ai ai cũng phấn khởi, nhưng niềm vui ấy không được bao lâu. Vào gần cuối tháng 7/2022 (âm lịch), cá trong các lồng bè chết hàng loạt, mỗi hộ thiệt hại ước tính vài tỷ đồng. Ở biển Mũi Né có 7 hộ nuôi cá bớp, mỗi hộ nuôi từ 60 lồng trở lên với đủ kích cỡ cá. Chi phí thức ăn mỗi tháng từ 1,2 - 1,8 tỷ đồng, tùy thuộc vào số lượng lồng nuôi.

Ông Nguyễn Lê Tiến cho biết: Thời điểm tháng 7 âm lịch hàng năm, trên biển Mũi Né, tảo thường nở hoa trong vòng 1 -2 ngày, gặp dòng nước chảy nhanh đẩy đi nơi khác thì cá nuôi không bị ảnh hưởng. Thế nhưng, năm nay, dòng nước chảy không đủ mạnh nên tảo nở hoa lan rộng, ken dày, kéo dài nhiều ngày trên mặt nước biển vùng nuôi cá bớp của Mũi Né khiến cá bị thiếu oxy. Khi thiếu oxy, cá trở nên mệt mỏi, bỏ ăn dẫn kiệt sức và chết. Người nuôi sốt ruột, lai dắt bè cá đi ra khỏi vùng tảo, cá bơi theo sự lai dắt càng đuối và chết nhiều hơn.

Theo ông Vinh, các chủ bè nuôi ở đây rất kỹ lưỡng, cứ 10 ngày thay lưới nuôi để giặt rửa sạch, vệ sinh lồng bè. Hàng ngày, thức ăn cho vừa đủ cá ăn tránh chuyển dư thức ăn trên mặt nước. Bởi dư thức ăn sẽ gây lãng phí, ảnh hưởng đến môi trường nước nuôi. Tảo xuất hiện hàng năm, nhưng năm nay gây thiệt hại cho người nuôi cá quá lớn. Trước sự thiệt hại này, người nuôi cũng tính tới phương án mua máy tạo oxy cho cá để tăng hàm lượng oxy hòa tan trong nước cho cá hô hấp, khi có tảo xuất hiện.

Các chủ bè thở dài cho biết, mặc dù giá cá tăng cao, nhưng người nuôi thì mất hàng tỷ đồng, không có cá cung cấp cho thị trường hiện nay. Đặc biệt, vài tháng nữa đến dịp Tết nguyên đán, người tiêu dùng, nhà hàng có nhu cầu ăn cá bớp rất cao, nhưng không có cá để cung cấp. Tại thời điểm này, người nuôi bắt đầu thả giống nuôi lại vụ mới. Dự kiến, đến tháng 2 - 3/2023 (âm lịch), cá mới đạt từ 5 -6 kg trở lên để xuất bán.